Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ορίζοντες :: Κριτική τηλεόρασης

( στιγματισμός και αξιοποίηση του ελαττώματος :: 08-01-2003) 

Στιγματισμός και αξιοποίηση του ελαττώματος

ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ

Στιγματισμός, καταναλωτική διαφορετικότητα, αξιοποίηση του ελαττώματος με πρόσχημα την τηλε-φιλανθρωπία για λόγους τηλεθέασης, εκμετάλλευση της διαφοράς για καβγατζήδικα τηλεθεάματα είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το τηλεοπτικό προϊόν, αναπαράγοντας τις νοοτροπίες που συντηρούν τους αποκλεισμούς και την εχθρική συμπεριφορά προς τον Άλλο.

Παρά την πιεστική ανάγκη των ανοιχτών κοινωνιών μας για την καλλιέργεια της ανοχής, η τηλεόρασή μας προτιμάει να αναδεικνύει τη διαφορά εκμεταλλευόμενη τις αντιθέσεις για λόγους τηλεθέασης. Ο άρρωστος και ανήμπορος γίνεται θέαμα σε εκπομπές φιλανθρωπικής προσφοράς, η οποία όμως προϋποθέτει την πιο συγκινητική και δακρύβρεχτη επίδειξη της αδυναμίας του. Η σεξουαλική διαφορετικότητα γίνεται αφορμή για τηλεθεάματα κόντρας μεταξύ πουριτανών και προοδευτικών. Οι φυλετικές διαφορές αξιοποιούνται από δελτία ειδήσεων για τη σκηνοθεσία θεαμάτων που ενισχύουν την ξενοφοβία και τις εθνικιστικές εμμονές.

Ακόμη και όταν τα σίριαλ ασχολούνται με τη διαφορά, το κάνουν είτε γελοιοποιώντας τον διαφορετικό είτε λειαίνοντας τις αιχμές, αναδεικνύοντας τα εξωτερικά στοιχεία σαν εξωτικό φολκλόρ, σαν συλλογή από κλισέ, που εξορκίζουν εντέλει την ενδεχόμενη βία την οποία γεννούν οι διαφορετικές κουλτούρες. Οι Τσιγγάνοι στο "Ψίθυροι καρδιάς" μπορεί να αντιπαθούν τους μπαλαμούς, να γλεντούν με τους δικούς τους τρόπους, να ντύνονται όσο παράξενα θέλουν, αλλά όλα αυτά τα συμβιβάζει ο έρωτας. Η Τουρκάλα στην "Τράπεζα" μπορεί να κρατάει όπλο, να είναι ντυμένη χανουμάκι και να μιλάει τούρκικα, αλλά είναι μια μάνα όπως όλες και μέσα στη γλύκα των συναισθημάτων ακυρώνεται κάθε αντίθεση. Ένας παστέλ αντι-ρατσισμός, ωστόσο, κάθε άλλο παρά ευνοεί τη γνωριμία με τον Άλλο, την ουσιαστική κατανόηση της διαφοράς, που οδηγεί στην ανοχή.