Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ορίζοντες :: Ελεύθερο ρεπορτάζ

( κουβανέζικο ταμπεραμέντο στην αθήνα :: 12-02-2003) 

Κουβανέζικο ταμπεραμέντο στην Αθήνα

Τριακόσιες οικογένειες Κουβανών (πάνω από 1.500 άτομα) ζουν ανάμεσά μας. Έφτιαξαν τα στέκια τους, έκαναν το Μπουρνάζι… μικρή Αβάνα, έφεραν τα έθιμα, αλλά και τον ρυθμό της πατρίδας τους και μας μαθαίνουν ότι με το γέλιο δεν εκφράζεις μόνο τη χαρά σου, αλλά ξορκίζεις και τη λύπη σου

ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΓΙΟΣ

Η 19χρονη Αντονέλα και ο Μανόλο ξεδίνουν χορεύοντας στο μπαρ «Cuba», όχι στην Αβάνα αλλά στο… Μπουρνάζι

«Να σου βάλω μια δροσιστική μαρακούγια με φρούτα ή ένα σκέτο ρούμι να το ευχαριστηθείς μαζί με ένα πούρο Αβάνας»;

«Ας αρχίσουμε με τον χυμό και βλέπουμε», απαντάω στην Κουβανέζα Μαγαλί Καγιάχο, που άνοιξε το σπίτι της στα «ΝΕΑ» για να δούμε ιδίοις όμμασι πώς ζουν τα μέλη της κουβανέζικης παροικίας στη χώρα μας. Και στη συνέχεια - κοντά στα ξημερώματα - μεταφερθήκαμε στα μπαρ «Enzzo» - «Cuba», όχι στην Αβάνα, αλλά στο… Μπουρνάζι.

Αφορμή για να γνωρίσουμε τους Κουβανούς γείτονές μας στην Αθήνα (300 οικογένειες, περίπου 1.500 άτομα) στάθηκε το ντοκιμαντέρ τού Αλέξη Τσάφα «Χορεύοντας με τον Ραϊντέλ - Ο Κουβανός γείτονας», το μοναδικό ανεξάρτητης παραγωγής που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και κατάφερε να βρει αίθουσες προβολής!

Εκείνο που κυρίως χαρακτηρίζει τη ζωή των Κουβανών στην Ελλάδα είναι η ανάγκη τους να διατηρήσουν τον κουβανέζικο τρόπο ζωής. Πρώτα απ' όλα μιλάνε μεταξύ τους ισπανικά, αν και σχεδόν όλοι γνωρίζουν ελληνικά. Ακόμα και τα παιδιά τους, που πηγαίνουν σε ελληνικό σχολείο, στο σπίτι μιλούν ισπανικά - «εγώ απαγορεύω στο σπίτι μου στους συμπατριώτες μου να μιλάνε άλλη γλώσσα εκτός από ισπανικά, αν δεν είναι παρόντες Έλληνες», λέει ξεκάθαρα η Μαγαλί.

Η κοινωνικότητα, η εξωστρέφεια, η αγάπη για τη μουσική και τον χορό συνθέτουν την ξεχωριστή παρουσία τους ανάμεσά μας. Και αναδεικνύουν τη γοητεία του διαφορετικού ταμπεραμέντου τους. Αφορμή για να γυριστεί το γεμάτο κουβανέζικη μουσική ντοκιμαντέρ «Χορεύοντας με τον Ραϊντέλ» στάθηκαν τα παράπονα του σκηνοθέτη Αλέξη Τσάφα, όταν μη αντέχοντας άλλο τη μουσική τού Κουβανού γείτονα του, του Ραϊντέλ, του χτύπησε το κουδούνι να του κάνει παρατήρηση… Κι αυτό ήταν, ανακάλυψε και αγάπησε έναν άλλο κόσμο και τον έκανε ταινία! Και μέσα από τα πλάνα του μας τους γνωρίζει, εδώ και στην Αβάνα, όπου έγιναν τα γυρίσματα και ζουν μόνιμα καμιά πενηνταριά Έλληνες…

Τοπία, ξόανα και σύμβολα από την Κούβα στο αθηναϊκό σπίτι τής Μαγαλί Καγιάχο, που ζει 32 χρόνια στην Ελλάδα (παντρεμένη δις, με τρεις κόρες). «Την πατρίδα μου δεν μπορώ να την ξεχάσω και πάντα θέλω να γυρίσω πίσω», λέει, παρέα με τον σκηνοθέτη Αλέξη Τσάφα, με αφορμή το ντοκιμαντέρ του για τους Κουβανούς στην Ελλάδα, «Χορεύοντας με τον Ραϊντέλ»

«Επεδίωξα να τους προσεγγίσω, αναζητώντας και τις αθέατες πλευρές της ζωής τους, τη λύπη τους, τη στενοχώρια, τον καημό… Και τότε ανακάλυψα έκπληκτος πως ενώ εμείς οι Έλληνες στις δύσκολες στιγμές είμαστε κατηφείς, κλαίμε, μοιρολογούμε, οι Κουβανοί εκφράζουν με το γέλιο, τον ζωηρό χορό και το τραγούδι όλη την γκάμα των συναισθημάτων τους, από την έντονη χαρά ώς τη βαθιά λύπη», θυμάται εντυπωσιασμένος ο σκηνοθέτης Αλέξης Τσάφας. [Το ντοκιμαντέρ του θα βγει στις αίθουσες από την Παρασκευή 21/2 (τα έσοδα θα διατεθούν στο Νοσοκομείο Παίδων της Κούβας)].

Όσο η Μαγαλί Καγιάχο μάς ετοιμάζει πρόχειρες λιχουδιές από την πατρίδα της - «τοστόνε» με πλάτανα μαδούρα, κάτι σαν μπανάνες, και «τσιτσαρόνε», λεπτά φύλλα χοιρινού σαν τσιπς, και μαύρα και κόκκινα φασόλια - περιεργαζόμαστε το σπίτι της στην Καλλιθέα…

Και μένουμε με πολλές απορίες που αναλαμβάνει να μας λύσει η ίδια, ενώ ακούγεται από τα μεγάφωνα η Γκλόρια Εστέφαν: «Αυτή είναι η όβρα εσπερίτσουαλ (μία γαβάθα με αγιασμό δίπλα στην εξώπορτα του σπιτιού της) που διώχνει τα κακά πνεύματα και τα εχθρικά "ρευστά" όσων μπαίνουν στο σπίτι. Ακριβώς από κάτω είναι η θεότητα Οτσούν, που όποια γυναίκα την έχει προστάτιδά της, κανένας άνδρας δεν μπορεί να της αντισταθεί», μας εξηγεί η Μαγαλί και στη συνέχεια μας ξεναγεί στις φολκλόρ γωνίες του διαμερίσματός της.

Είναι η ψυχή και ο φύλακας-άγγελος των Κουβανών στην πατρίδα μας, καθώς βρίσκεται εδώ 32 ολόκληρα χρόνια και δουλεύει ως μεταφράστρια στο ελληνικό υπουργείο Δικαιοσύνης και στην πρεσβεία της Κούβας στην Αθήνα! Είχε γνωρίσει στην πατρίδα της έναν Έλληνα ναυτικό, ήρθε εδώ, τον παντρεύτηκε, απέκτησε δύο κόρες, χώρισε και ξαναπαντρεύτηκε με έναν Χιλιανό από τον οποίο έχει τη 19χρονη κόρη της, την Αντονέλα.

Οι Κουβανοί της Αθήνας - η παροικία τους εμφανίζει μηδενικό, σχεδόν, ποσοστό εγκληματικότητας - είναι καθολικοί. Κάθε Κυριακή μεσημέρι πάνε στον Άγιο Παύλο του Πειραιά, όπου η λειτουργία γίνεται στα ισπανικά και εκκλησιάζονται, παντρεύονται, βαπτίζονται ή εξομολογούνται.

Οι περισσότεροι, πάντως, υιοθετούν και λατρευτικές συνήθειες της Santeria, μια θρησκεία την οποία έφεραν στην Κούβα από την πατρίδα τους οι Αφρικανοί σκλάβοι και στη συνέχεια την προσάρμοσαν πάνω στη θρησκεία των Ισπανών καθολικών.

Η Αβάνα στο… Μπουρνάζι!

Ολόκληρη πλατεία της Αβάνας με χολιγουντιανές προδιαγραφές στο μπαρ «Enzzo» - «Cuba» στο Μπουρνάζι, το οποίο η παροικία των Κουβανών στην Αθήνα το έχει στέκι της

Φθάνουμε στο μπαρ «Enzzo» - «Cuba» και μένουμε άναυδοι… Μπροστά είναι το πρώτο μαγαζί με τη γνωστή μουσική και πίσω, ένα δεύτερο, η «Cuba», στο οποίο «μεταφέρεσαι» σε κεντρική πλατεία της Αβάνας! Ένα τεράστιο, κυκλικό, σκηνικό με χολιγουντιανές προδιαγραφές σου δίνει την αίσθηση… Κούβας. Και δεν είναι τυχαίο ότι η κουβανέζικη παροικία στην Αθήνα κάνει εκεί τις περισσότερες εκδηλώσεις της. Όπως τη γιορτή, την 1η Ιανουαρίου, για την επέτειο της επανάστασης στην Κούβα το '59 ή το πάρτι που θα γίνει αυτή τη Δευτέρα.

«Από την αγάπη μου προς την κουβανέζικη μουσική, χωρίς να έχω ταξιδεύσει εκεί, έφτιαξα όλο αυτό το σκηνικό, αντιγράφοντας κάποια σκηνικά που είχα δει στο Χόλιγουντ», μας πληροφορεί ο Γιάννης Ζαμπέτης, ιδιοκτήτης του μαγαζιού.

Τη ματιά μας αιχμαλωτίζουν τα μπαλκόνια του σκηνικού με τα τραπεζάκια και τους θαμώνες να πίνουν τα ποτά τους καθισμένοι στα παράθυρα και στις πόρτες της… συνοικίας της Αβάνας. Και η Μαγαλί μού γνωρίζει πολλά νέα κορίτσια και αγόρια από την πατρίδα της που συχνάζουν εκεί και μας προσφέρουν σφηνάκι ρούμι. Την ίδια στιγμή η πίστα γεμίζει από κόσμο, καθώς η διεύθυνση του μαγαζιού προσφέρει κάθε Παρασκευή δωρεάν μαθήματα λατινοαμερικάνικων χορών.

Πίνοντας ένα κοκτέιλ «ντάικιρι» (λευκό ρούμι, δυόσμος, λεμόνι, ζάχαρη, παγάκια) που απολάμβανε και ο Έρνεστ Χεμινγουέι στην Αβάνα, το ρολόι δείχνει περασμένες τρεις…

«Timba χορεύει όλη η Κούβα»

«Ο ήχος που κάνει σήμερα θραύση στη νεολαία της Κούβας λέγεται Timba και είναι η κουβανέζικη, ας πούμε, σάλσα, με έντονο ηλεκτρονικό beat. Πολλά νεανικά γκρουπ παίζουν διάφορα στυλ επηρεασμένα πολύ από το hip hop και rap. Το πιο δημοφιλές γκρουπ είναι οι Orishas, οι οποίοι ζουν στη Γαλλία και παίζουν ένα κράμα λάτιν / hip hop / rap με πολλά στοιχεία σον, ρούμπα», μας πληροφορεί ο Λεωνίδας Αντωνόπουλος, ο οποίος είναι αφηγητής της ταινίας και σύμβουλος στην παραγωγή της. Και συμπληρώνει: «Οι Κουβανοί ακούν επίσης πολλή σάλσα και rhythm and blues. Τις α λα Buena Vista Social Club μουσικές, δηλαδή το σον, το μπολερό, το τσα-τσα-τσα, τα ακούνε κυρίως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στους νέους. Παρ' όλα αυτά, ένα από τα πλέον δημοφιλή συγκροτήματα παραμένουν - εδώ και τρεις δεκαετίες - οι σπουδαίοι Los Van Van. Στο Σαντιάγκο, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Κούβας, ακούνε περισσότερο μουσικές συγγενείς με τα άλλα νησιά της Καραϊβικής, όπως η reggae από την Τζαμάικα, η merengue από το Σάντο Ντομίνιγκο».

Είναι γεγονός ότι συναυλίες συγκροτημάτων στη χώρα μας, σαν των Σελίνα Γκονζάλες, Orchesta Aragon, Afrocuban Allstars, Cubanismo, κ.ά., μεγάλωσε το ενδιαφέρον των Ελλήνων για την Κούβα - ήδη έχουμε τουριστικό άνοιγμα προς τη χώρα του Φιντέλ Κάστρο και του Τσε Γκεβάρα που έγραψε εκεί ιστορία…

Τροπική λιχουδιά

Η Μαγαλί Καγιάχο προτείνει: «Αρός κον-πόγιο» (κοτόπουλο, ρύζι, μπίρα, ελιές κάππαρη): Τσιγαρίζεις κομματάκια κοτόπουλο με σκόρδο, κρεμμύδι, πράσινη πιπεριά. Ρίχνεις μία κουταλιά μπελτέ και την κάππαρη. Μετά ρύζι μπασμάτι ή νυχάκι και λίγο νερό να βράσουν. Και προς το τέλος, ένα μπουκάλι μπίρα (πολλά από τα υλικά για κουβανέζικα ποτά και φαγητά θα τα βρείτε σε ειδικά μαγαζιά της Αθήνας).

INFO

Το ντοκιμαντέρ «Χορεύοντας με τον Ραϊντέλ - Ο Κουβανός γείτονας» προβάλλεται σε αβάν πρεμιέρ από το Cine Club των «ΝΕΩΝ», Κυριακή, στις 4.30, στο «Ιντεάλ».