Εφημερίδα "Μακεδονία"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

"Ου φονεύσεις"

Δημοσκόπηση που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα στη Βαρσοβία δείχνει ότι περισσότεροι από τα τρία τέταρτα των Πολωνών επιθυμούν την επαναφορά της θανατικής ποινής. Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο της χώρας, το 77% τάσσεται υπέρ της επιβολής της θανατικής ποινής σε όσους καταδικάζονται για ιδιαίτερα βίαια εγκλήματα. Η θανατική ποινή έχει παύσει να εφαρμόζεται στην Πολωνία από το 1988, ενώ μόλις πέρυσι καταργήθηκε και επισήμως. Το ιδιαίτερα μεγάλο ποσοστό των Πολωνών που επιθυμούν την επαναφορά της θανατικής ποινής αποδίδεται στη ραγδαία αύξηση της εγκληματικότητας μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος το 1989.

Η Πολωνία συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατών που, μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου, επιδιώκουν την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την όσο το δυνατόν ταχύτερη ενσωμάτωσή τους στους σύγχρονους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Και οι κυβερνήσεις των κρατών αυτών καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες τα τελευταία χρόνια για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας, της κοινωνίας και των θεσμών τους. Έτσι, εκτός από την Πολωνία και η Βουλγαρία κατήργησε πέρυσι τη θανατική ποινή, την οποία άλλωστε είχε πάψει να εκτελεί από το 1990. Παράδειγμα και στόχος για τις χώρες αυτές αποτελεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κράτη μέλη της οποίας έχουν παύσει προ πολλού να χρησιμοποιούν τη θανατική ποινή ως μέσο για την αντιμετώπιση του εγκλήματος.

Το είδος της απάντησης που πρέπει να δίδει η οργανωμένη πολιτεία όταν κάποιο μέλος της παραβιάζει τη νομοθεσία που διέπει την ομαλή κοινωνική συμβίωση των πολιτών αποτελεί ένα από τα παλαιότερα ηθικά, κοινωνικά, αλλά και νομικά προβλήματα. Οι φωνές διαμαρτυρίας κατά της θανατικής ποινής δεν είναι καθόλου πρόσφατο φαινόμενο, καθώς στηρίζονται στη βασική παραδοχή της απόλυτης προστασίας που πρέπει να απολαμβάνει η ανθρώπινη ζωή. Από τη βιβλική εντολή που απαγορεύει ρητώς και χωρίς εξαιρέσεις το φόνο, μέχρι τη συγκλονιστική περιγραφή των τελευταίων στιγμών ενός θανατοποινίτη λίγο πριν εκτελεστεί στον "Ηλίθιο" του Ντοστογιέφσκι, ένα μέρος της κοινωνίας, άλλοτε μεγάλο, άλλοτε πάλι μικρότερο, αγωνίζεται για την οριστική εξαφάνιση της θεσμοποιημένης αυτής μορφής φόνου, όπως χαρακτηρίζουν τη θανατική ποινή οι επικριτές της.

Από την άλλη πλευρά, βέβαια, υπάρχουν και αυτοί που προτάσσουν την προστασία του κοινωνικού συνόλου έναντι της ζωής του εγκληματία. Ιδίως σε εποχές μεγάλης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που παρατηρείται αντιστοίχως μεγάλη αύξηση της εγκληματικότητας, οι υποστηρικτές της θανάτωσης των εγκληματιών πληθαίνουν και ζητούν την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων. Ξεχνώντας πολλές φορές ότι αφενός δεν μπορεί κανείς να επιβάλει το σεβασμό της ανθρώπινης ζωής όταν προβαίνει στην επίσημη και τελετουργική αφαίρεσή της, αφετέρου δε ότι μετά την εκτέλεση της θανατικής ποινής δεν υπάρχει καμία απολύτως πιθανότητα επανόρθωσης τυχόν δικαστικής πλάνης. Η ίδια η εκτέλεση, άλλωστε, είναι μία κατ' εξοχήν βάρβαρη διαδικασία. Δεν έχει κανείς παρά να δει την ομώνυμη της βιβλικής εντολής ταινία του επίσης Πολωνού, Κριστόφ Κισλόφσκι.