Μια νέα πρωτόγνωρη για τη Μέση Ανατολή περίοδος εγκαινιάσθηκε χθες με την ανάθεση της εντολής σχηματισμού κυβέρνησης στον εκ των ηγετών της Χαμάς Ισμαήλ Χανιγιέ. Οι Παλαιστίνιοι θα βιώσουν για πρώτη φορά όχι μόνο τη δημοκρατική εμπειρία της εναλλαγής κυβερνήσεων αλλά και της συγκατοίκησης ενός "εκσυγχρονιστή" προέδρου, του Μαχμούντ Αμπάς, και ενός ριζοσπάστη ισλαμιστή πρωθυπουργού.

Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, κατά τη συνάντηση που είχε στη Γάζα με την ηγεσία της Χαμάς, ανέθεσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, όπως άλλωστε είχε προαναγγελθεί, στον 43χρονο Ισμαήλ Χανιγιέ.

Ο εντολοδόχος πρωθυπουργός ήταν ο επικεφαλής της εκλογικής λίστας της ισλαμικής οργάνωσης που θριάμβευσε στις βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Σύμφωνα με το παλαιστινιακό Σύνταγμα, πρέπει να σχηματίσει κυβέρνηση και να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης εντός τριών εβδομάδων, ενώ σε περίπτωση αποτυχίας του μπορεί να ξαναπροσπαθήσει άλλες δύο φορές.

Θεωρούμενος ως ρεαλιστής, ο Χανιγιέ θα είναι ο πρώτος πρωθυπουργός που θα προέρχεται από τη Χαμάς, οργάνωση που δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ και έχει χαρακτηριστεί "τρομοκρατική" από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. Διαδέχεται στην πρωθυπουργία τον Αχμέντ Κορέι, εκ των ηγετών της Φατάχ, ο οποίος ανέλαβε την πρωθυπουργία των Σεπτέμβριο του 2003.

Παρά τη μέχρι στιγμής τήρηση των προβλεπόμενων δημοκρατικών διαδικασιών, η ατμόσφαιρα στα παλαιστινιακά εδάφη είναι ηλεκτρισμένη, όπως φάνηκε και από την πρώτη αντιπαράθεση Χαμάς-Φατάχ χθες στην παλαιστινιακή βουλή.

Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας της Φατάχ εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση για τις πρώτες πρωτοβουλίες του νέου προέδρου της βουλής Αζίζ Ντοβέικ, στελέχους της Χαμάς, και κυρίως για την ακύρωση όλων των διορισμών, προαγωγών και άλλων διοικητικών πράξεων της προηγούμενης κυβέρνησης. Χαμάς και Φατάχ αντάλλαξαν έντονα φραστικά πυρά, με την κάθε πλευρά να καταγγέλλει την άλλη για παρανομίες και παρατυπίες.

Χαμάς: Διάλογος υπό όρους

Αναφορικά με τις μελλοντικές σχέσεις της νέας κυβέρνησης με το Ισραήλ, η Χαμάς έδωσε κάποια αδιάλλακτα πρώτα δείγματα γραφής, αφήνοντας ωστόσο ανοικτό και το ενδεχόμενο διαλόγου. Επισκεπτόμενος την Τεχεράνη, ο επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς Χαλέντ Μεσαάλ τόνισε ότι η οργάνωσή του θα αποφασίσει για ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ "μόλις αυτό αναγνωρίσει τα δικαιώματα των Παλαιστινίων και αποσυρθεί από τα εδάφη τους".

Από την πλευρά του το Ισραήλ υποδέχθηκε την έλευση των "τρομοκρατών της Χαμάς" στην εξουσία με εξαγγελία σειράς οικονομικών μέτρων, με κυριότερο το πάγωμα της επιστροφής των φόρων που παρακρατούνται κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων στα παλαιστινιακά εδάφη. Οι φόροι αυτοί, που μέχρι τώρα επιστρέφονταν στην Παλαιστινιακή Αρχή, ανέρχονται σε 50 εκατομμύρια δολάρια το μήνα.

Ολμέρτ: Υπάρχουν ελπίδες

Χθες, ο βουλευτής του δεξιού Λικούντ Γιουβάλ Στάινιτς πρότεινε να επιβληθεί εδαφικός αποκλεισμός των βουλευτών της Χαμάς, όπως είχε γίνει στο παρελθόν με τον Γιασέρ Αραφάτ.

Από την πλευρά του, ωστόσο, ο ασκών καθήκοντα πρωθυπουργού του Ισραήλ Εχούντ Ολμέρτ δήλωσε ότι δεν έχουν χαθεί οι ελπίδες για μια ειρηνική διευθέτηση της κρίσης με τους Παλαιστίνιους παρά τη νίκη της Χαμάς. Όπως είπε, οι πιθανότητες επίτευξης μιας "άμεσης ρύθμισης" με τους Παλαιστίνιους μειώθηκαν με την είσοδο της Χαμάς στο παλαιστινιακό κοινοβούλιο και την κυβέρνηση. "Όμως η ελπίδα δεν χάθηκε και οφείλω να αγωνιστώ ταυτόχρονα κατά της Χαμάς και για τη διατήρηση αυτής της ελπίδας να καταλήξουμε σε μια συμφωνία", σημείωσε ο Ολμέρτ.