Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <^>

Προπτυχιακές Σπουδές

Στο Τμήμα Γλωσσών Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών, που λειτουργεί στην Κομοτηνή από το 2000, διδάσκονται σε προπτυχιακό επίπεδο τα παρακάτω μαθήματα που σχετίζονται με τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας.

Διδακτική γλώσσας και λογοτεχνίας

Οι βασικές θεωρίες της λογοτεχνίας (Φιλολογική-Ερμηνευτική, Φορμαλιστική, Δομιστική - Στρουκτουραλιστική, Νεοκριτική, Θεωρία της πρόσληψης και της ανταπόκρισης), θεωρίες για το μαθητή-αναγνώστη και την ανάγνωση γενικότερα, συμβάλλουν ουσιαστικά στη θεωρητική κατάρτιση των φοιτητών/τριών. Η μελέτη της τυπολογίας των κειμένων, τα στοιχεία δομής τους και τρόποι διδακτικής προσέγγισης-αξιοποίησης, το Πρόγραμμα Σπουδών για τη Λογοτεχνία σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης στο Ελληνικό Εκπαιδευτικό σύστημα, η Παιδική Λογοτεχνία και η θέση της σ΄αυτό ακολουθούν στο περιεχόμενο και τη στοχοθεσία του προγράμματος για το συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο. Ο προφορικός και ο γραπτός λόγος και η θέση τους στα Προγράμματα Σπουδών Γλώσσας και Λογοτεχνίας, παραδείγματα εφαρμογής προτάσεων διδακτικής προσέγγισης θεματικών, λογοτεχνία και εκπαίδευση, προς μια δυνητική λογοτεχνία ή η «Γραμματική της Φαντασίας», η διδασκαλία του πεζού και του ποιητικού κειμένου, διαθεματικότητα και λογοτεχνία ολοκληρώνουν τον κύκλο των θεματικών.

Έρευνα και διδασκαλία λεξιλογίου

Η θεματολογία του σεμιναρίου καλύπτει τη μελέτη του λεξιλογίου από ποικίλες πλευρές. Η δομή του λεξιλογίου μιας γλώσσας, η ανάπτυξη του λεξιλογίου, καθώς και θεωρητικά προβλήματα σχετικά με τη διδασκαλία του λεξιλογίου, αποτελούν τα κυριότερα πεδία προβληματισμού. Το σεμινάριο διαρθρώνεται σε δύο κύκλους: αρχικά οι φοιτητές/τριες παρακολουθούν έναν κύκλο εισηγήσεων εκ μέρους της διδάσκουσας για ζητήματα, όπως (ενδεικτικά) το βασικό λεξιλόγιο, δανεισμός, το λεξιλόγιο ως δίκτυο σχέσεων, ανάπτυξη λεξιλογίου στη μητρική και στην ξένη γλώσσα, τεχνικές διδασκαλίας λεξιλογίου, τι είναι δύσκολη λέξη, και στη συνέχεια παρουσιάζουν οι ίδιοι μια σύντομη εργασία με σχετικό θέμα, που έχουν επεξεργαστεί υπό την βιβλιογραφική και μεθοδολογική καθοδήγηση της διδάσκουσας. Με βάση και τη συζήτηση που ακολουθεί στην τάξη ολοκληρώνουν την επεξεργασία του και το παραδίδουν στην τελική του γραπτή μορφή.

Εκμάθηση Γλωσσών: προβλήματα και προοπτικές

Το μάθημα παρουσιάζει τις ποικίλες πλευρές της διαδικασίας εκμάθησης μιας γλώσσας ως ξένης ή δεύτερης, τονίζοντας τόσο τις γλωσσολογικές και διδακτικές, όσο και τις αναπτυξιακές, και κοινωνιογλωσσικές διαστάσεις της. Αξιοποιεί επίσης τη σύγκριση με την κατάκτηση της μητρικής. Ειδικότερα εστιάζει στα ακόλουθα θέματα: Λάθη κατά την εκμάθηση μιας γλώσσας - η έρευνα και η αξιοποίηση τους, στρατηγικές εκμάθησης, διδασκαλία δομών/ γραμματικής και εκμάθηση γλώσσας - περί της συνειδητής γλωσσικής προσέγγισης (language awareness), μείξη γλωσσικών κωδίκων, αναπτυξιακά σχήματα κατά την εκμάθηση μιας γλώσσας, ο ρόλος του γλωσσικού υλικού που προσφέρεται /προσλαμβάνεται (input) στην εκμάθηση. Ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί σε ζητήματα ερευνητικής μεθοδολογίας.

Η διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας - Διδακτική γλώσσας

Το περιεχόμενο του μαθήματος επικεντρώνεται στην καταγραφή και τη σύνδεση της θεωρίας της γλώσσας, (απόψεις γλωσσολογικών θεωριών-τάσεων), με την πράξη της διδασκαλίας. Η μέθοδος, οι γενικοί και ειδικοί σκοποί της διδασκαλίας, η διδακτέα ύλη, τα Προγράμματα Σπουδών, η διδακτική προσέγγιση, ο ρόλος του εκπαιδευτικού, ο ρόλος του μαθητή, η κοινωνική οργάνωση της τάξης, το διδακτικό υλικό εξετάζονται στο πρώτο μέρος. Ακολουθεί η σπουδή της τεχνικής η οποία αναφέρεται στο σύνολο των προτεινόμενων και εφαρμοζόμενων μεθόδων, στην εκδηλούμενη συμπεριφορά, στις αντιδράσεις κατά την εφαρμογή, στις φάσεις της διδασκαλίας, στην αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων της διδασκαλίας, στην αποτελεσματικότητα- εκτίμηση-αιτιολόγηση της διδασκαλίας και της μεθόδου, στις απαραίτητες αναπροσαρμογές για τη μείωση της απόκλισης μεταξύ σκοπών-στόχων και αποτελεσμάτων της. Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως μητρικής ή δεύτερης-ξένης, η επικοινωνιακή μέθοδος διδασκαλίας των «ζωντανών γλωσσών» με παραδείγματα και εφαρμογές συνδέουν ουσιαστικά θεωρία και πράξη.

Πρώτη ανάγνωση και γραφή στις παρευξείνιες χώρες

Το συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο απευθύνεται σε φοιτητές/ τριες του Δ΄ Εξαμήνου. Παρουσιάζονται όλες οι διεθνώς υποστηριζόμενες ως σύγχρονες προσεγγίσεις της διδασκαλίας της πρώτης ανάγνωσης και γραφής. Παρατίθεται και μια σύντομη ιστορική αναδρομή στις διαμορφωμένες μεθόδους με τα υποστηρικτικά επιχειρήματα και τις επιστημονικές επικρίσεις. Οι παλιές, εξειδικευμένες μέθοδοι, οι σύγχρονες μέθοδοι και οι παιδοκεντρικές μέθοδοι καταθέτουν γνώση και διδακτική εμπειρία. Οι φοιτητές/τριες γνωρίζουν και εργάζονται στο περιεχόμενο, τη μέθοδο και τη διδακτική προσέγγιση των βιβλίων πρώτης ανάγνωσης και γραφής της ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας. Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα αλφαβητάρια της βουλγαρικής, της γεωργιανής, της ρουμανικής και της τουρκικής γλώσσας ως προς τη χρησιμοποιούμενη μέθοδο διδασκαλίας της πρώτης ανάγνωσης και γραφής και ως προς τις θεματικές του περιεχομένου.

Η μέθοδος της «Ανάλυσης Περιεχομένου» οδήγησε στη εξαγωγή ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων και επέτρεψε την άσκηση των φοιτητών/ τριών στη διδασκαλία της παρευξείνιας γλώσσας επιλογής τους. Ως προς το περιεχόμενο, τα ευρήματα δικαίωσαν την υπόθεση της έρευνας: Τα αναγνωστικά βιβλία και άρα τα βιβλία πρώτης ανάγνωσης και γραφής λειτουργούν ως φορείς ιδεολογιών. Με το περιεχόμενό τους θα πρέπει να απεικονίζουν την κοινωνική πραγματικότητα ή ένα μέρος της για να επιτύχουν την υιοθέτηση στάσεων και διαθέσεων, οι οποίες θεωρούνται κατάλληλες (από όσους διαμορφώνουν την εκπαιδευτική πολιτική) για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού. Πράγματι οικογένεια, σχολείο και αξίες μονοπωλούν ποσοτικά το περιεχόμενο και συστήνουν το ιδεολογικό πλαίσιο λειτουργίας των διδακτικών εγχειριδίων. Με το δεύτερο μέρος της έρευνας, το οποίο είναι υπό δημοσίευση, ολοκληρώνεται η παρουσίαση των αλφαβηταρίων και των υπολοίπων παρευξεινίων γλωσσών και οι φοιτητές/τριες θα έχουν την πλήρη εικόνα.