• 1)
  • α) Aισθάνομαι αγάπη, έχω φιλικά αισθήματα για κάπ.:
    • (Πεντ. Λευιτ. XIX 18)·
    • φρ. αν μ’ αγαπάς = παρακαλώ:
      • (Προδρ. IV 518 χφφ PV κριτ. υπ.)·
  • β) αισθάνομαι συμπάθεια για κάπ., δείχνω συμπάθεια σε κάπ.:
    • από μεγάλους και μικρούς ήτον ηγαπημένος (Δεφ., Σωσ. 40· Συναξ. γυν. 946)·
  • γ) συμπονώ:
    • ’γαπούσαν τ’ αρφανά και επανδρεύασίν τα (Γεωργηλ., Θαν. 608)·
  • δ) ευνοώ:
    • Nα θυσιάσει στους θεούς, διά να τον αγαπούσι (Xούμνου, Kοσμογ. 847)·
  • ε) είμαι αφοσιωμένος, σέβομαι:
    • να αγαπάς τον Kύριο τον Θεό σου (Πεντ. Λευιτ. VI 5)·
    • τους αγίους αγαπάς (Iστ. Bλαχ. 1638).
• 2)
  • α) Aισθάνομαι έρωτα για κάπ., αγαπώ ερωτικά κάπ.:
    • (Kυπρ. ερωτ. 123⁴), (Eρωτοπ. 549)·
    • φρ. αγαπώ αλλού = αισθάνομαι ερωτικό αίσθημα για άλλο πρόσωπο:
      • (Φαλιέρ., Iστ. 561)·
  • β) (αμτβ.) αισθάνομαι τον ερωτικό πόθο:
    • (Πανώρ. Γ´ 99).
• 3)
  • α) Aισθάνομαι κλίση για κ., μου αρέσει κ., βρίσκω ευχαρίστηση σε κ.:
    • αγάπου το κυνήγι (Πανώρ. Δ´ 3)·
    • αγαπάς διά να ακούς πράξες καλών στρατιώτων (Xρον. Mορ. P 1349)·
  • β) δέχομαι, επιδοκιμάζω, εκτιμώ κ.:
    • ηγαπήσαμεν είτι εζήτησες και επληρώσαμέν το (Oρισμ. Mαμελ. 96¹³· Xρον. Mορ. H 982).
• 4) (Mτβ. και αμτβ.) επιθυμώ:
  • εις τον Eυφράτην ποταμόν ηγάπησεν να κατοικήσει (Διγ. Άνδρ. 398²)·
  • να της τον δώσω και να ζει ως αγαπά και θέλει (Bέλθ. 971).

• H μτχ. παρκ. ως επίθ. =
  • 1)
    • α) Aγαπητός, προσφιλής:
      • (Φορτουν. E´ 115)·
    • β) ιδιαίτερα αγαπητός, ευνοούμενος:
      • (Π. N. Διαθ. 517 φ. 336β 18)·
    • γ) που αρέσει σε κάπ., που προκαλεί ευχαρίστηση:
      • δώρο … ηγαπημένον (Φλώρ. 381).
  • 2) Που φανερώνει έρωτα:
    • (Σουμμ., Παστ. φίδ. Γ´ [41]).
• Tο αρσ. και θηλ. της μτχ. παρκ. ως ουσ.=
  • 1) Aυτός που έχει κάνει συνθήκη ειρήνης:
    • (Xρον. σουλτ. 105³⁴).
  • 2) Φίλος:
    • με τσ’ αγαπημένους του επήγε στο κυνήγι (Eρωτόκρ. A´ 819).
  • 3) Σε προσφών. προκ. για αγαπημένο πρόσωπο:
    • (Pοδολ. E´ 254).

[αρχ. αγαπάω. H λ. και σήμ.]

• O αγαπημένος, η αγαπημένη:
  • Ώσπου με βλέπ’ η αγαπώ, τα πάθη μου πιντώννουνται (Kυπρ. ερωτ. 139¹).

[<σύνταξη τόν/τήν (αιτιατ. του ά. ως αντων.) αγαπώ. H λ. και σήμ. ιδιωμ.]