Albert Debrunner 

O Σχηματισμός των λέξεων στην Αρχαία Ελληνική 

 

ΙΙΙ. -εο-

§ 297. Το απλό -εος (από το *- e i ̯ os) συνεχίζει να σχηματίζει μόνο σε μικρό ποσοστό επίθετα δηλωτικά ύλης· η αττική συναιρεί το -εος σε -οῦς: χρύσεος - χρυσοῦς [132] 'χρυσός' (Όμ.), λίνεος - λινοῦς 'λινός' (κλασ.), λίθεος 'λίθινος' (Όμ.), πορφύρεος - πορφυροῦς 'πορφυρόχρωμος' (Όμ.· πρβ. χρυσοῦς 'χρυσαφένιος > χρυσαφής')· στις σπάνιες περιπτώσεις που δεν δηλώνουν ύλη ανήκει το κύνεος 'σκυλίσιος' (Όμ.). Πρβ. λατ. aureus 'χρυσός', lapideus 'λίθινος'.

Αντίθετα το -εος διατηρήθηκε στα σύνθετα επιθήματα -ίνεος (§ 319)· πρβ. επίσης -άλεος (§ 328 υποσημ.).

Σχετικά με το -τέος δες § 369 .

Υπάρχουν ακόμα ονομασίες δέντρων σε -έᾱ (ιων. και ελληνιστ.· αττ. -ῆ), που παρήχθησαν από τις ονομασίες των καρπών: μηλέα 'μηλιά' (Όμ.) από το μῆλον, ἀμυγδαλέα 'αμυγδαλιά' (ελληνιστ.) από το ἀμύγδαλον.

132 Το -ειος (χρύσειος κτλ.), που επίσης απαντά στο έπος, δημιουργήθηκε μάλλον υπό την επίδραση του -ειος της § 285, ίσως μόνο υπό την πίεση του μέτρου.

Τελευταία Ενημέρωση: 12 Δεκ 2008, 13:40