Albert Debrunner 

O Σχηματισμός των λέξεων στην Αρχαία Ελληνική 

 

γ) Επίθημα, πρόθημα, ένθημα, σχηματιστικό

§ 6. Για το τμήμα της λέξης που κατά την παραγωγή προστίθεται στο τμήμα της ρίζας χρησιμοποιούμε εδώ γενικά τον όρο "επίθημα". Για να ακριβολογήσουμε, θα έπρεπε να προσθέσουμε στον όρο επίθημα (το πίσω εξάρτημα) το πρόθημα (το μπροστινό εξάρτημα) και να εντάξουμε και τους δύο στην ευρύτερη κατηγορία του παραθήματος, ή στο γενικό όρο "σχηματιστικό στοιχείο" (elementum formans) να εντάξουμε και το ένθημα (λα-μ-β-άνειν στη ρίζα λαβ-, λατ. iu - n - go 'ζεύω' στο iug - um 'ζυγός'). Στα αρχαία ελληνικά όμως το ένθημα δεν αποτελεί μέσο σχηματισμού λέξεων (§ 169), ενώ τα προθήματα γίνονται αντιληπτά είτε ως κλιτικά στοιχεία (όπως συμβαίνει με την αύξηση ἐ-) είτε ως πρώτα συνθετικά (§ 9, π.χ. ἀ- στερητικό, δυσ-, ἀγα-, βλ. § 54 κεξξ.), έτσι ώστε για την παραγωγή απομένει ουσιαστικά μόνο το επίθημα.[10]

10 Σ.τ.ε. Υπάρχει αντίφαση προς τον προηγούμενο καθορισμό των σύνθετων λέξεων (§ 2, 3). Τα στερητικά μόρια θα έπρεπε να θεωρηθούν προθήματα.

Τελευταία Ενημέρωση: 12 Δεκ 2008, 13:40