Μτφρ. Σ. Τζουμελέας. [1939] χ.χ. Λυσίας. Λόγοι. Μετάφραση, σχόλια. Ι–ΙΙ. Αθήνα: Ζαχαρόπουλος.

Εφρόνουν μεν, κύριοι βουλευταί, ότι ποτέ ο Φίλων δεν θα έφθανεν εις τόσην αναίδειαν, ώστε να τολμήση να παρουσιασθή ενώπιόν σας ζητών παρ' υμών την έγκρισιν της εκλογής του εις το βουλευτικόν αξίωμα. Επειδή όμως η τόλμη του εξεδηλώθη όχι μόνον εις μίαν περίστασιν αλλά εις πολλάς, και επειδή εγώ ανέλαβον τα καθήκοντά μου ως βουλευτής, αφού ωρκίσθην ότι θα εκτελέσω ταύτα άριστα διά το συμφέρον της πόλεως, και επειδή εις τον όρκον των βουλευτών περιλαμβάνεται ότι πρέπει να φανερώνη έκαστος βουλευτής, εάν γνωρίζη ότι κάποιος εκ των διά κλήρου εκλεγέντων είναι ανάξιος του βουλευτικού αξιώματος, θα κατηγορήσω τον Φίλωνα, όχι βέβαια διότι εκδικούμαι ατομικήν τινά έχθραν, ουδέ διότι παρασύρομαι εκ του ότι δύναμαι και συνηθίζω να ομιλώ ενώπιόν σας, αλλά διότι έχω πεποίθησιν εις το πλήθος των εγκλημάτων αυτού, και διότι κρίνω δίκαιον και πρέπον να μένω πιστός εις τον όρκον που έδωσα. Εκ του λόγου μου δε και εκ του πλήθους των αμαρτημάτων του Φίλωνος θα εννοήσητε ότι δεν θα δυνηθώ να ελέγξω αυτόν και να αποδείξω οποίος πράγματι είναι και πόσας πονηράς πράξεις εις τον βίον του διέπραξεν. Αλλ' όμως, αν εγώ εις την αγόρευσίν μου δεν δυνηθώ να διεξαγάγω, όπως πρέπει την κατηγορίαν, δίκαιον είναι να μη ωφεληθή ούτος από αυτό, αλλά δικαιότερον είναι να μη εγκρίνητε την εκλογήν του λαμβάνοντες υπ' όψιν όσα εγώ επαρκώς εκθέσω. Διότι ατελώς μεν θα διεξαγάγω την κατηγορίαν, επειδή τα υπ' αυτού πραχθέντα αδικήματα είναι άπειρα, αρκετά όμως θα είπω, διότι η κακία του είναι μεγάλη. Αξιώ δε και όσοι από σας είναι ικανώτεροι από μένα εις τας αγορεύσεις, να αποδεικνύουν ότι τα αδικήματα αυτού είναι μεγαλύτερα (παρά όπως εγώ τα εξέθηκα), και λαμβάνοντες αφορμήν από όσα τυχόν εγώ παραλείψω πάλιν αυτοί να κατηγορήσουν τον Φίλωνα, δι' όσα αδικήματα αυτοί γνωρίζουν. Διότι δεν πρέπει σεις μόνον από τους ιδικούς μου λόγους να διδαχθήτε οποίος είναι ο Φίλων και να κρίνετε περί αυτού.

Διότι εγώ νομίζω ότι δεν πρέπει άλλοι να είναι βουλευταί και αντιπρόσωποι υμών των πολιτών παρά εκείνοι οι οποίοι εκτός του ότι είναι πολίται και επιθυμούν να είναι τοιούτοι. Διότι εις τούτους μεν (τους επιθυμούντας να είναι πολίται) μεγάλη είναι η διαφορά διότι νομίζουν ότι είναι αναγκαίον εις αυτούς να μετέχουν των συμφορών της πατρίδος, όπως μετέχουν και της ευτυχίας της. Διότι όσοι είναι μεν πολίται λόγω της γεννήσεώς των, σκέπτονται όμως ότι πάσα χώρα, εν τη οποία αποκτούν τα αναγκαία εις την ζωήν, είναι πατρίς δι' αυτούς, ούτοι είναι φανερόν ότι εγκαταλείποντες το κοινόν της πόλεως συμφέρον θα επιδιώξουν το ατομικόν κέρδος, διότι θεωρούν πατρίδα τους όχι την πόλιν, που εγεννήθησαν, και της οποίας είναι πολίται, αλλά την χώραν, εν τη οποία απέκτησαν και έχουν την περιουσίαν των. Εγώ λοιπόν θα αποδείξω ότι ο Φίλων ούτος εδώ, περισσότερον εφρόντισε διά την ατομικήν του ασφάλειαν παρά διά τον κοινόν μετά των συμπολιτών του κίνδυνον, και ότι επροτίμησε να διάγη αυτός ακινδύνως τον βίον παρά να προσπαθή να σώζη την πόλιν υφιστάμενος τους ιδίους κινδύνους τους οποίους υφίσταντο οι συμπολίται του.

Μτφρ. Γ.Α. Ράπτης. 2003. Λυσίας. ΙΙ, Καταγγελτικοί Λόγοι. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια. Πρόλογος Χ. Τσολάκης. Θεσσαλονίκη: Ζήτρος.

Δεν πίστευα, κύριοι βουλευτές, να φτάσει ο Φίλωνας σε τόση αναίδεια, ώστε να τολμήσει να παρουσιαστεί ενώπιόν σας ζητώντας την επικύρωσή του ως βουλευτή. Επειδή όμως η τόλμη του εκδηλώθηκε όχι μια φορά αλλά πολλές κι εγώ μπήκα στο βουλευτήριο αφού ορκίστηκα να υπηρετήσω με τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα στην πόλη και επειδή συμπεριλαμβάνεται στον όρκο να το δηλώνουμε, αν κάποιος έχει κληρωθεί ακατάλληλος να είναι βουλευτής, εγώ θα κατηγορήσω το Φίλωνα αυτόν εδώ όχι βέβαια εκδικούμενος κάτι προσωπικό μεταξύ μας ούτε υπερηφανευόμενος για τη δύναμη και τη συνήθεια να μιλώ ενώπιόν σας αλλά γιατί πείστηκα από το πλήθος των αδικημάτων του και γιατί έχω την αξίωση να υπηρετώ με συνέπεια τους όρκους στους οποίους ορκίστηκα.

Θα διαπιστώσετε, λοιπόν, ότι εγώ θα ελέγξω τι άνθρωπος είναι (ο κατηγορούμενος) και πόσο επιχείρησε αυτός να είναι κακός, όχι από ίση αφετηρία. Όμως, αν εγώ υστερήσω κάπως στην κατηγορία, δε δικαιούται να ωφεληθεί αυτός, αλλά πρέπει περισσότερο να μην ασκήσει το λειτούργημα του βουλευτή απ' όσα επαρκώς θα καταθέσω (σε βάρος του). Γιατί, θα έχω μιλήσει με κάποια κενά, λόγω άγνοιας για όσα διαπράχτηκαν απ' αυτόν, αλλά ικανοποιητικά σε σχέση με την κακία του. Έχω την αξίωση, όσοι από εσάς είναι καλύτεροι (από εμένα), με επιχειρήματα να αποδείξουν ότι είναι βαρύτερα τα αδικήματά του, και από όσα τυχόν εγώ έχω παραλείψει συμπληρωματικά να καταθέσουν σε βάρος του όσα γνωρίζουν για το Φίλωνα. Δεν πρέπει, δηλαδή, να σχηματίσετε πλήρη την εικόνα του αποκλειστικά από όσα εγώ θα πω εναντίον του.

Εγώ, λοιπόν, πιστεύω ότι δικαιούνται να μας εκπροσωπούν στη βουλή όχι κάποιοι άλλοι αλλά αυτοί που εκτός του ότι είναι (από τη φύση τους) πολίτες, το επιθυμούν αυτό. Γιατί υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ τους, γιατί νομίζουν ότι είναι ανάγκη να μετέχουν στις δυσκολίες της πόλης, όπως μετέχουν στα καλά της, κι όταν ευτυχεί η πόλη κι όταν δυστυχεί. Γιατί, όσοι από τη φύση τους είναι πολίτες κι έχουν την άποψη ότι η κάθε πόλη είναι πατρίδα τους, στην οποία τυχόν έχουν αποκτήσει περιουσία, είναι ολοφάνερο ότι, αφού αφήσουν το κοινό αγαθό της πόλης, θα στραφούν προς το δικό τους όφελος, γιατί πιστεύουν ότι είναι πατρίδα τους όχι η πόλη αλλά η περιουσία τους.

Εγώ, λοιπόν, θα υποστηρίξω ότι αυτός εδώ ο Φίλωνας ενδιαφερόταν περισσότερο για την προσωπική του ασφάλεια παρά για τον κοινό κίνδυνο της πόλης και ότι νόμιζε ότι είναι σπουδαιότερο να περνά αυτός τη ζωή του ακίνδυνα παρά να διακινδυνεύσει να διασώσει την πόλη όμοια με τους άλλους πολίτες.