Αι κατηγορίαι, κύριοι δικασταί, είναι τόσον πολλαί και φοβεραί, ώστε μου φαίνεται πως ο Εργοκλής δεν είναι δυνατόν να τιμωρηθή προσηκόντως υπό του λαού, ουδ' εάν αποθάνη πολλάκις δι' ένα έκαστον των υπ' αυτού πραχθέντων. Διότι και πόλεις φαίνεται ότι έχει προδώσει, και προξένους και συμπολίτας σας έχει αδικήσει, και ότι έχει γίνει πλούσιος εκ της περιουσίας του δημοσίου, ενώ πρότερον ήτο πτωχός. Και βέβαια πώς είναι δυνατόν να συγχωρήσετε αυτούς, όταν βλέπετε, ότι ο μεν στόλος, του οποίου ήρχον, ηλαττούτο δι' έλλειψιν χρημάτων, και τα πλοία εγίνοντο εκ πολλών ολίγα, ούτοι δε αν και ανεχώρησαν πτωχοί και άποροι, ότι τόσον ταχέως απέκτησαν περιουσίαν μεγαλυτέραν από όλους τους πολίτας; Ιδικόν σας λοιπόν έργον είναι, πολίται Αθηναίοι, να οργίζεσθε διά τα τοιαύτα. Διότι βέβαια και άτοπον θα ήτο, εάν, ενώ σεις μεν πιέζεσθε τόσον πολύ από τας προς το κράτος συνεισφοράς, συγχωρήσετε τους κλέπτοντας και τους δεχομένους δώρα προς βλάβην της πόλεως, κατά το παρελθόν δε, αν και αι περιουσίαι σας ήσαν μεγάλαι, και μεγάλα τα εισοδήματα του κράτους, ετιμωρείτε με θάνατον τους κλέπτοντας την περιουσίαν του δημοσίου. Εγώ τουλάχιστον φρονώ ότι όλοι θα ομολογήσετε ότι, εάν ο Θρασύβουλος σας υπισχνείτο ότι θα εισπλεύση εις τον Πειραιά με ολίγα πλοία, και ότι θα παραδώση ταύτα εις κακήν κατάστασιν αντί των καινουργών, και ότι οι μεν κίνδυνοι θα είναι δικοί σας, αι δε ωφέλειαι των φίλων του, και ότι σας μεν εξ αιτίας των συνεισφορών θα σας κάμη πτωχοτέρους από ό,τι είσθε, τον δε Εργοκλέα και τους κολακεύοντας αυτόν θα καταστήση πλουσιωτέρους από όλους τους πολίτας, (φρονώ ότι όλοι θα ομολογήσετε) ότι ουδείς από σας θα επέτρεπεν εις εκείνον να αποπλεύση ως ναύαρχος του στόλου. Αλλ' όταν σεις εψηφίσατε να συνταχθή κατάλογος των χρημάτων, που εισεπράχθησαν από τας συμμαχικάς πόλεις, και να επανέλθουν οι μετά του Θρασυβούλου διαχειρισταί διά να δώσουν λογαριασμόν, ο Εργοκλής έλεγε (προς τον Θρασύβουλον) ότι συκοφαντείτε, και ότι επιθυμείτε τας παλαιάς σας συνηθείας, και συνεβούλευσεν αυτόν να καταλάβη το Βυζάντιον, και να κρατήση τον στόλον, και να λάβη σύζυγον την θυγατέρα του Σεύθου. «Διά να τους εκριζώσης» είπε «τας συκοφαντίας· διότι θα κάμης αυτούς να μη κάθηνται συκοφαντούντες σένα και τους φίλους σου, αλλά να φοβούνται διά τον εαυτόν τους». Τοιουτοτρόπως, πολίται Αθηναίοι, ευθύς ως εχόρτασαν και απήλαυσαν κερδίζοντες χρήματα διά του κόπου των ιδικών σας πολιτών, εθεώρησαν τους εαυτούς των εχθρούς της πόλεως. Διότι ευθύς ως επλούτησαν, σας εμίσησαν και ετοιμάζονται όχι πώς να άρχωνται υφ' υμών, αλλά πώς να άρχουν υμών, και επειδή φοβούνται μήπως χάσουν εκείνα που έχουν κλέψει είναι έτοιμοι και οχυράς θέσεις να καταλαμβάνουν, και ολιγαρχίαν να εγκαθιδρύουν, και τα πάντα να πράττουν, φροντίζοντες πως σεις καθ' εκάστην ημέραν θα διατρέξετε τους μεγίστους κινδύνους. Διότι κατ' αυτόν τον τρόπον (όταν σεις κινδυνεύετε) φρονούν ότι δεν θα δώσετε προσοχήν εις τα εγκλήματά των, αλλά φοβούμενοι διά τον εαυτόν σας και διά την πόλιν θα τους αφήσετε ησύχους (δεν θα ασχοληθήτε με τας πράξεις των). Ο Θρασύβουλος μεν λοιπόν, πολίται Αθηναίοι, (διότι δεν είναι ανάγκη περί αυτού να λέγω περισσότερα) καλά έκαμε που πέθανε, όπως πέθανε· διότι δεν έπρεπεν αυτός ούτε να ζη, αφού εσκέπτετο επιβουλευόμενος υμάς να επιχειρήση τοιαύτα έργα, ούτε υφ' υμών να φονευθή, διότι εφαίνετο ότι κάπως εις το παρελθόν σας είχεν ευεργετήσει, αλλ' έπρεπε κατ' αυτόν τον τρόπον να απαλλαγή της εκ μέρους της πόλεως καταδιώξεως. Βλέπω δε ότι αυτοί, (οι κατηγορούμενοι), δεν εφείσθησαν πλέον χρημάτων εις την προηγουμένην συνέλευσιν του λαού, αλλ' ότι εξηγόραζον την ζωήν των πληρώνοντες τους ρήτορας, και τους εχθρούς των, και τους πρυτάνεις, και ότι πολλούς εκ των Αθηναίων διά χρημάτων διέφθειρον. Χάριν των οποίων δίκαιον είναι να απολογηθήτε τιμωρούντες τούτον, και να δείξετε εις όλους τους ανθρώπους ότι δεν υπάρχουν τόσα πολλά χρήματα, διά των οποίων θα παρασυρθήτε, ώστε να μη τιμωρήτε τους αδικούντας.

Διότι έχετε υπ' όψιν σας, πολίται Αθηναίοι, ότι δεν δικάζεται μόνος ο Εργοκλής, αλλ' ολόκληρος η πόλις. Διότι τώρα μεν θα δείξετε εις τους άρχοντας της πόλεως ότι δεν πρέπει να κλέπτουν τα δημόσια ή, αφού κλέψουν όσον το δυνατόν περισσότερα, να παρασκευάζουν την σωτηρίαν των με τον ίδιον τρόπον, όπως τώρα ούτοι προσπαθούν να την παρασκευάσουν. Και βέβαια πρέπει καλώς να γνωρίζετε, πολίται Αθηναίοι, ότι, εκείνος που εις τόσην έλλειψιν δημοσίων χρημάτων ή πόλεις προδίδει ή χρήματα κλέπτει ή κρίνει άξιον να δέχεται δώρα προς βλάβην των συμφερόντων του κράτους, ούτος και τα φρούρια και τον στόλον παραδίδει εις τους εχθρούς, και εγκαθιστά ολιγαρχίαν αντί της δημοκρατίας· και δεν είναι δίκαιον να νικηθήτε από την παρασκευήν τούτων, αλλά να δείξετε εις όλους τους ανθρώπους ότι μήτε το κέρδος μήτε την ευσπλαγχνίαν μήτε ουδέν άλλο θεωρείτε ανώτερον από την τιμωρίαν τούτων.

Φρονώ δε, πολίται Αθηναίοι, ότι ο Εργοκλής περί μεν της Αλικαρνασσού και περί της μετά του Θρασυβούλου στρατηγίας του και των υπ' αυτού πραχθέντων δεν θα τολμήση να απολογηθή, θα είπη δε ότι μετέβη εις Φυλήν και εκείθεν επανήλθεν εις Αθήνας, και ότι είναι δημοκρατικός, και ότι έλαβε μέρος εις τους αγώνας τους οποίους σεις διεξηγάγετε εναντίον των ολιγαρχικών. Εγώ δε, πολίται Αθηναίοι, δεν συμφωνώ μαζί σας περί των τοιούτων ανθρώπων. Αλλ' όσοι μεν επιθυμούντες ελευθερίαν και ισότητα και θέλοντες να εφαρμόζωνται οι νόμοι, και μισούντες την αδικίαν έλαβον μέρος εις τους ιδικούς σας αγώνας, νομίζω ότι δεν είναι φαύλοι πολίται, και ισχυρίζομαι ότι δικαίως η φυγή των (επί των Τριάκοντα) δύναται να λαμβάνεται υπ' όψιν· όσοι δε επανελθόντες εκ της εξορίας τον μεν λαόν αδικούν εν καιρώ της δημοκρατίας, τας δε ατομικάς των περιουσίας κάμνουν μεγάλας από τα δημόσια χρήματα, αρμόζει να τους μισήτε πολύ περισσότερον από όσον μισείτε τους Τριάκοντα. Διότι οι μεν Τριάκοντα δι' αυτόν τον σκοπόν εξελέγησαν, ίνα δηλαδή σας βλάψουν, αν δυνηθούν, εις τούτους δε εμπιστευθήκατε διά να κάμουν την πόλιν μεγάλην και ελευθέραν. Εκ των οποίων ουδέν εις υμάς εγένετο, αλλά όσον εξηρτάτο από αυτούς περιήλθατε εις μεγίστους κινδύνους, ώστε πολύ δικαιότερον θα ευσπλαγχνίζεσθε τον εαυτόν σας, τα παιδιά σας και τας συζύγους σας, διότι υπό τοιούτων βλάπτεσθε, παρά τούτους. Διότι, όταν νομίσωμεν ότι έχομεν σωθή, πάσχομεν χειρότερα από τους άρχοντάς μας παρά από τους εχθρούς. Και βέβαια όλοι γνωρίζετε ότι ουδεμία ελπίς σωτηρίας υπάρχει, εάν ηττηθώμεν. Ώστε δίκαιον είναι, αφού καθένας παρορμήση τον εαυτόν του, να επιβάλετε τώρα εις τούτους την μεγίστην τιμωρίαν, και εις τους άλλους Έλληνας θα δείξετε ότι τιμωρείτε τους αδικούντας, και τους ιδικούς μας άρχοντας θα κάμετε καλυτέρους. Εγώ μεν λοιπόν αυτά σας συμβουλεύω να πράξετε· σεις δε πρέπει να γνωρίζετε ότι, εάν ακούσετε την συμβουλήν μου, θα σκεφθήτε ωφέλιμα διά τον εαυτόν σας, εάν δε δεν με ακούσετε θα κάμετε χειροτέρους τους άλλους πολίτας. Προσέτι δε, πολίται Αθηναίοι, εάν αυτούς αθωώσετε, δεν θα σας γνωρίζουν καμμίαν χάριν, αλλά θα ευγνωμονούν τους αγορασθέντας πολίτας διά των χρημάτων, τα οποία έχουν κλέψει παρ' υμών, ώστε διά τον εαυτόν σας μεν θα αποκτήσετε την έχθραν τούτων, εις εκείνους δε θα γνωρίζουν χάριν διά την σωτηρίαν των (αν τους αθωώσετε). Και βέβαια, πολίται Αθηναίοι, και οι Αλικαρνασσείς και οι άλλοι οι υπό τούτων ηδικημένοι, εάν μεν τούτους καταδικάσετε εις θάνατον, θα νομίσουν ότι υπό τούτων μεν έχουν καταστραφή, σεις δε ότι εβοηθήσατε αυτούς. Εάν δε αθωώσετε τούτους θα θεωρήσουν ότι και σεις έχετε συμφωνήσει με εκείνους που τους επρόδωσαν. Ώστε αξίζει έχοντες πάντα ταύτα υπ' όψιν σας και εις τους φίλους σας να αποδώσετε την οφειλομένην χάριν, και τους αδικούντας να τιμωρήσετε.

Οι κατηγορίες εναντίον του Εργοκλή είναι τόσες πολλές και φοβερές, άνδρες Αθηναίοι, ώστε μου φαίνεται ότι δε θα μπορούσε να τιμωρηθεί από το λαό με ποινή επάξια, ακόμη κι αν καταδικαστεί δεκάκις σε θάνατο για καθένα χωριστά από τα εγκλήματά του. Γιατί, φαίνεται ολοκάθαρα ότι έχει προδώσει πόλεις και έχει αδικήσει προξένους και δημοκρατικούς πολίτες και ότι έχει γίνει ζάπλουτος από φτωχός κατακλέβοντας τη δημόσια περιουσία. Και, βέβαια, πώς πρέπει να συγχωρήσετε αυτούς, όταν βλέπετε ότι τα πλοία, που αυτοί διοικούσαν, παροπλίζονται από έλλειψη χρημάτων και από πολλά γίνονται λίγα, ενώ οι ίδιοι τους, που είχαν εκπλεύσει φτωχοί και ρακένδυτοι, έχουν αποκτήσει τεράστια περιουσία σε ελάχιστο χρονικό διάστημα; Δική σας υπόθεση επομένως είναι, άνδρες Αθηναίοι, να εξοργίζεσθε για τέτοια ζητήματα. Γιατί, θα ήταν εξωφρενικό αν, ενώ τόσο πολύ τώρα καταπιέζεσθε από τις φορολογικές σας υποχρεώσεις, συγχωρήσετε τους κλέφτες και τους δωροδοκούμενους πολίτες, ενώ κατά το παρελθόν καταδικάζατε σε θάνατο όσους κατέκλεβαν το δημόσιο χρήμα, αν και η προσωπική οικονομική κατάσταση του καθενός ήταν ανθηρή και τα δημόσια έξοδα ήταν μεγάλα.

Νομίζω ακόμη ότι όλοι σας θα παραδεχόσασταν ότι, αν ο Θρασύβουλος σας υποσχόταν ότι θα απέπλεε με πολεμικά πλοία και ότι αυτά θα τα παρέδιδε διαλυμένα αντί καινούργια και ότι οι κίνδυνοι θα ήταν δικοί σας, ενώ τις ωφέλειες θα τις καρπώνονταν οι φίλοι του, και ότι εσάς λόγω των φορολογικών επιβαρύνσεων θα σας καθιστούσε φτωχότερους ενώ τον Εργοκλή και το συνάφι του θα τους αναδείκνυε ως τους πλουσιότερους από τους συμπολίτες, (νομίζω λοιπόν) ότι κανένας σας δε θα του επέτρεπε να αποπλεύσει εκείνος ως ναύαρχος (του στόλου μας). Αλλά, όταν εσείς πάραυτα ψηφίσατε να συντάξει κατάλογο με τα χρήματα που είχε εισπράξει από τις πόλεις και να καταπλεύσουν στην Αθήνα οι αξιωματικοί του για να λογοδοτήσουν (για τη διαχειριστική τους περίοδο), ο Εργοκλής έλεγε ότι ήδη τους συκοφαντείτε και υπαινίσσεσθε τους παλαιούς νόμους και συμβούλευε το Θρασύβουλο να καταλάβει το Βυζάντιο και να κρατήσει τα πλοία και να παντρευτεί την κόρη του Σεύθη. «Για να τους κόψεις» είπε «τις συκοφαντίες· γιατί θα τους κάνεις να μην επιτίθενται εναντίον σου και εναντίον των φίλων επικριτικά, αλλά να φοβούνται για τον εαυτό τους». Έτσι, άνδρες Αθηναίοι, αφού χόρτασαν καλά καλά και απόλαυσαν και τα δικά σας (χρήματα), θεώρησαν τους εαυτούς τους εχθρούς της πόλης. Γιατί, ταυτόχρονα πλούτισαν και σας μίσησαν και δεν προετοιμάζονταν να κυβερνηθούν αλλά να σας κυβερνήσουν και από το φόβο τιμωρίας για όσα κατέκλεψαν ήταν έτοιμοι και τοποθεσίες (πόλεις) να καταλάβουν καιολιγαρχία να εγκαθιδρύσουν και να κάνουν τα πάντα, για να ζείτε εσείς καθημερινά υπό την απειλή των χειρότερων κινδύνων. Έτσι, πίστευαν ότι εσείς δε θα είχατε στραμμένη την προσοχή στα εγκλήματά τους αλλά θα καθόσασταν φρόνιμα και δε θα ασχολούσασταν μ' αυτούς, από τρόμο τόσο για τους εαυτούς σας όσο και για την πόλη.

Ο Θρασύβουλος λοιπόν, άνδρες Αθηναίοι, (και δεν πρέπει να πω τίποτε παραπάνω γι' αυτόν) καλά έκανε και πέθανε έτσι. Γιατί, ούτε καν έπρεπε να γεννηθεί αφού μας επιβουλεύονταν με τέτοιες ενέργειες, και ούτε να εκτελεστεί από σας γιατί φαίνεται ότι στο παρελθόν είχε κάνει κάποιο καλό για σας, αλλά έπρεπε με τον τρόπο αυτό να ξεφύγει από τα δικά σας δόκανα. Βλέπω όμως αυτούς εδώ ότι δε λογάριασαν χρήματα για τον εκμαυλισμό συνειδήσεων μελών της πρώτης συνέλευσης του λαού αλλά εξαγόρασαν ακόμη και τις ψυχές και των ρητόρων και των αντιπάλων και των πρυτάνεων και διέφθειραν με τον πακτωλό των χρημάτων τους πολλούς Αθηναίους. Αξίζει, λοιπόν, γι' αυτά να μιλήσετε και να τιμωρήσετε τώρα αυτόν (τον Εργοκλή) και να δείξετε σ' όλους τους ανθρώπους ότι ακόμα δε βρέθηκαν τόσο πολλά χρήματα, από τα οποία εσείς θα δελεαστείτε για να μην τιμωρήσετε (αυτούς) τους εγκληματίες. Λάβετε υπόψη σας, άνδρες Αθηναίοι, ότι δε δικάζεται μόνο ο Εργοκλής αλλά ολόκληρη η πόλη. Γιατί, αμέσως τώρα θα δείξετε στους άρχοντές σας αν πρέπει να είναι δίκαιοι ή αν, κατακλέβοντας το δημόσιο, πρέπει να προετοιμάζουν τη σωτηρία τους με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που και τώρα αυτοί εδώ επιχειρούν. Βέβαια, πρέπει να ξέρετε καλά, άνδρες Αθηναίοι, ότι όποιος σε τέτοια μεγάλη οικονομική κρίση ή προδίδει πόλεις ή έχει την απαίτηση να κλέβει ή να δωροδοκείται, αυτός δε διστάζει να παραδώσει στους εχθρούς και τα φρούρια και το στόλο και να επιβάλει ολιγαρχία από δημοκρατία (που τώρα έχουμε). Δεν αξίζει, λοιπόν, να σας χαρακτηρίζει ηττοπάθεια μπρος στην καλά οργανωμένη υπερασπιστική γραμμή τους αλλά να δώσετε παράδειγμα σ' όλους τους ανθρώπους και να μη θεωρήσετε επιβεβλημένο ούτε το κέρδοςούτε την ευσπλαχνία ούτε τίποτε άλλο περισσότερο από την τιμωρία αυτών εδώ.

Υπολογίζω, άνδρες Αθηναίοι, ότι ο Εργοκλής δε θα τολμήσει να απολογηθεί σχετικά με το θέμα της Αλικαρνασσού και για τον τρόπο που άσκησε την εξουσία και για όλα όσα διέπραξε, θα υποστηρίξει όμως ότι γύρισε από την εξορία από τη Φυλή και ότι ανήκει στη δημοκρατική παράταξη και ότι συντάχτηκε μαζί σας σ' όλους τους αγώνες. Εγώ όμως, άνδρες Αθηναίοι, δεν έχω την ίδια άποψη για τέτοιους ανθρώπους. Αλλά όσοι, βέβαια, πήραν μαζί σας μέρος στους κινδύνους, επειδή επιθυμούσαν να παγιωθεί το αίσθημα της ελευθερίας και δικαιοσύνης και επειδή αγωνίζονταν να έχουν πάγια ισχύ οι νόμοι και επειδή μισούσαν το άδικο, ασφαλώς ισχυρίζομαι ότι δεν είναι φαύλοι πολίτες και ότι έχει μερίδιο (σ' αυτή τη στάση τους) η εμπειρία της εξορίας τους. Για όσους, όμως, μετά την επάνοδό τους από τηνεξορία, υπό το φως της δημοκρατίας, αδικούν το λαό σας και αβγατίζουν τις περιουσίες τους λεηλατώντας τις δικές σας, πολύ περισσότερο αρμόζει να εξοργίζεσθε εναντίον τους παρά εναντίον των τριάντα τυράννων.

Γιατί, οι τριάντα τύραννοι γι' αυτό εκλέχτηκαν, για να μας βλάψουν δηλαδή όπου τυχόν μπορούσαν· σ' αυτούς πάλι εσείς εμπιστευθήκατε να μεγαλώσουν και να ελευθερώσουν την πόλη· τίποτε όμως από αυτά δεν έγινε, αλλά όσο εξαρτιόταν απ' αυτούς περιπέσατε στους μεγαλύτερους κινδύνους, ώστε πολύ περισσότερο θα λυπόσασταν τους εαυτούς σας παρά αυτούς, και τα παιδιά σας και τις γυναίκες σας, διότι πέσατε θύματα σε τέτοιους ανθρώπους. Γιατί, όταν νομίσουμε ότι έχουμε σωθεί, παθαίνουμε πολύ χειρότερα από τους άρχοντές μας παρά από τους εχθρούς. Κι όμως όλοι γνωρίζετε ότι δεν υπάρχει καμιά ελπίδα σωτηρίας, αν ηττηθούμε. Ώστε αξίζει, αφού ο καθένας σας το αποφασίσει, να αποφασίσετε να τους επιβληθεί η βαρύτερη τιμωρία τώρα και να αποδείξετε και στους άλλους Έλληνες ότι τιμωρείτε όσους αδικούν και να καταστήσετε τους άρχοντές μας καλύτερους. Εγώ λοιπόν αυτά σας συμβουλεύω· κι εσείς πρέπει να κατανοήσετε ότι, αν πεισθείτε σε μένα, να πάρετε σωστή απόφαση και σχετικά με το κύρος σας, αλλιώς θα καταστήσετε και τους άλλους πολίτες χειρότερους. Επιπλέον, άνδρες Αθηναίοι, αν τυχόν τους αθωώσετε, δε θα χρωστούν καμιά ευγνωμοσύνη σε σας αλλά σ' όσους εξαγόρασαν και στα χρήματα που έκλεψαν. Ώστε, εναντίον σας θα αφήσετε έχθρα, ενώ για τη σωτηρία τους σ' εκείνους θα αναγνωρίζουν ευγνωμοσύνη. Ακόμη, άνδρες Αθηναίοι, και οι κάτοικοι της Αλικαρνασσού και οι άλλοι που αδικήθηκαν από αυτούς, αν επιβάλετε σ' αυτούς εδώ αυστηρότατη ποινή, θα θεωρήσουν ότι από αυτούς έχουν αδικηθεί ενώ από εσάς έχουν βοηθηθεί. Αν όμως τους αθωώσετε, θα θεωρήσουν ότι και σεις είχατε τις ίδιες διαθέσεις εναντίον τους με όσους τους είχαν προδώσει. Ώστε αξίζει, αφού αναλογισθείτε όλα αυτά, ταυτόχρονα και να ευεργετήσετε τους φίλους σας και να τιμωρήσετε αυτούς που τους αδίκησαν.