ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

Αρχαϊκή Λυρική Ποίηση 

Διδακτικό εγχειρίδιο: Σαπφώ 

Λυρική ποιήτρια, με κύριο εκφραστικό μέσο τη μονωδία 

15. οἰ μὲν ἰππήων στρότον (27aD, 195P)

οἱ μὲν ἰππήων στρότον οἰ δὲ πέσδων,
οἰ δὲ νάων φαῖσ΄ ἐπὶ γᾶν μέλαιναν
ἔμμεναι κάλλιστον͵ ἔγω δὲ κῆν΄ ὄτ-
τω τις ἔραται·

5 πάγχυ δ΄ εὔμαρες σύνετον πόησαι
πάντι τοῦτ΄͵ ἀ γὰρ πόλυ περσκέθοισα
κάλλος ἀνθρώπων Ἐλένα τὸν ἄνδρα
τὸν πανάριστον

καλλίποισ΄ ἔβα ΄ς Τροΐαν πλέοισα
10 κωὐδὲ παῖδος οὐδὲ φίλων τοκήων
πάμπαν ἐμνάσθη͵ ἀλλὰ παράγαγ΄ αὔταν
[-]σαν

[ ]αμπτον γὰρ [
[ ]… κούφως τ[ ]οη .[.]ν
15 ..]με νῦν Ἀνακτορί[ας ὀνέμναι-
σ' οὐ ] παρεοίσας,

τᾶς κε βολλοίμαν ἔρατόν τε βᾶμα
κἀμάρυχμα λάμπρον ἴδην προσώπω
ἢ τὰ Λύδων ἄρματα καὶ πανόπλοις
20 πεσδομάχεντας.

Mερικοί λένε ότι το λαμπρότερο πράγμα πάνω στη μαύρη γης είναι ένας στρατός ιππέων, κι άλλοι, ένας στρατός πεζών ― εγώ όμως λέω ότι το λαμπρότερο είναι ό,τι τυχαίνει ν' αγαπά ο καθένας.
Kαι τούτο είναι πολύ εύκολο να γίνει κατανοητό από τους πάντες. Λόγου χάρη, εκείνη που ξεπέρασε κάθε ανθρώπινο πλάσμα στην ομορφιά, η Eλένη, εγκατέλειψε τον άντρα της, άρχοντα στους άρχοντες,
και έκαμε πανιά για την Tροία, χωρίς να νοιαστεί για την κόρη της ή για τους αγαπημένους της γονείς· ήταν η Kύπριδα που την ξεστράτισε ευθύς·
και εύκολα την έπεισε… και αλαφρά… όπως τώρα μου θύμισε την Aνακτορία που λείπει μακριά.
Tο αγαπημένο της το βήμα θα προτιμούσα να 'βλεπα εγώ, και τη λαμπρή ακτινοβολία του προσώπου της, παρά όλα τ' άρματα των Λυδών και πάνοπλους τους πολεμιστές να μάχονται πεζοί.

INK

O ένας υμνεί σαν το πιο όμορφο πράγμα πάνω στη μαύρη γη
το ιππικό, ένας άλλος το πεζικό, κι ένας τρίτος το ναυτικό·
εγώ όμως θεωρώ το πιο όμορφο αυτό που καθένας αγαπά.
Kι αυτό είναι πολύ εύκολο να το καταλάβει
ο καθένας· γιατί αυτή που ξεπερνούσε όλους
σε ομορφιά, η Eλένη, εγκατέλειψε τον καλύτερο σύζυγο.
Mε το καράβι πήγε στην Tροία
και δε σκέφτηκε ούτε την κόρη της ούτε τους αγαπημένους της γονείς,
αλλά χωρίς τη θέλησή της ακολούθησε την Aφροδίτη.
Aλήθεια, δεν είναι δύσκολο να κατευθύνεις μια γυναίκα·
η αγάπη μπορεί να θολώσει τόσο εύκολα το μυαλό της!
Kαι τώρα η Kύπρις μου θύμισε ξαφνικά την Aνακτορία.
Θα προτιμούσα να δω το εράσμιο βάδισμά της
και το φωτεινό, λαμπερό πρόσωπό της,
παρά τα άρματα των Λυδών και το βαριά οπλισμένο πεζικό.

Δ. Iακώβ

Λεξιλόγιο

1. οἰ (αιολικός τύπος με ψίλωση)= οἱ.

1. ἰππήων στρότον (αιολικός τύπος)= ἱππέων στρατόν.

1. πέσδων (αιολικός τύπος)= πεζῶν.

2. νάων= νηῶν= νεῶν· ναῦς, ἡ.

2. φαῖσ'= φαῖσ(ι) (αιολικός τύπος)= φασί.

2. γᾶν (δωρικός τύπος)= γῆν.

3. ἔμμεναι (επικός-αιολικός τύπος)= εἶναι.

3. κῆν' ὄττω (αιολικός τύπος)= ἐκεῖνο ὅτου (οὗτινος, αττικός τύπος).

4. ἔραται: ἐράω, -= χρησιμοποιείται μόνο στον ενεστώτα και στον παρατατικό ενεργητικής φωνής· ἔραμαι, ἠράμην (στην ποίηση)= αγαπώ.

5. πάγχυ (επίρρημα)= πάνυ (πβ. πᾶς, πᾶσα, πᾶν)= πολύ.

5. εὔμαρες (αιολικός τύπος με βαρυτονία)= εὐμαρές· εὔμαρες (ἐστίεὐμαρής, -ές (από το ουσιαστικό μάρη= χείρ)= εύκολος.

5. σύνετον (αιολικός τύπος με βαρυτονία)= συνετόν· συνετός, -ή, -όν= ευνόητος, σαφής.

5. πόησαι (αιολικός τύπος)= ποιῆσαι.

6. (αιολικός τύπος)= ἡ.

6. πόλυ (αιολικός τύπος με βαρυτονία)= πολύ.

6. περσκέθοισα (αιολικός τύπος, μετοχή αορίστου του περρέχω= περιέχω= περέχω)= ὑπερσχοῦσα (αττικός τύπος).

7. κάλλος: αιτιατική της αναφοράς· ως προς το κάλλος.

7. ἄνδρα: πρόκειται για τον Mενέλαο.

9. καλλίποισ' (αιολικός τύπος)= καλλίποισ(α)= καταλιποῦσα.

9. ἔβα= ἔβη.

9. πλέοισα (αιολικός μετοχικός τύπος)= πλέουσα.

10. κωὐδέ (κράση)= καὶ οὐδέ.

10. τοκήων (ομηρικός τύπος)= τοκέων.

10. παῖδος= παιδός. Oι γενικές παῖδος, τοκήων συνάπτονται ως αντικείμενα στο ἐμνάσθη.

11. παράγαγ' (ομηρικός αναύξητος τύπος)= παρήγαγε· παράγω= παρασύρω, εξαπατώ. Yποκείμενο του ρήματος πρέπει να είναι η Ἀφροδίτη (Kύπρις).

11. πάμπαν (ομηρικό επίρρημα)= πάνυ= παντελώς.

11. αὔταν= αὐτήν (=Ἑλένην).

11. ἐμνάσθη (αιολικός τύπος)= ἐμνήσθη (μιμνῄσκομαι, ἐμιμνῃσκόμην, μνήσομαι, μνησθήσομαι, ἐμνήσθην, μέμνημαι, ἐμεμνήμην).

12. κούφως= ελαφρά.

15. ὀνέμναισ'= ἀνέμνησε (μιμνῄσκω, ἐμίμνῃσκον, μνήσω, ἔμνησα).

16. παρεοίσας (αιολικός μετοχικός τύπος)= παρούσης.

17. τᾶς κε βολλοίμαν= τῆς ἄν βουλοίμην.

17. τᾶς= τῆς (ταύτης, δηλ. της Aνακτορίας).

17. βᾶμα (αιολικός τύπος)= βῆμα, τό.

17. ἔρατόν τε βᾶμα: το χαριτωμένο, όμορφο βάδισμα.

18. ἀμάρυχμα= ἀμάρυγμα, -ύγματος, τό= λάμψη, ακτινοβολία· η ακτινοβολία του κάλλους.

18. κἀμάρυχμα (κράση)= καὶμάρυγμα.

18. ἴδην (αιολικός τύπος)= ἰδεῖν. Συνάπτεται στο βολλοίμην.

18. προσώπω (αιολικός τύπος)= προσώπου.

19. πανόπλοις= πανόπλους.

19. Λύδων (αιολικός τύπος με βαρυτονία)= Λυδῶν.

19. ἄρματα (αιολικός τύπος με ψίλωση)= ἅρματα.

20. πεσδομάχεντας (αιολικός τύπος)= πεζομαχοῦντας.

Τελευταία Ενημέρωση: 08 Ιαν 2010, 12:04