ΛΗΜΜΑ

• θαυμαστός
• επίθετο
• -ή, -όν
• θαυμαστῶς

ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟ

• ΕΠΙΘΕΤΟ Α. αυτός που προκαλεί το θαυμασμό, αξιοθαύμαστος, θαυμαστός Β. θαυμάσιος, έξοχος, εξαίρετος |για πρόσωπα και πράγματα |ειρων. Γ. αυτός που προξενεί απορία, παράξενος |αυτός που συμβαίνει παρά τους φυσικούς νόμους, παράδοξος, θαυματικός |απρόσ. έκφραση θαυμαστόν ἐστι |ο πληθ. του ουδ. ως επίρρημα θαυμαστά=αυτά που προκαλούν θαυμασμό ή έκπληξη |φρ. ούδὲν θαυμαστόν=δεν είναι περίεργο, καθόλου περίεργο! |φρ. θαυμαστὸν ὅσον ή ἡλίκον=κτ. πολύ περίεργο ή άξιο απορίας |ΕΠΙΡΡΗΜΑ θαυμάσια, έξοχα, υπέροχα

Εμφάνιση/Απόκρυψη Σημασιολογίας

• ΕΠΙΘΕΤΟ Α. αυτός που προκαλεί το θαυμασμό, αξιοθαύμαστος, θαυμαστός
• ΗΡ 1.1 ἔργα μεγάλα τε καὶ θωμαστά
• ΠΛ Συμπ 220a ὃ πάντων θαυμαστότατον͵ Σωκράτη μεθύοντα οὐδεὶς πώποτε ἑώρακεν ἀνθρώπων
• ΙΣΟΚΡ 16.40 τίς εὐδαιμονέστερος ἢ θαυμαστότερος ἢ ζηλωτότερος ἦν τῶν πολιτῶν
• ΞΕΝ Ιερ 11.9 καὶ θαυμαστὸς οὐκ ἰδίᾳ μόνον ἀλλὰ καὶ δημοσίᾳ παρὰ πᾶσιν ἂν εἴης
• Β. θαυμάσιος, έξοχος, εξαίρετος
• για πρόσωπα και πράγματα
• ΠΙΝΔ Πυθ 3.70 ὃς Συρακόσσαισι νέμει βασιλεύς͵ πραῢς ἀστοῖς͵ οὐ φθονέων ἀγαθοῖς͵ ξείνοις δὲ θαυμαστὸς πατήρ
• ΣΟΦ ΟιδΚ 1664 εἴ τις βροτῶν θαυμαστός
• ειρων.
• ΕΥΡ Μηδ 510 θαυμαστὸν δέ σε ἔχω πόσιν καὶ πιστὸν ἡ τάλαιν΄ ἐγώ
• Γ. αυτός που προξενεί απορία, παράξενος
• ΞΕΝ Ελλ 6.3.5 εἰ δὲ δὴ καὶ ὁμογνωμονοῖμεν͵ οὐκ ἂν πάνυ τῶν θαυμαστῶν εἴη μὴ εἰρήνην ποιεῖσθαι; { τη στιγμή λοιπόν που και συμπίπτουν οι γνώμες μας, δεν θα ήταν πολύ παράδοξο να μην ειρηνεύσουμε; }
• ΕΥΡ ΙΑυλ 1538 θαυμαστά σοι καὶ δεινὰ σημῆναι θέλω
• αυτός που συμβαίνει παρά τους φυσικούς νόμους, παράδοξος, θαυματικός
• ΑΡΙΣΤ Φυσ 208b εἰ δ΄ ἐστὶ τοιοῦτο͵ θαυμαστή τις ἂν εἴη ἡ τοῦ τόπου δύναμις καὶ προτέρα πάντων· οὗ γὰρ ἄνευ τῶν ἄλλων οὐδὲν ἔστιν͵ ἐκεῖνο δ΄ ἄνευ τῶν ἄλλων͵ ἀνάγκη πρῶτον εἶναι
• απρόσ. έκφραση θαυμαστόν ἐστι
• ΙΣΟΚΡ 20.4 θαυμαστὸν δ΄ εἰ τοὺς μὲν ἐπὶ τῆς ὀλιγαρχίας ὑβρίσαντας ἀξίους θανάτου νομίζετε
• ΞΕΝ Απομν 1.1.17 ὅσα δὲ πάντες ᾔδεσαν͵ οὐ θαυμαστὸν εἰ μὴ τούτων ἐνεθυμήθησαν; { όσα δε όλοι τα γνώριζαν, δεν είναι παράξενο ότι δεν τα έλαβαν υπόψη; }
• ο πληθ. του ουδ. ως επίρρημα θαυμαστά=αυτά που προκαλούν θαυμασμό ή έκπληξη
• ΕΥΡ Ηρακλ 797 θαυμάστ΄ ἔλεξας
• φρ. ούδὲν θαυμαστόν=δεν είναι περίεργο, καθόλου περίεργο!
• ΑΙΣΧΙΝ 1.69 καὶ οὐδὲν μὰ Δία θαυμαστόν
• φρ. θαυμαστὸν ὅσον ή ἡλίκον=κτ. πολύ περίεργο ή άξιο απορίας
• ΑΙΣΧΙΝ επιστ 11.11 ὡς καινὰ καὶ θαυμαστὸν ὅσον
• ΠΛ επιστ 325d τά τε τῶν νόμων γράμματα καὶ ἔθη διεφθείρετο καὶ ἐπεδίδου θαυμαστὸν ὅσον
• ΔΗΜ 24.122 παράδοξόν τι͵ θαυμαστὸν ἡλίκον
• ΕΠΙΡΡΗΜΑ θαυμάσια, έξοχα, υπέροχα
• ΠΛ Πολ 331a εὖ οὖν λέγει θαυμαστῶς ὡς σφόδρα
• ΔΗΜ 37.10 θαυμαστῶς ὡς ἐλυπήθην͵ ὁρῶν τὸ πρᾶγμά μοι περιεστηκὸς εἰς ἄτοπον

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ

• < ΘΑΥΜΑΖΩ >
• Από: θαυμασ- + -τος.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟ

• Ε1
• επίθετο συγκρ. θαυμαστότερος, υπερθ. θαυμαστότατος
• επίρρημα συγκρ. θαυμαστότερον, υπερθ. θαυμαστότατα
• ιων. θωμαστός

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

• ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • ουσιαστικά: θαῦμα, θαυμασιότης, θαυμαστής, θαυμασμός, θαυματοποιία, θαυματοποιός, θαυματουργία
  • ρήματα: θαυμαίνω, θαυμαστόω 'κάνω κάτι θαυμαστό', θαυματουργέω, ἀποθαυμάζω 'κυριεύομαι από μεγάλο θαυμασμό', ἐπιθαυμάζω 'εκφράζω το θαυμασμό μου σε κάποιον προσφέροντάς του δώρο', ὑπερθαυμάζω
  • επίθετα: θαυμάσιος, θαυμαστικός, θαυμαστός, θαυματός, θαυματοποιητικός, ἀξιοθαύμαστος
  • επιρρήματα: θαυμασίως, θαυμαστῶς
• ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ
  • ιων. θωμάζω, θῶμα 'θαύμα', θωμάσιος, θωμαστός
• ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ
  • ουσιαστικά: θαύμακτρον 'τα χρήματα που πληρώνει κάποιος, για να δει τέχνασμα θαυματοποιού', θαυμασία 'θαύμα, θαυμασμός', θαυμάστωσις, θαυματολογία, θαυματούργημα, θαυματουργός, θαυμασιουργός, ἀθαυμαστία 'ο χαρακτήρας του αθαύμαστου'
  • ρήματα: θαυμασιόω, θαυματοποιέω, ἐκθαυμάζω, καταθαυμάζω, προθαυμάζω, προσθαυμάζω, συνθαυμάζω, συνθαυματουργέω
  • επίθετα: θαυματόεις, θαυματόβρυτος 'αυτός που είναι γεμάτος θαύματα', ἀθαύμαστος 'αυτός που δε θαυμάζει ή δεν εκπλήσσεται με τίποτε', μικροθαύμαστος, πανθαυμάσιος, πανθαύμαστος, πολυθαύμαστος, ὑπερθαύμαστος
  • επιρρήματα: ἀθαυμάστως, ἀθαυμαστί, ἀποθαυμαστικῶς
• ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΔΗΜΩΔΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • Επιτομή Λεξικού Κριαρά %θαυμ%
• ΝΕΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ
  • θαυμασιογράφοι, θαυμάστρια, θαυματογέννητος, θαυματοϊατροί, θαυματολόγος, θαυματοπλάσται, θαυματοποιείον, θαυματουργικά
• ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • Λεξικό Γεωργακά %θαυμ%
  • Λεξικό Κοινής Νεοελληνικής %θαυμ%
• ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ
  • Θράκ. θαμαίνουμι 'θαυμάζω, απορώ', Ήπ. θιαμαίνομαι 'μένω με ανοιχτό το στόμα, θαυμάζω', Νάξ. θάμασμα 'υπέροχο πράγμα', Πόντ. θάμασμαν, θάγμαγμαν 'θαυμασμός', Κύπ. θαμμαστός, Πόντ. θαμαστός, θαγμαστός 'θαυμάσιος', Κύπ. θαμματουργία 'θαυματουργία'