Τα γεγονότα, λοιπόν, τόσο αυτά για τα οποία και θα ψηφίσετε, όσο και εξαιτίας των οποίων, επειδή συκοφαντήθηκα, κατήγγειλα ότι η δίκη δεν είναι αποδεκτή και νόμιμη, έτσι έχουν, κύριοι δικαστές. Aφού προσαγάγω μάρτυρες που ήταν παρόντες, όταν αφέθηκα ελεύθερος από αυτόν και με απήλλαξε από τις κατηγορίες, θα σας παρουσιάσω στη συνέχεια ότι η δίκη δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή σύμφωνα με τους νόμους. Ανάγνωσέ μου αυτή την κατάθεση.

Κατάθεση.

Ανάγνωσέ μου και την κατάθεση των αγοραστών, για να βεβαιωθείτε ότι τα έδωσα, σύμφωνα με τις οδηγίες του, σε εκείνους που αυτός μου υπέδειξε.

Κατάθεση

Δεν έχουμε μόνο αυτούς τους μάρτυρες ότι μας άφησε ελεύθερους και τώρα μας συκοφαντεί αλλά και τον ίδιο τον Πανταίνετο. Γιατί, όταν, αφού έκανε αγωγή στον Εύεργο, εμένα με άφησε ελεύθερο, τότε κατέθεσε ότι δεν έχει ο ίδιος εναντίον μου καμιά άλλη κατηγορία· δεν είναι, βέβαια, δυνατόν, ενώ επρόκειτο για τα ίδια αδικήματα, και μας κατήγγειλε και τους δύο εξίσου, να αφήσει τον έναν ελεύθερο και να κάνει αγωγή στον άλλον. Αλλά ότι βέβαια οι νόμοι δεν επιτρέπουν να ασκηθούν πάλι διώξεις όσον αφορά ζητήματα που διευθετήθηκαν κατ' αυτόν τον τρόπο, νομίζω ότι το γνωρίζετε και χωρίς να το πω εγώ· ανάγνωσέ τους, ωστόσο, και αυτόν τον νόμο.

Νόμος

Ακούτε, κύριοι δικαστές, τον νόμο που το λέει ξεκάθαρα, ότι αν αφήσει κανείς ελεύθερο κάποιον και τον απαλλάξει από τις κατηγορίες, δεν υφίσταται πλέον δίωξη. Ότι, όμως, και τα δύο αυτά έγιναν από εκείνον εναντίον μου, το ακούσατε από τις καταθέσεις. Για όλα, λοιπόν, όσα απαγορεύουν οι νόμοι δεν αρμόζει να ασκείται δίωξη, και ακόμη λιγότερο για αυτά. Γιατί για τις ενέργειες του κράτους, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ενήργησε με άδικο και ανάρμοστο τρόπο· και για τις αποφάσεις του δικαστηρίου, είναι δυνατόν να πει κανείς ότι αυτό εξαπατήθηκε, και σε σχέση με τα υπόλοιπα που ορίζει ο νόμος για το καθένα μπορεί να ειπωθεί εύλογα κάτι ανάλογο. Για όσα, όμως, κανείς πείσθηκε ο ίδιος και αποφάσισε την απαλλαγή, σε καμιά περίπτωση δεν είναι δυνατόν να ισχυριστεί κανείς ούτε να αυτοκατηγορηθεί ότι δεν έπραξε όπως ήταν δίκαιο. Αυτοί, λοιπόν, που καταφεύγουν στη δικαιοσύνη ανεξάρτητα από όσα προβλέπουν οι νόμοι δεν δεσμεύονται από όσα οι άλλοι προσδιορίζουν ως δίκαια, ενώ αυτός που κάνει εκ νέου μια αγωγή για όσα είχε αποφασίσει την απαλλαγή δεν δεσμεύεται από αυτά που ο ίδιος προσδιορίζει ως δίκαια. Για αυτό αξίζει περισσότερο από όλα να εξαντλήσετε την αυστηρότητά σας απέναντί τους.

Αυτά είναι λοιπόν, δικαστές, τα γεγονότα για τα οποία θα αποφασίσετε με την ψήφο σας και για τα οποία, επειδή συκοφαντούμαι, κατέθεσα ένσταση ότι η αγωγή του δεν είναι νόμιμη. Στη συνέχεια, αφού παρουσιάσω μάρτυρες, οι οποίοι ήταν παρόντες όταν αναγνωρίστηκε η αθωότητά μου από αυτόν και απαλλάχθηκα από κάθε υποχρέωση απέναντί του, θα αποδείξω ότι η αγωγή του είναι παράνομη. Διάβασε, σε παρακαλώ, αυτή τη μαρτυρία.

ΜΑΡΤΥΡΙΑ

Διάβασε, σε παρακαλώ, και τη μαρτυρία των αγοραστών (του εργαστηρίου και των δούλων), για να βεβαιωθείτε ότι, κατόπιν εντολής του, τα πούλησα σε εκείνους που αυτός μου υπέδειξε.

ΜΑΡΤΥΡΙΑ

Και δεν είναι μόνο αυτοί οι μάρτυρές μας που επιβεβαιώνουν ότι έχουμε απαλλαγεί από κάθε κατηγορία και τώρα συκοφαντούμαστε, αλλά και ο ίδιος ο Πανταίνετος. Γιατί, όταν κατά την αγωγή του σε βάρος του Εύεργου εμένα με άφησε έξω από την υπόθεση, τότε επιβεβαίωνε ότι δεν έχει καμιά κατηγορία σε βάρος μου. Γιατί βέβαια, αν υποθέσουμε ότι είχαμε κάνει τα ίδια αδικήματα και μας κατηγορούσε και τους δύο εξίσου, τότε ασφαλώς δεν θα άφηνε έξω από την υπόθεση τον έναν και θα έκανε αγωγή στον άλλον. Επιπλέον, ότι οι νόμοι δεν επιτρέπουν για υποθέσεις που έχουν διευθετηθεί με αυτόν τον τρόπο να κατατεθεί εκ νέου αγωγή, το γνωρίζετε, πιστεύω, ακόμη κι αν δεν σας το πω εγώ· ωστόσο, διάβασέ τους κι αυτόν εδώ τον νόμο.

ΝΟΜΟΣ

Ακούτε, δικαστές, τον νόμο ο οποίος ορίζει ρητά ότι, αν αναγνωρίσει κάποιος την αθωότητα του κατηγορουμένου και τον απαλλάξει, δεν μπορεί να γίνει περαιτέρω δίωξη. Επιπλέον, ότι και οι δύο αυτές ενέργειες έχουν γίνει από τον κατήγορο προς εμάς το ακούσατε από τους μάρτυρες. Σε όλες, λοιπόν, τις περιπτώσεις που οι νόμοι το απαγορεύουν δεν πρέπει να ασκεί κανείς δίωξη, και πολύ λιγότερο σε αυτή εδώ την περίπτωση. Γιατί, όσον αφορά στις πωλήσεις που διενεργούνται από το κράτος, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι η πώληση ήταν άδικη ή ότι το κράτος πούλησε πράγματα που δεν του ανήκουν· και για τις αποφάσεις του δικαστηρίου, είναι δυνατόν κάποιος να πει ότι το δικαστήριο αποφάσισε άδικα, επειδή εξαπατήθηκε, και για όλες τις άλλες περιπτώσεις που ο νόμος απαγορεύει την αγωγή θα μπορούσε για καθεμία να προβληθεί κάποια παρόμοια εύσχημη αντίρρηση. Από τη στιγμή όμως που αυτός ο ίδιος πείστηκε και με απάλλαξε από κάθε κατηγορία, δεν μπορεί ασφαλώς να πει τίποτε πλέον, ούτε να κατηγορήσει τον εαυτό του ότι δεν ενήργησε δίκαια. Άλλωστε, όσοι καταθέτουν αγωγή παραβιάζοντας κάποια άλλη από αυτές τις νομικές απαγορεύσεις, απλώς δεν τηρούν όσα οι άλλοι όρισαν ως δίκαια, όποιος όμως καταθέτει αγωγή με κατηγορίες για τις οποίες ο ίδιος είχε απαλλάξει τον κατηγορούμενο, αυτός δεν τηρεί όσα ο ίδιος όρισε ως δίκαια. Γι' αυτό πρέπει κυρίως με αυτούς να αγανακτείτε.