^[36] Ποια είναι η αιτία αυτών των δεινών; Γιατί ασφαλώς όχι χωρίς λόγο, όχι χωρίς μιαν εύλογη αιτία, ούτε τότε οι Έλληνες ήταν ώριμοι για ελευθερία, ούτε τώρα ώριμοι για δουλεία. Ήταν τότε, ω άνδρες Αθηναίοι, ήταν τότε μέσα στις σκέψεις πολλών κάτι που τώρα λείπει, αυτό που νίκησε τον περσικό πλούτο και διατήρησε ελεύθερη την Ελλάδα, που την έκανε να μην ηττάται ούτε σε ναυμαχία ούτε σε πεζομαχία, κάτι, που, γιατί τώρα χάθηκε, όλα μολύνθηκαν και έγινε η πολιτική κατάσταση άνω κάτω.

^[37] Τι είναι αυτό; Δεν είναι τίποτε πολύπλοκο· δεν θέλει πολύ σοφία. Είναι ότι εκείνους που παίρναν χρήματα από όσους ήθελαν να κυριαρχήσουν ή να διαφθείρουν την Ελλάδα, οι πάντες τους μισούσαν, ότι δεν υπήρχε φοβερώτερο κακό από το να πιάσουν κάποιο δωροδοκούμενο, ότι τον τιμωρούσαν με τις αυστηρότερες ποινές και ότι γι' αυτόν δεν υπήρχε ούτε χάρις, ούτε συγγνώμη.

^[38] Τότε την ευκαιρία σε κάθε περίσταση, αυτήν που συχνά η τύχη προσφέρει και στους αμελείς εναντίον των επιμελών, και σ' εκείνους που τίποτα δεν θέλουν να κάνουν, εναντίον εκείνων που πράττουν όλα όσα πρέπει, αυτήν δεν μπορούσες να την αγοράσης ούτε από τους ρήτορες, ούτε από τους στρατηγούς· ούτε και την μεταξύ μας ομόνοια, ούτε και τη δυσπιστία προς τους τυράννους και τους βαρβάρους, ούτε και τίποτα παρόμοιο. ^[39] Τώρα όμως όλα αυτά αγοράζονται, σαν να πουλιότανε στην αγορά και εις αντάλλαγμα αυτών εισαγάγαμε όσα αρρώστησαν και κατέστρεψαν την Ελλάδα. Και αυτά ποια είναι; Η ζήλια, αν κάποιος χρηματίσθηκε· το γέλοιο αν το ομολογήση· η συγγνώμη για αυτόν που πιάστηκε να χρηματίζεται· το μίσος εναντίον όποιου τους επιτιμά ^[40] και όλα όσα φέρνει μαζί της η δωροδοκία.

Διότι από τριήρεις, και πλήθος στρατιωτών και αφθονία χρημάτων και κάθε είδους πολεμικών εφοδίων και από όλα όσα κρίνεις ότι έχει δύναμη μια πόλη, τώρα όλα τα διαθέτομε κατά πολύ μεγαλείτερα και κατά πολύ αφθονώτερα από όσα οι τότε· αλλά αυτά καταντούν άχρηστα, ανενέργητα, ανώφελα από αυτούς που τα πουλούνε.

^[36] Ποία λοιπόν είναι η αιτία τούτου του κακού; Διότι δεν είναι τυχαίον ούτε αδικαιολόγητον το γεγονός ότι οι Έλληνες έρρεπον άλλοτε ψυχικώς προς την ελευθερίαν, τώρα δε ρέπουν προς την δουλείαν. Υπήρχε τότε, υπήρχε, πολίται Αθηναίοι, εις τας ψυχάς πάντων κάτι το οποίον δεν υπάρχει σήμερον, κάτι το οποίον ενίκησε τον πλούτον των Περσών και καθίστα την Ελλάδα χώραν ελευθέραν, κάτι το οποίον ήτο αήττητον κατά θάλασσαν και ξηράν, κάτι του οποίου ήδη η απώλεια επέφερε την γενικήν διαφθοράν και ανεστάτωσε τα πάντα.

^[37] Τι λοιπόν ήτο τούτο; (Τίποτε το περίπλοκον, τίποτε το σοφόν)· απλώς ότι άπαντες εμίσουν τους λαμβάνοντας χρήματα παρά των φιλοδόξων και των διαφθορέων της Ελλάδος και ήτο πολύ επικίνδυνον να αποδειχθή τις δωροδοκούμενος και επεβάλλετο εις αυτόν η μεγαλυτέρα τιμωρία (και ουδεμία αίτησις χάριτος ήτο παραδεκτή ούτε συγγνώμη). ^[38] Και ούτω την ευκαιρίαν της δράσεως εις εκάστην περίστασιν, ευκαιρίαν την οποίαν η τύχη πολλάκις παρασκευάζει (και εις αυτούς τους αμελείς εις βάρος των προσεκτικών, και εις τους μη θέλοντας να πράξουν τι εις βάρος των πραττόντων τα δέοντα), την ευκαιρίαν αυτήν δεν ήτο δυνατόν να την εξαγοράση τις παρά των ρητόρων ή των στρατηγών, αλλ' ουδέ την προς αλλήλους ομόνοιαν, ουδέ την προς τους τυράννους και τους βαρβάρους δυσπιστίαν, ουδέ άλλο τι των τοιούτων. ^[39] Επί των ημερών μας πάντα ταύτα έχουν πωληθή όπως εις την αγοράν· αντ' αυτών δε έχουν εισαχθή πάντα όσα κατέστρεψαν και διέφθειραν την Ελλάδα. Ποία δε είναι ταύτα; Η ζηλοτυπία προς εκείνον όστις έλαβε χρήματα· η συνήθεια να γελώμεν εάν κανείς το ομολογήση (η συγγνώμη προς τους αποδεικνυομένους ενόχους)· ^[40] το μίσος εναντίον εκείνων που τους στηλιτεύουν, και πάντα τα άλλα τα συνακολουθούντα την δωροδοκίαν. Διότι, τας τριήρεις και τον αριθμόν των στρατιωτών και την επάρκειαν των χρημάτων και των άλλων εφοδίων και τα άλλα εν γένει επί τη βάσει των οποίων κρίνεται η ισχύς των κρατών, τα έχομεν σήμερον κατά πολύ περισσότερα και μεγαλύτερα από άλλοτε· αλλά ταύτα πάντα έχουν καταστή άχρηστα, μάταια, ανωφελή υπό εκείνων που τα εμπορεύονται.