^[95] Κάλεσε τώρα τον ίδιο τον Στράτωνα, ο οποίος ήταν το θύμα των ραδιουργιών αυτών οπωσδήποτε θα του επιτραπεί να παρουσιασθεί στο δικαστήριο.

Ο άνθρωπος αυτός, Αθηναίοι, είναι ίσως φτωχός, αλλά ασφαλώς δεν είναι κακοήθης. Όταν ήταν πολίτης, είχε λάβει μέρος μαζί με τους συνομηλίκους του σε όλες τις εκστρατείες χωρίς να κάμει τίποτε το αξιόμεμπτο· τώρα στέκεται μπροστά σας σιωπηλός και στερημένος όχι μόνο τα άλλα κοινά αγαθά, αλλά και το δικαίωμα να απολογηθεί ή να θρηνήσει· και δεν του επιτρέπεται να σας πει ούτε αν οι συμφορές του ήταν δίκαιες ή άδικες. ^[96] Όλα αυτά τα υπέφερε εξαιτίας του Μειδία, του πλούτου και της αλαζονείας του, ενώ αυτός είναι φτωχός, χωρίς φίλους, ένας μόνος μέσα στο πλήθος των ανθρώπων. Αν παραβαίνοντας τους νόμους είχε δεχθεί τις πενήντα δραχμές που του προσέφερε ο Μειδίας και είχε μεταβάλει σε αθωωτική την καταδικαστική απόφαση που είχε εκδώσει εναντίον του, θα είχε τώρα όλα τα πολιτικά του δικαιώματα και, χωρίς να πάθει καμμία ζημιά, θα απολάμβανε τα ίδια προνόμια με μας· όταν όμως αδιαφόρησε για τον Μειδία εμπρός στο δίκαιο και φοβήθηκε τους νόμους περισσότερο από τις απειλές του, τότε γι' αυτόν το λόγο έφθασε εξαιτίας του σε τέτοια μεγάλη συμφορά. ^[97] Μετά από αυτά δεν θα καταδικάσετε σεις έναν τόσο σκληρό, τόσο αναίσθητο άνθρωπο, ο όποιος έλαβε τέτοια μεγάλη εκδίκηση γι' αδικήματα που μόνο ο ίδιος ισχυρίζεται ότι έπαθε ―γιατί βέβαια δεν αδικήθηκε―, δεν θα τον καταδικάσετε, αν και τον συλλάβατε να προσβάλει βίαια ένα συμπολίτη του, χωρίς να λάβει υπόψη του ούτε την εορτή ούτε τους ναούς ούτε τους νόμους ούτε τίποτε άλλο; Δεν θα τον κάμετε παράδειγμα; ^[98] Και τι θα ισχυρισθήτε, κύριοι δικαστές; Ποια, στο όνομα των θεών, δίκαιη και έντιμη δικαιολογία θα μπορέσετε να προβάλετε; Ότι, μα τον Δία, είναι βίαιος και αναίσχυντος; Αυτό είναι αλήθεια· αλλά είναι βέβαια καθήκον σας, Αθηναίοι, να μισείτε τους ανθρώπους αυτούς παρά να τους προστατεύετε. Ότι είναι πλούσιος; Θα διαπιστώσετε όμως ότι ο πλούτος του είναι η κύρια αιτία της αναίδειάς του· αρμόζει επομένως να αφαιρέσετε την αφορμή της αυθάδειάς του παρά να τον προστατεύσετε για χάρη της αφορμής αυτής· αν επιτρέπετε σ' έναν τόσο θρασύ και αναίσχυντο άνθρωπο να διαθέτει πολλά χρήματα, του δίνετε τα μέσα να χρησιμοποιεί τον πλούτο του εναντίον σας. ^[99] Τι απομένει τώρα; Να τον ευσπλαχνισθήτε, μα τον Δία· θα εμφανισθεί έχοντας γύρω του τα παιδιά του, θα κλάψει και θα σας παρακαλέσει να τον συγχωρήσετε για χάρη τους· γιατί αυτό απομένει. Γνωρίζετε όμως αναμφίβολα ότι ευσπλαχνία ταιριάζει προς όσους υποφέρουν άδικα περισσότερο από όσο μπορούν να αντέξουν και όχι προς εκείνους οι όποιοι τιμωρούνται για συμφορές που οι ίδιοι έχουν προκαλέσει. Ποιος δίκαια θα μπορούσε να αισθανθεί οίκτο για τα παιδιά του Μειδία, όταν βλέπει ότι αυτός δεν ευσπλαχνίσθηκε τα παιδιά του Στράτωνα, τα όποια, εκτός από τα άλλα τους δεινά, κατανοούν ότι εξαιτίας της συμφοράς του πατέρα τους δεν είναι δυνατή γι' αυτά καμμία βοήθεια. Γιατί δεν πρόκειται για χρέος, το όποιο πρέπει ο Στράτων να καταβάλει για να ανακτήσει τα δικαιώματά του, αλλά έχει στερηθεί εντελώς την πολιτική του ιθαγένεια εξαιτίας της βίαιης οργής και της αναίδειας του Μειδία. ^[100] Ποιος λοιπόν θα σταματήσει να φέρεται με αυθάδεια, ποιος θα στερηθεί τον πλούτο του με τον όποιο επιχειρεί τις πράξεις αυτές, αν ευσπλαχνισθήτε τον Μειδία, σαν να ήταν αυτός το θύμα, ενώ ούτε καν θα συμμερισθήτε την οργή ενός φτωχού ανθρώπου που, χωρίς να έχει κάμει κανένα αδίκημα, έχει εξαιτίας του άδικα περιπέσει στις έσχατες συμφορές; Αυτό δεν πρέπει να συμβεί· κανείς άσπλαχνος δεν είναι άξιος ευσπλαχνίας και κανείς αδυσώπητος δεν είναι άξιος συγγνώμης. ^[101] Γιατί πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι θεωρούν καθήκον τους να συνεισφέρουν, με όλες τους τις πράξεις, για την εξασφάλιση της ζωής τους· για παράδειγμα, κάποιος είναι μετριοπαθής, ευσπλαχνίζεται όλον τον κόσμο και ευεργετεί πολλούς· σε έναν άνθρωπο όπως αυτός πρέπει όλοι να ανταποδίδουν την ίδια εισφορά, αν παρουσιασθεί ευκαιρία ή ανάγκη. Ένας άλλος, αυτός εδώ, είναι βίαιος, δεν ευσπλαχνίζεται και δεν δείχνει ανθρωπισμό για κανέναν σε αυτόν αξίζει να επιφυλάσσεται από τον καθένα όμοια εισφορά. Τέτοια ήταν η συνδρομή που κατέβαλες, Μειδία· αυτή σου αξίζει να εισπράξεις.

^[95] Κάλεσε τώρα και τον Στράτωνα τον ίδιον, ο οποίος έπαθε τοιαύτα πράγματα. Διότι θα δικαιούται, πιστεύω, να εμφανισθή απλώς εις το δικαστήριον. Αυτός εδώ, ω άνδρες Αθηναίοι, ίσως μεν είναι πένης, αλλά πονηρός δεν είναι βέβαια. Ούτος λοιπόν ενώ, ότε ήτο πολίτης με όλα του τα δικαιώματα, ήτο στρατευμένος εις όλας τας εκστρατείας της εποχής του, και δεν έχει διαπράξει κανέν κακόν, ίσταται σιωπηλός, διότι όχι μόνον όλων των άλλων κοινών αγαθών των πολιτών είναι εστερημένος, αλλά και της ελευθερίας να ομιλήση και να θρηνήση τας συμφοράς του· ούτε εάν έπαθε δικαίως ή αδικως, ούτε αυτά δικαιούται να σας είπη. ^[96] Και αυτά τα έπαθεν από τον Μειδίαν και τον πλούτον και την υπερηφάνειαν του Μειδίου, ένεκα της πενίας και ερημίας του και ένεκα του ότι είναι ένας από το πλήθος. Και εάν μεν παραβάς τους νόμους ελάμβανε τας πεντήκοντα δραχμάς παρ' αυτού, και εάν την απόφασιν, διά της οποίας τον κατεδίκασε, την μετέτρεπε εις αθωωτικήν, θα είχεν όλα του τα δικαιώματα, και χωρίς να υφίσταται καμμίαν ατυχίαν, θα είχεν ίσα δικαιώματα με ημάς τους άλλους. Αλλ' επειδή παρέβλεψε τον Μειδίαν προ του δικαίου και εφοβήθη περισσότερον τους νόμους από τας απειλάς τούτου, διά τούτο ερρίφθη από αυτόν εις τόσον μεγάλην και τόσον βαρείαν συμφοράν. ^[97] Έπειτα σεις αυτόν τον τόσον σκληρόν, τον τόσον βάρβαρον, τον τόσον σκληρώς εκδικούμενον, διά πράγματα, τα οποία αυτός μόνος ισχυρίζεται ότι ηδικήθη (διότι δεν ηδικήθη βέβαια), αυτόν, αφού τον ευρίσκετε ένοχον ότι εξύβρισεν έναν από τους πολίτας, θα τον απαλλάξετε, τον μη λαμβάνοντα υπ' όψιν, ούτε εορτάς ούτε ιερά ούτε νόμους, ούτε άλλο τίποτε δεν θα τον καταδικάσετε; Δεν θα τον καταστήσετε παράδειγμα; ^[98] Και τι θα ειπήτε, ω άνδρες δικασταί; Και ποίαν, ω δι' όνομα του θεού, ποίαν πρόφασιν δικαίαν ή αξιοπρεπή θα ημπορέσετε να ισχυρισθήτε; Ότι, μα τον Δία, είναι αναίσχυντος και βδελυρός; Διότι αυτά είναι τα αληθή· αλλά τους τοιούτους, νομίζω, οφείλετε να τους μισήτε μάλλον, ω άνδρες Αθηναίοι, παρά να τους σώζετε. Αλλά θα τον σώσετε, διότι είναι πλούσιος; Μα ίσα–ίσα τούτο θα εύρετε ότι είναι το μόνον σχεδόν αίτιον της θρασύτητος αυτού, ώστε ορθότερον είναι να τον στερήσετε την αφορμήν, ένεκα της οποίας υβρίζει, παρά να τον σώσετε ένεκα ταύτης. Διότι το να αφήνετε ένα άνθρωπον θρασύν και διεστραμμένον και εν γένει τοιούτον, όπως αυτόν, να είναι κύριος πολλών χρημάτων, είναι αυτό τούτο ως να του δίδετε όπλα εναντίον σας. ^[99] Λοιπόν τι υπολείπεται; Να τον ευσπλαγχνισθήτε, μα τον Δία· διότι θα παρουσιάση τα παιδιά του και θα κλαύση και θα σας παρακαλέση να τον σώσετε χάριν αυτών· τούτο υπολείπεται. Αλλά γνωρίζετε βέβαια τούτο, ότι δηλαδή εκείνους, οι οποίοι αδίκως πάσχουν κάποιο κακόν, το οποίον δεν ημπορούν να το υποφέρουν, πρέπει να ελεή κανείς και όχι εκείνους, οι οποίοι τιμωρούνται διά τα κακά τα οποία διέπραξαν. Και ποίος ημπορεί δικαίως να ευσπλαγχνισθή τα παιδιά του Μειδίου, όταν βλέπη τα παιδιά αυτού εδώ, του Στράτωνος, μη ελεηθέντα υπό του Μειδίου, τα οποία, χωρίς να ομιλή κανείς περί των άλλων κακών, δεν βλέπουν να υπάρχη καμμία θεραπεία της συμφοράς του πατρός των; Διότι δεν υπάρχει ωρισμένη τις οφειλή, την οποίαν αφού καταθέση να ανακτήση τα πολιτικά αυτού δικαιώματα αυτός εδώ, αλλ' ανεκλήτως έχει ατιμασθή, θύμα της ορμής και της θρασύτητος του Μειδίου. ^[100] Ποίος υβριστής λοιπόν θα παύση να είναι τοιούτος δι' ιδικής σας αποφάσεως και ποίος θα στερηθή τα χρήματά του, εις τα οποία στηριζόμενος υβρίζει, εάν αυτόν τον ευσπλαγχνισθήτε ως αναξιοπαθούντα, ως εάν κανείς πτωχός, ο οποίος δεν διέπραξε κανέν αδίκημα, ερρίφθη από αυτόν εδώ αδίκως εις τας εσχάτας συμφοράς, σεις δε δεν θα μετέχετε της οργής του αδικηθέντος; Όχι! αυτό να μη γίνη. Διότι κανείς εκ των ασπλάγχνων δεν δικαιούται να εύρη ευσπλαγχνίαν, και κανείς δεν δικαιούται συγχωρήσεως, όταν αυτός δεν συγχωρή (τον πταίσαντα). Διότι εγώ νομίζω ότι όλοι οι άνθρωποι είναι της γνώμης ότι, με όλα όσα πράττουν (μέσα εις την κοινωνίαν των ανθρώπων), ετοιμάζουν αυτοί οι ίδιοι διά τον εαυτόν των μίαν κατάθεσιν προς ανάληψιν. Όπως εγώ λ.χ. είμαι αρκετά εύσπλαγχνος προς όλους, ελεήμων και ευεργέτης πολλών. Όλοι υποχρεούνται εις ένα τοιούτον άνθρωπον να παράσχουν τα αυτά, τα οποία παρ' αυτού έλαβον, όταν θα του παρουσιασθή καλή ή κακή περίστασις. Ο άλλος απ' εδώ είναι αρκετά βίαιος, δεν ελεεί κανένα, ούτε καν τον υπολογίζει ως άνθρωπον· εις τούτον (πάλιν) είναι δίκαιον ν' αποδώση η κοινωνία (εις την περίστασιν η οποία θα του τύχη) ακριβώς ό,τι έκαμεν αυτός εις αυτήν. Συ λοιπόν, (Μειδία), αφού παρεσκεύασες τοιαύτης φύσεως καταθέσεις διά τον εαυτόν σου, δίκαιον είναι αυτάς και να αναλάβης.