Μτφρ. Α. Τυφλόπουλος – Επιμ. Δ. Ιακώβ. 2006. Στο Ανθολόγιο Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

Θεωρώ ότι το απλούστερο είναι να αναπτύξω την πολεμική αρετή, και με ποιον τρόπο οφείλονται σε αυτούς πολλά καλά που συνέβησαν στην πατρίδα και τους υπόλοιπους Έλληνες. Kατά πρώτον, θα αναφερθώ στον στρατηγό, γιατί το δικαιούται. Eπειδή, ο Λεωσθένης, αφού αντιλήφθηκε ότι ολόκληρη η Eλλάδα είχε ταπεινωθεί και … είχε συρρικνωθεί, είχε καταστραφεί από όσους δωροδοκούνταν από τον Φίλιππο και τον Aλέξανδρο εναντίον της πατρίδας τους, και ότι αφενός η πόλη μας είχε ανάγκη από έναν άνθρωπο, αφετέρου ολόκληρη η Eλλάδα από μια πόλη, η οποία θα μπορεί να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο, προσέφερε τον εαυτό του στην πατρίδα και την πόλη του στους Έλληνες για την ελευθερία· και αφού συγκέντρωσε ένα μισθοφορικό σώμα και ανέλαβε την ηγεσία του στρατεύματος της πόλης, νίκησε σε μάχη στη Bοιωτία αυτούς που πρώτους εναντιώθηκαν στην ελευθερία των Eλλήνων, τους Bοιωτούς, τους Mακεδόνες, τους Eυβοείς και τους άλλους συμμάχους τους. Aπό εκεί, αφού προχώρησε στις Θερμοπύλες και κατέλαβε τα περάσματα, μέσω των οποίων και παλαιότερα είχαν κινηθεί οι βάρβαροι εναντίον των Eλλήνων, αφενός εμπόδισε τον Aντίπατρο να πορευθεί εναντίον της Eλλάδας, αφετέρου αντιμετωπίζοντάς τον αιφνίδια σε αυτή την περιοχή και νικώντας τον σε μάχη, τον πολιορκούσε στη Λαμία όπου τον είχε αποκλείσει. Έκανε συμμάχους του τους Θεσσαλούς, τους Φωκείς, τους Aιτωλούς και όλους τους υπόλοιπους κατοίκους της περιοχής, τους οποίους ο Φίλιππος και ο Aλέξανδρος υπερηφανεύονταν ότι τους εξουσίαζαν παρά τη θέλησή τους, ενώ αυτός έγινε ηγεμόνας τους εξασφαλίζοντας τη συγκατάθεσή τους. Έτυχε, όμως, ενώ πέτυχε όσα ήθελε, να ηττηθεί από το πεπρωμένο. Kαι είναι δίκαιο να οφείλουμε αιώνια ευγνωμοσύνη σε αυτόν κατά πρώτο λόγο όχι μόνο για όσα έκανε, αλλά και για τη μάχη που έγινε αργότερα μετά τον θάνατό του, και για τα υπόλοιπα καλά που συνέβησαν στους Έλληνες κατά την εκστρατεία αυτή· γιατί οι σημερινοί χτίζουν στη συνέχεια τις πράξεις τους πάνω στα θεμέλια που έθεσε ο Λεωσθένης. Kαι ας μην θεωρήσει κανείς ότι υποτιμώ τους υπόλοιπους πολίτες και εγκωμιάζω μόνο τον Λεωσθένη. Aπλώς τυχαίνει ο έπαινος για τις μάχες που έδωσε ο Λεωσθένης να είναι εγκώμιο και των υπόλοιπων πολιτών· γιατί για τους ορθούς σχεδιασμούς υπεύθυνος είναι ο στρατηγός, ενώ για τη νίκη όσοι είναι πρόθυμοι να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους στη μάχη· οπότε στον έπαινό μου για τη νίκη που κερδήθηκε, ταυτόχρονα θα εγκωμιάσω την αρχηγία του Λεωσθένη και την πολεμική αρετή των υπόλοιπων. Ποιος δεν θα επαινούσε δικαιολογημένα τους πολίτες που έπεσαν σε αυτόν τον πόλεμο, οι οποίοι προσέφεραν τη ζωή τους για την ελευθερία των Eλλήνων, επειδή θεώρησαν ότι η ολοφάνερη απόδειξη για τη βούλησή τους να ελευθερώσουν την Eλλάδα ήταν να πεθάνουν στη μάχη για χάρη της; Aποφασιστικά συνέβαλε στον ολόψυχο αγώνα τους υπέρ της Eλλάδας η μάχη που δόθηκε πριν στη Bοιωτία. Γιατί είδαν ότι η πόλη της Θήβας είχε εξαφανιστεί από προσώπου γης με οικτρό τρόπο, ότι στην ακρόπολή της είχε εγκατασταθεί μακεδονική φρουρά, ότι τα σώματα των κατοίκων της είχαν υποδουλωθεί, ότι η γη είχε διανεμηθεί σε διάφορους, οπότε οι συμφορές που έβλεπαν με τα μάτια τους τούς προσέφεραν την ακούραστη τόλμη προκειμένου να πολεμήσουν με προθυμία.

Μτφρ. Σ. Τσέλικας. 2006. Στο Ανθολόγιο Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

Το απλούστερο, νομίζω, είναι να περιγράψω την πολεμική ανδρεία των νεκρών και να αποδείξω ότι πρόσφεραν πολλές υπηρεσίες στην πατρίδα τους και στους υπόλοιπους Έλληνες. Θα ξεκινήσω, καταρχάς, από τον στρατηγό, γιατί του αξίζει. Ο Λεωσθένης έβλεπε πως ολόκληρη η Ελλάδα ήταν ταπεινωμένη και . . . ζαρωμένη από τον φόβο, κατεστραμμένη από εκείνους που δωροδοκούνταν από τον Φίλιππο και τον Αλέξανδρο σε βάρος των πατρίδων τους. Έβλεπε, επίσης, ότι η πόλη μας χρειαζόταν κάποιον άνδρα και η Ελλάδα ολόκληρη κάποια πόλη, που θα είναι ικανή να τεθεί επικεφαλής και να αναλάβει την αρχηγία των επιχειρήσεων, γι' αυτό πρόσφερε τον εαυτό του στην πατρίδα και την πόλη στους Έλληνες με σκοπό την ελευθερία. Αφού συγκρότησε ένα σώμα μισθοφόρων και τέθηκε επικεφαλής της στρατιωτικής δύναμης των πολιτών, νίκησε τους πρώτους που αντιτάχθηκαν στην ελευθερία των Ελλήνων, τους Βοιωτούς, τους Μακεδόνες, τους Ευβοείς, καθώς και τους συμμάχους τους, σε μάχη στη Βοιωτία. Από εκεί πήγε στις Θερμοπύλες και κατέλαβε τα περάσματα από τα οποία και παλιότερα οι βάρβαροι βάδισαν εναντίον των Ελλήνων. Έτσι, ανέκοψε την πορεία του Αντιπάτρου εναντίον της Ελλάδας κι αφού τον αιφνιδίασε σε εκείνη την περιοχή και τον νίκησε σε μάχη, τον ανάγκασε να κλειστεί στη Λαμία, όπου τον πολιόρκησε. Τους Θεσσαλούς, τους Φωκείς, τους Αιτωλούς και όλους όσους κατοικούν στην περιοχή τούς έκανε συμμάχους του· κι ενώ ο Φίλιππος και ο Αλέξανδρος υπερηφανεύονταν που τους εξουσίαζαν χωρίς τη θέλησή τους, ο ίδιος έγινε ηγεμόνας τους με τη συγκατάθεσή τους. Είχε την καλή τύχη να θριαμβεύσει στα πράγματα που εξαρτιόνταν από την θέλησή του, το πεπρωμένο όμως ήταν αδύνατο να το υπερνικήσει. Είναι, ωστόσο, δίκαιο να χρωστάμε αιώνια ευγνωμοσύνη πρωτίστως στον Λεωσθένη, όχι μόνο για όσα έκανε, αλλά και για την μάχη που έγινε κατόπιν, μετά τον θάνατό του, και για όλες τις άλλες νίκες που κέρδισαν οι Έλληνες σε αυτή την εκστρατεία· γιατί πάνω στα θεμέλια που έθεσε ο Λεωσθένης οικοδομούν οι σημερινοί στρατηγοί τις κατοπινές επιτυχίες τους. Και κανείς ας μην θεωρήσει ότι παραβλέπω τους υπόλοιπους πολίτες και εγκωμιάζω μόνο τον Λεωσθένη, γιατί συμβαίνει ο έπαινος που απονέμεται στον Λεωσθένη γι' αυτές τις νίκες να είναι ταυτόχρονα εγκώμιο και των υπόλοιπων πολιτών. Γιατί ο στρατηγός είναι αίτιος του καλού στρατηγικού σχεδίου, η νίκη όμως στη μάχη εξασφαλίζεται από αυτούς που είναι πρόθυμοι να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους· κατά συνέπεια, εγκωμιάζοντας τη νίκη που κερδήθηκε, μαζί με την αρχηγία του Λεωσθένη θα εγκωμιάσω και την ανδρεία των υπόλοιπων στρατιωτών. Γιατί ποιος δεν θα επαινούσε επάξια τους πολίτες που σκοτώθηκαν σε αυτόν εδώ τον πόλεμο, που πρόσφεραν τη ζωή τους για να υπερασπιστούν την Ελλάδα, με τη σκέψη ότι η πιο λαμπρή απόδειξη της βούλησής τους να ελευθερώσουν την Ελλάδα ήταν να πεθάνουν στο πεδίο της μάχης υπερασπίζοντάς την; Αυτό που συνέβαλε σημαντικά στο να αγωνιστούν πρόθυμα για χάρη της Ελλάδας ήταν το γεγονός ότι η προηγούμενη μάχη έγινε στη Βοιωτία. Γιατί έβλεπαν την πόλη των Θηβαίων να έχει εξαφανιστεί με οικτρό τρόπο από τα μάτια των ανθρώπων, την ακρόπολή της να φρουρείται από φρουρά των Μακεδόνων, τους πολίτες της να έχουν γίνει δούλοι και τη γη τους να την μοιράζονται άλλοι μεταξύ τους· έτσι τα φοβερά αυτά πράγματα που τα έβλεπαν μπροστά στα μάτια τους τούς έδιναν την αδίστακτη τόλμη να διακινδυνεύουν πρόθυμα.