ΜΕΝ. ― Ημπορείς να μου ειπής, Σωκράτη, αν η αρετή είναι δυνατόν να διδαχθή, ή μήπως δεν διδάσκεται μεν, αλλ' αποκτάται δια της ασκήσεως; Ή μη δεν είναι δυνατόν ούτε να την συνηθίση κανείς δια της ασκήσεως, ούτε να την διδαχθή, άλλα έρχεται εις τους ανθρώπους κατά φυσικόν ή κατά κάποιον άλλον τρόπον;

ΣΩ. ― Άλλοτε, Μένων, οι Θεσσαλοί είχαν καλήν φήμην μεταξύ των Ελλήνων και εθαυμάζοντο δια την ιππευτικήν των ικανότητα και δια τον πλούτον των· τώρα όμως μου φαίνεται ότι θα τους θαυμάζωμεν και δια την σοφίαν των, και περισσότερον από όλους τους συμπολίτας του φίλου σου του Αριστίππου, τους Λαρισαίους. Και αιτία αυτού σας είναι ο Γοργίας· διότι όταν ήλθεν εις την πόλιν σας κατέκτησε με την σοφίαν του την αγάπην των σπουδαιοτέρων από τους Αλευάδας, εις τους οποίους ανήκει και ο φίλος σου ο Αρίστιππος, και άλλων από τους Θεσσαλούς· και όχι μόνον αυτό, άλλα σας έδωσε και αυτήν την συνήθειαν, ν' αποκρίνεσθε χωρίς φόβον και με υψηλόφρονα πεποίθησιν εις ο,τιδήποτε σας ερωτήση κανείς, όπως είναι φυσικόν να κάμουν όσοι ξεύρουν, εφ' όσον και αυτός ο ίδιος προσεφέρετο ν' απαντήση εις όποιον από τους Έλληνας ήθελε να τον ερωτήση ο,τιδήποτε, και δεν έμενε κανείς χωρίς να πάρη απάντησιν εις το ερώτημά του.

Εδώ όμως, αγαπητέ μου Μένων, έχομεν καταντήσει εις το αντίθετον σημείον· έχει πέσει κάτι ωσάν ξηρασία εις την σοφίαν και κοντεύω να πιστεύσω ότι η σοφία έφυγεν από αυτά τα μέρη και επήγεν εις τα ιδικά σας. Αν θελήσης δηλαδή να ερωτήσης κατ' αυτόν τον τρόπον κανένα από τους εντοπίους, όλοι θα γελάσουν και θα σου ειπούν: Ω ξένε, θα με νομίζης, φαίνεται, πολύ ευτυχισμένον άνθρωπον, αφού πιστεύεις ότι γνωρίζω αν η αρετή διδάσκεται ή με ποιον τρόπον έρχεται εις τους ανθρώπους· εγώ όμως είμαι τόσον μακρυά από αυτήν την γνώσιν, ώστε δεν έχω καν ιδέαν τι πράγμα είναι αυτή ή αρετή.

Εις αυτήν λοιπόν την κατάστασιν ευρίσκομαι και εγώ ο ίδιος, αγαπητέ μου· στερούμαι εις το ζήτημα αυτό όπως και οι συμπολίται μου, και κατακρίνω τον εαυτόν μου, που δεν ξεύρω απολύτως τίποτε περί της αρετής. Δια το πράγμα δε που δεν ξεύρω τι είναι, πως να ξεύρω τι είδους είναι; Ή σου φαίνεται ότι είναι δυνατόν όποιος δεν έχει ιδέαν ποιος είναι ο Μένων, να γνωρίζη αν αυτός είναι ωραίος ή πλούσιος, ή από καλήν οικογένειαν, ή αν είναι το αντίθετον απ' αυτά; Σου φαίνεται πως αυτό είναι δυνατόν;

ΜΕΝ. ― Όχι βέβαια. Αλλά είναι αλήθεια ότι συ, ο Σωκράτης, δεν ξεύρεις καν τι είναι η αρετή, και μου επιτρέπεις να το ανακοινώσω αυτό και εις την πατρίδα μου;

ΣΩ. ― Όχι μόνον αυτό, φίλε μου, αλλά και ότι, καθώς μου φαίνεται, δεν έτυχε ως τώρα να συναντήσω και κανένα άλλον που να το ξεύρη.

ΜΕΝ. ― Μα πώς; Δεν συνήντησες τον Γοργίαν, όταν ήτο εδώ;

ΣΩ. ― Βέβαια, τον είδα.

ΜΕΝ. ― Και σου εφάνη ότι και αυτός δεν το ξεύρει;

ΣΩ. ― Δεν ενθυμούμαι και πολύ καλά, αγαπητέ μου Μένων, ώστε δεν μπορώ την στιγμήν αυτήν να βεβαιώσω ποίαν γνώμην εσχημάτισα τότε. Αλλά ίσως και εκείνος να το ξεύρη και συ να γνωρίζης τι έλεγεν εκείνος· υπενθύμισε μου λοιπόν πώς ωμιλούσεν. Ή, αν θέλης, ομίλησε συ ο ίδιος· διότι έχεις βεβαίως τας ιδίας ιδέας με εκείνον.

ΜΕΝ. ― Εγώ; εννοείται.

ΣΩ. ― Εκείνον λοιπόν ας τον αφήσωμεν, αφού μάλιστα λείπει· συ δε ο ίδιος, Μένων, εις το όνομα των θεών, τι πράγμα υποστηρίζεις ότι είναι η αρετή; Ειπέ μου το, μη μου αρνηθής αυτήν την χάριν, δια να είμαι ευτυχής ότι αυτό που είπα ήτο ψεύδος, αν αποδειχθή ότι συ μεν και ο Γοργίας το ξεύρετε, εγώ όμως έλεγα ότι δεν συνήντησα ως τώρα κανένα που να το γνωρίζη.

ΜΕΝΩΝ. Μπορείς να μου πης, Σωκράτη, η αρετή είναι άραγε διδακτή, ή όχι, αλλά την αποκτά κανείς με άσκηση, ή ούτε με μάθηση ούτε με άσκηση την αποκτούμε, μόνο έρχεται στους ανθρώπους από τη φύση ή με κάποιον άλλο τρόπο;

ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Ως τώρα οι Θεσσαλοί, Μένων, φημίζονταν και θαυμάζονταν από τους Έλληνες για την ικανότητα τους στην ιππική και τον πλούτο τους, τώρα όμως, όπως μου φαίνεται, και για τη σοφία τους, και μάλιστα οι συμπολίτες του Αρίστιππου, του δικού σου φίλου, οι Λαρισαίοι. Και το χρωστάτε αυτό στον Γοργία. Γιατί πήγε στη Λάρισα και έκαμε εραστάς της σοφίας του τους πρώτους και από τους Αλευάδες ―απ' αυτούς και ο δικός σου εραστής ο Αρίστιππος― και από τους άλλους Θεσσαλούς . Σας έδωκε μάλιστα και τούτη τη συνήθεια: άφοβα και μεγαλόπρεπα να απαντάτε σε ό,τι σας ερωτούν, όπως είναι φυσικό να κάνουν εκείνοι πού ξέρουν, γιατί και ο ίδιος προσφερόταν να τον ερωτά όποιος ήθελε από τους Έλληνες ό,τι ήθελε, και δεν άφηνε κανένα χωρίς απάντηση.

Εδώ όμως, αγαπητέ Μένων, έχομε καταντήσει στο αντίθετο· σα να έπεσε κάποια ξηρασία, και υπάρχει φόβος μήπως φύγη αποδώ για τα δικά σας μέρη η σοφία. Αν λοιπόν θέλης να ρωτήσης κανέναν από τους εδώ μ' αυτό τον τρόπο, κανείς που δεν θα γελάση και δεν θα πή: «ξένε, μοιάζει να σου φαίνωμαι κάποιος μακάριος, που να ξέρω αν η αρετή είναι διδακτή, ή με ποιόν τρόπο έρχεται στους ανθρώπους· μα εγώ είμαι τόσο μακριά από το να ξέρω αν είναι διδακτή ή όχι, ώστε τυχαίνει να μην ξέρω καθόλου ούτε αυτό, τι τέλος πάντων είναι η αρετή».

Κ' εγώ λοιπόν ο ίδιος, Μένων, σ' αυτή την κατάσταση βρίσκομαι· το ίδιο φτωχός με τους συμπολίτες μου σ' αυτό το πράγμα, και κατηγορώ τον εαυτό μου ότι δεν ξέρω το παραμικρό για την αρετή· και ό,τι δεν ξέρω τι είναι, πώς θα ήξερα τι λογής είναι; Ή νομίζεις ότι είναι δυνατόν, ένας που δεν ξέρει το παραμικρό ποιος είναι ο Μένων, αυτός να ξέρη αν είναι όμορφος είτε πλούσιος, είτε από γενιά, είτε και τα αντίθετα; Νομίζεις ότι είναι δυνατόν;

ΜΕΝ. Όχι βέβαια. Μα αλήθεια, Σωκράτη, εσύ δεν ξέρεις ούτε τι είναι η αρετή, και αυτά τα νέα να φέρω στην πατρίδα για σένα;

ΣΩ. Όχι μόνο αυτά, φίλε, αλλά και ότι ως τώρα δεν συνάντησα κανένα που να ξέρη· έτσι νομίζω.

ΜΕΝ. Τι λες; Δεν συνάντησες τον Γοργία, όταν ήταν εδώ;

ΣΩ. Πώς όχι.

ΜΕΝ. Και δεν σου φάνηκε ότι ξέρει;

ΣΩ. Δεν έχω καθόλου δυνατή μνήμη, Μένων, ώστε δεν μπορώ να πω τούτη την ώρα πως μου φάνηκε τότε. Αλλά ίσως και εκείνος ξέρει, και συ πάλι όσα εκείνος έλεγε τα ξέρεις· θύμισέ μου λοιπόν τι έλεγε. Αν προτιμάς, μίλησε συ ο ίδιος· γιατί ασφαλώς έχεις τις ίδιες ιδέες με κείνον.

ΜΕΝ. Τις ίδιες βέβαια.

ΣΩ. Ας αφήσωμε λοιπόν εκείνον, μια που είναι και απών∙ μα συ ο ίδιος, Μένων, για τους θεούς, τι δέχεσαι ότι είναι η αρετή; Πες και μη μου αρνηθής· κάμε να πάθω την πιο καλότυχη διάψευση, αν αποδειχτής συ και ο Γοργίας ότι ξέρετε, ενώ εγώ έχω πει ότι δεν συνάντησα ως τώρα κανέναν που να ξέρη.