Ίσως λοιπόν θα μου εθύμωνες, εάν εγώ σου έλεγα: «Φίλε μου, φαίνεται ότι δεν εννοείς τίποτε από γυμναστικήν· διότι μου ονομάζεις ανθρώπους, οι οποίοι είναι κατάλληλοι να υπηρετούν και να παρέχουν ικανοποίησιν εις τας επιθυμίας, χωρίς να γνωρίζουν τι είναι καλόν και τι ωφέλιμον εις τας επιθυμίας ταύτας, και οι οποίοι, αφού υπερπληρώσουν και παχύνουν τα σώματα των ανθρώπων, αν και επαινούνται υπ' αυτών, εις το τέλος τούς κάμνουν να χάσουν και τας σάρκας, που είχαν αρχικώς. Ούτοι δε πάλιν, τα θύματα, εν τη αγνοία των δεν θα αποδώσουν την αιτίαν της ασθενείας των και της απωλείας των σαρκών των εις τους παρασκευαστάς των γευμάτων και των εστιάσεων, αλλ' εις εκείνους οι οποίοι τυχαίως τότε παρευρίσκοντο και παρείχον εις αυτούς μερικάς συμβουλάς, όταν η πολυφαγία των, αντίθετος προς τους κανόνας της υγιεινής, προκαλέση νόσον τινά μετά τινα χρόνον, τούτους θα κατηγορήσουν και θα υβρίσουν και θα κακοποιήσουν, αν ημπορούν, ενώ εκείνους τους άλλους, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι των ασθενειών των, θα εγκωμιάσουν. Και συ τώρα, Καλλικλή, κάμνεις κάτι παρόμοιον, όπως εκείνοι. Εγκωμιάζεις ανθρώπους, οι οποίοι έχουν εστιάσει ευωχούντες τους Αθηναίους με όσα επεθύμουν, λέγουν δε ότι ούτοι έκαμαν μεγάλην την πόλιν. Ότι δε η πόλις πάσχει από οίδημα και ότι είναι πλήρης πύου, ένεκα των παλαιών εκείνων πολιτικών, δεν εννοούν. Διότι άνευ σωφροσύνης και δικαιοσύνης έχουν υπερπληρώσει την πόλιν με λιμένας και νεώρια και με τείχη και φόρους και τας τοιαύτας φλυαρίας. Όταν λοιπόν έλθη η εκδήλωσις αύτη της νόσου, θα κατηγορήσουν τους τότε παρόντας συμβούλους, τον δε Θεμιστοκλέα και τον Κίμωνα και τον Περικλέα, τους αληθείς αιτίους των κακών, αντιθέτως θα εγκωμιάσουν, ίσως δε επιτεθούν και κατά σού, καθώς και κατά του φίλου μου Αλκιβιάδου, όταν χάσουν μαζί με τας νέας κτήσεις και τας παλαιάς, ενώ δεν θα είσθε σεις οι αίτιοι, αλλ' ίσως μόνον συνεργοί.

Ίσως θα ηγανάκτεις, αν σου έλεγον ότι, άνθρωπε, αγνοείς εντελώς την γυμναστικήν, διότι μου αναφέρεις ανθρώπους υπηρέτας και παρασκευαστάς επιθυμιών, οι οποίοι ουδέν καλόν και αγαθόν γνωρίζουν περί αυτών, (γυμναστικής και ιατρικής) οι οποίοι, ίσως κατά τύχην ωφελήσουν, αφού γεμίσουν και παχύνουν τα σώματα των ανθρώπων, αν και επαινούνται υπ' αυτών· θα καταστρέψουν και τας προηγουμένως υπαρχούσας σάρκας αυτών, οι οποίοι πάλιν δι' άγνοιαν δεν θα κατηγορήσουν εκείνους που τους ετάιζαν ως αιτίους των νόσων και της απωλείας των παλαιών σαρκών, αλλ' όσους τύχη να παρευρεθούν τότε και να τους συμβουλεύσουν τι, όταν πλέον φθάση εις αυτούς η πολυσαρκία φέρουσα μετ' ολίγον χρόνον νόσον, διότι εγένετο ανθυγιεινώς, τούτους θα θεωρήσουν ως αιτίους της νόσου, θα τους κατηγορήσουν και θα τους τιμωρήσουν, αν δυνηθούν, τους προτέρους δε εκείνους και αιτίους των βασάνων των θα τους εγκωμιάσουν. Και συ τώρα, Καλλικλή, ομοιότατα με όσα σου ανέφερα πράττεις· εγκωμιάζεις ανθρώπους, οι οποίοι παρέθεσαν τράπεζαν εις τούτους (τους Αθηναίους) με πλουσιώτατα φαγητά και ποτά σύμφωνα με την επιθυμίαν τους, και λέγουν (οι πολίται) ότι οι πολιτικοί έκαμον μεγάλην την πόλιν, δεν αισθάνονται δε ότι είναι εξωγκωμένη, ότι έχει υποβόσκουσαν αφανή νόσον εξ αιτίας εκείνων των παλαιών πολιτικών. Διότι χωρίς σωφροσύνην και δικαιοσύνην εγέμισαν το κράτος λιμένας, ναυστάθμους, φρούρια, φόρους και τοιαύτα μωρολογήματα· όταν δε καταλάβη την πόλιν η ασθένεια, θα κατηγορήσουν οι πολίται τους τότε παρόντας συμβούλους, τον Θεμιστοκλή δε τον Κίμωνα και τον Περικλή τους αιτίους των συμφορών θα τους εγκωμιάσουν. Θα επιτεθούν δε ίσως εναντίον σου, εάν δεν προφυλαχθής, και του φίλου μου Αλκιβιάδου, όταν χάσουν και τα παλαιά εκτός εκείνων που απέκτησαν, αν και δεν θα είσθε αίτιοι των συμφορών της πόλεως, αλλ' ίσως θα είσθε συναίτιοι.