Όταν έφτασε η ώρα του δείπνου, ο Κυαξάρης κάλεσε τον Κύρο, ύστερα από τόσον καιρό που είχε να τον δει, και του ζήτησε να φάνε μαζί. Μη μου ζητάς κάτι τέτοιο, του απάντησε ο Κύρος· δε βλέπεις ότι όλοι αυτοί που είναι εδώ έχουν έρθει με προσδοκίες; Δε θα ήταν καθόλου σωστό εκ μέρους μου να φανώ ότι τους παραμελώ για τη δική μου ευχαρίστηση. Γιατί οι στρατιώτες όταν σχηματίσουν την εντύπωση ότι παραμελούνται, οι καλοί γίνονται λιγότερο πρόθυμοι και οι κακοί αναιδέστατοι. Εσύ όμως, ύστερα μάλιστα από τόσο μεγάλη πορεία, κάθησε πια να φας. Αν μερικοί σε τιμήσουν κατά την ώρα του δείπνου, να τους φερθείς φιλικά και να τους περιποιηθείς, για να πάρουν θάρρος μαζί σου· εγώ φεύγω για να ασχοληθώ μ' αυτά που είπα. Αύριο το πρωί, πρόσθεσε, θα έρθουν στη σκηνή σου οι διοικητές των τμημάτων, για να συσκεφθούμε όλοι μαζί σου για το πώς πρέπει να ενεργήσουμε από τώρα και μετά. Εσύ, που θα παρευρίσκεσαι στη σύσκεψη, να προτείνεις τι θεωρείς καλύτερο στην τωρινή περίπτωση, αν πρέπει δηλαδή να εξακολουθήσουμε την εκστρατεία, ή είναι πια καιρός να διαλύσουμε το στρατό. Στη συνέχεια ο Κυαξάρης δείπνησε, ενώ ο Κύρος συγκέντρωσε από τους φίλους του τους ικανότερους και στη φρόνηση και στη συνεργασία, όταν κάτι χρειαζόταν, και τους είπε:

Αγαπητοί φίλοι, αυτά που ζητήσαμε μέχρι σήμερα από τους θεούς τα πετύχαμε με τη βοήθειά τους. Γιατί, οπουδήποτε κι αν πηγαίνουμε, γινόμαστε κύριοι της χώρας· βλέπουμε επίσης τους εχθρούς μας να αδυνατίζουν, ενώ εμείς γινόμαστε περισσότεροι και ισχυρότεροι. Αν αποφασίσουν οι νέοι σύμμαχοί μας να παραμείνουν ακόμη μαζί μας, τότε θα μπορούσαμε να πετύχουμε περισσότερα, είτε με τη βία, αν υπάρξει ανάγκη, είτε με την πειθώ. Πώς λοιπόν θα συμφωνήσουν να παραμείνουν όσο το δυνατόν περισσότεροι από τους συμμάχους, αυτό είναι έργο όχι μόνο δικό μου αλλά και δικό σας, να βρεθεί κάποιος τρόπος. Αλλ' όπως και στην περίπτωση του πολέμου, εκείνος που καταβάλλει τους περισσότερους θεωρείται ότι είναι κι ο ανδρειότερος, έτσι κι όταν χρειάζεται πειθώ, όποιος καταφέρει να πάρει τους περισσότερους με το μέρος μας, αυτός δικαιολογημένα θα αναγνωριζόταν σαν ο πιο πειστικός και πρακτικός. Μην ασχολείστε όμως μόνο με το λόγο που τυχόν θα πείτε στον καθένα, σα να πρόκειται να κάνετε επίδειξη ευγλωττίας, αλλά ετοιμαστείτε περισσότερο έτσι, ώστε εκείνοι που θα πειστούν από τον καθένα σας, να το αποδείξουν με τις πράξεις τους. Σεις λοιπόν, είπε, φροντίστε γι' αυτά, ενώ εγώ θα καταβάλω κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε οι στρατιώτες να έχουν τα απαραίτητα και να σκέπτονται μονάχα την εκστρατεία.

Όταν ήλθε η ώρα του δείπνου, ο Κυαξάρης εκάλεσε τον Κύρο και είχε την αξίωση να δειπνήση μαζί του, επειδή ύστερα από πολύ χρόνο τον είδε. Ο Κύρος όμως απάντησε: Μη με παρακαλείς, Κυαξάρη, να δειπνήσω μαζί σου, ή δεν βλέπεις ότι όλοι είναι εδώ και περιμένουν ανήσυχοι τις διαταγές μας; Δεν θα έκανα λοιπόν καλά, αν αμελώντας τούτους φαινόμουν ότι εξυπηρετώ μόνο εκείνο που με ευχαριστεί∙ οι καλοί στρατιώτες, όταν νομίσουν ότι παραμελούνται, στενοχωρούνται, οι κακοί γίνονται αναιδέστεροι. Αλλά συ, αφού μάλιστα έκαμες μακρό ταξείδι, δείπνησε τώρα και περιποιήσου όσους σε τιμούν, και κάμε τους τραπέζι, για να έχουν εμπιστοσύνη σε σένα. Εγώ θα φύγω και θα ασχοληθώ σε όσα σου είπα. Αύριο το πρωί θα έλθουν εδώ στη σκηνή σου όλοι οι ανώτεροι αξιωματικοί για να σκεφθούμε τι πρέπει στο εξής να κάμωμε. Και συ που θα παρίστασαι, πρόβαλε σε μας να σκεφθούμε για τούτο: ποιο δηλαδή από τα δυο μας φαίνεται καλό, να εξακολουθήσωμε ακόμη την εκστρατεία ή είναι καιρός να διαλύσωμε πλέον το στράτευμα; Ο Κυαξάρης κάθησε έπειτα και δείπνησε, και ο Κύρος μάζεψε τους πιο ικανούς από τους φίλους του, και στη σκέψη και στις πράξεις, όσες φορές παρουσιάζετο ευκαιρία, και τους είπε τα εξής:

Πρώτα πρώτα, φίλοι μου, έχομε με τη βοήθεια των θεών όσα ευχηθήκαμε να έχωμε. Γιατί εκυριεύσαμε τη χώρα που βρισκόμαστε, και ακόμη βλέπομε πως οι εχθροί μας γίνονται λιγώτεροι και μεις περισσότεροι και δυνατώτεροι. Κι' αν θελήσουν όσοι ενώθηκαν τώρα με μας να μείνουν ακόμη σύμμαχοί μας, πολύ περισσότερα θα μπορέσωμε να κατορθώσωμε, είτε χρειάζεται να χρησιμοποιήσωμε βία, είτε πρέπει να τους πείσωμε. Για να δεχτούν λοιπόν να μείνουν μαζί μας όσο το δυνατόν περισσότεροι από τους συμμάχους, αυτό είναι έργο που πρέπει να εκτελήτε σεις περισσότερο από μένα. Και καθώς στον πόλεμο εναντίον των εχθρών εκείνος που σκοτώνει περισσότερους εχθρούς θεωρείται ανδρειότατος, έτσι και όταν χρειάζεται να πείση κανείς, εκείνος που θα κάμη πάρα πολλούς να συμφωνήσουν μαζί του μπορεί να θεωρηθή ικανώτατος και στα λόγια και στα έργα. Μη σκέπτεσθε όμως τι θα πήτε σε καθένα απ' αυτούς, σαν να θέλατε να δείξετε την ευγλωττία σας, αλλά φροντίζετε να φανερωθούν με έργα εκείνοι που καθένας σας προσπαθεί να πείση, τι καθένας απ' αυτούς σκέπτεται. Σεις, είπε, φροντίσετε γι' αυτά, και εγώ θα φροντίσω, όσο μπορώ, με ποιο τρόπο έχοντας οι στρατιώτες τα αναγκαία τρόφιμα θα συλλογίζωνται μόνο την εκστρατεία.