Μτφρ. Κ. Βάρναλης. [1939] χ.χ. Ξενοφών. Απομνημονεύματα. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια. Ι–ΙΙ. Αθήνα: Ζαχαρόπουλος.

Και ο Σωκράτης είπε· Παράδοξα βέβαια πράγματα λέγεις, ω Χαιρεκράτη, αν τον μεν σκύλλον σου, αν είχες σκύλλον διά τα πρόβατα κατάλληλον και τους μεν ποιμένας σου ηγάπα, εναντίον σου δε, όταν επλησίαζες, αγρίευε, παραμελών την οργήν σου θα προσεπάθεις, αφού τον καλοπιάσης, να τον καταπραΰνης, ο δε αδελφός σου, λέγεις μεν, ότι είναι μέγα αγαθόν, όταν είναι προς σε αληθινός αδελφός ομολογών δε, ότι ηξεύρεις καλά να ευεργετής και να επαινής, δεν επιχειρείς να μεταχειρισθής κάθε μέσον, διά να σου είναι όσον το δυνατόν ωφελιμώτατος. Και ο Χαιρεκράτης· φοβούμαι, είπεν, ω Σωκράτη, μήπως δεν έχω εγώ τόσην πολλήν επιτηδειότητα, ώστε να κάμω τον Χαιρεφώντα να διάκειται προς εμέ όπως πρέπει. ― Και όμως τίποτε πανούργον, είπεν ο Σωκράτης, ούτε καινοφανές πρέπει να επινοήσης δι' αυτόν, καθώς μου φαίνεται, νομίζω δε, ότι αυτός ελκυσθείς από τα όσα και συ ο ίδιος γνωρίζεις, πολύ θα ήθελε σε τιμά. ― Λέγε ταχέως, είπεν, εάν με έχης αντιληφθή, ότι ηξεύρω κανένα μέσον ελκυστικόν, το οποίον εγώ έχω λησμονήσει, ότι το γνωρίζω. ― Λέγε μου λοιπόν, είπεν, εάν κανένα εκ των γνωστών σου ήθελες να τον αναγκάσης, οσάκις θυσιάζει, να σε καλή εις δείπνον, τι θα έκαμνες; ― Είναι φανερόν, ότι θα έκαμνα αρχήν από το να καλώ εκείνον εγώ ο ίδιος οσάκις θυσιάζω. ― Εάν δε θα ήθελες να προτρέψης κανένα εκ των φίλων σου, οσάκις ήθελες αποδημεί, να φροντίζη διά τους ιδικούς σου, τι θα έκαμνες; ― Είναι φανερόν, ότι πρώτος θα επεχείρουν να φροντίζω διά τους ιδικούς του, οσάκις ήθελεν αποδημεί αυτός. ― Εάν δε θα ήθελες να κάμης ένα ξένον να σε υποδέχεται, οσάκις ήθελες μεταβή εις την πόλιν του, τι θα έκαμνες; ― Είναι φανερόν, ότι και αυτόν πρώτος θα τον υπεδεχόμην, οσάκις ήθελεν έλθει εις τας Αθήνας· και αν βέβαια θα ήθελον να προθυμήται αυτός να με βοηθή να φέρνω εις πέρας εκείνα, διά τα οποία θα μετέβαινα εις την πόλιν του, είναι φανερόν, ότι και αυτό θα έπρεπε πρώτος εγώ να το κάμω εις εκείνον. ― Πάντα λοπόν συ τα εις τους ανθρώπους ελκυστικά μέσα γνωρίζων ανέκαθεν τα απέκρυπτες· ή φοβείσαι, είπε, να κάμης την αρχήν, μήπως εξευτελισθής, εάν πρώτος τον αδελφόν σου ευεργετής; Και όμως μεγίστου επαίνου τουλάχιστον άξιος νομίζεται, ότι είναι εκείνος, ο οποίος προλαμβάνει τους μεν εχθρούς του να κακοποιή τους δε φίλους του να ευεργετή. Εάν μεν λοιπόν μου εφαίνετο ότι ο Χαιρεφών είναι επιτηδειότερος από σε δι' αυτήν την συμφιλίωσιν, εκείνον θα προσεπάθουν να πείσω πρώτος να επιχειρή να σε καταστήση φίλον του· τώρα δε μου φαίνεσαι συ, ότι, αν κάμης την αρχήν, περισσότερον θα το κατορθώσης.

Μτφρ. Ε.Γ. Παντελάκης. 1937. Ξενοφώντος Απομνημονεύματα (Ο βίος και η φιλοσοφία του Σωκράτους). Αρχαίον κείμενον, εισαγωγή, μετάφρασις, σημειώσεις. Αθήνα: Πάπυρος.

Και ο Σωκράτης είπεν· Παράδοξα αληθώς λέγεις, ω Χαιρεκράτη, εάν τον μεν κύνα, εάν είχες προς φύλαξιν των προβάτων σου ικανόν, και τους μεν ποιμένας ηγάπα, ωργίζετο δε κατά σου, όταν επλησίαζες, αδιαφορήσας διά την κατά σου οργήν αυτού θα προσεπάθεις καλοπιάνων να καταπραΰνης αυτόν, διά δε τον αδελφόν λέγεις μεν ότι είναι μέγα αγαθόν, εάν είναι προς σε οποίος έπρεπε να είναι, ενώ δε ομολογείς ότι γνωρίζεις και να ευεργετής και να επαινής, δεν επιχειρείς να εξεύρης τρόπον, όπως καταστή όσον το δυνατόν άριστος εις σε. Και ο Χαιρεκράτης, Φοβούμαι, είπεν, ω Σώκρατες, μήπως δεν έχω εγώ τόσην ικανότητα, ώστε να κάμω τον Χαιρεφώντα να διάκειται προς με όπως πρέπει. Και όμως ουδέν βεβαίως πολύπλοκον τέχνασμα, είπεν ο Σωκράτης, ουδέ νεοφανές χρειάζεται, καθώς εγώ νομίζω, να επινοήσης δι' αυτόν, νομίζω δε ότι, αν ήθελεν ελκυσθή από αυτά, τα οποία και συ καλώς γνωρίζεις, θα σ' εξετίμα πολύ. Λέγε τάχιστα, είπεν, εάν έχης μάθει ότι γνωρίζω μαγικόν τι βότανον, το οποίον γινώσκω εγώ χωρίς να το ηξεύρω.

Λοιπόν λέγε μου, είπεν, αν ήθελες να καταφέρης ένα εκ των γνωρίμων σου να σε καλή εις το δείπνον, όταν θυσιάζη, τι ήθελες πράξει; Είναι φανερόν ότι εγώ ο ίδιος πρότερος αυτού θα ήρχιζα να καλώ αυτόν, όταν εθυσίαζα. Εάν δε ήθελες να προτρέψης κανένα εκ των φίλων σου να επιμελήται των υποθέσεών σου, οσάκις ήθελες αποδημήσει, τι ήθελες πράξει; Είναι φανερόν ότι πρώτος εγώ θα επεχείρουν να φροντίζω περί των υποθέσεων εκείνου, οπότε ήθελεν αποδημήσει. Εάν δε ήθελες να κάμης ξένον τινά να σε υποδέχεται εις την πόλιν του, όταν ήθελες έλθει εις αυτήν, τι ήθελες κάμει; Είναι φανερόν ότι και αυτόν πρότερος ήθελον υποδεχθή, οσάκις ήθελεν έλθει εις τας Αθήνας· και αν μάλιστα επεθύμουν προθύμως να με συνδράμη εις το να κατορθώσω ταύτα, διά τα οποία ήθελον υπάγει εις την πόλιν του, είναι φανερόν ότι και τούτο εγώ πρότερος θα έπρεπε να κάμω εις εκείνον. Ενώ λοιπόν γνωρίζεις προ πολλού όλα του κόσμου τα φίλτρα, απέκρυπτες τούτο· ή φοβείσαι, είπα, να αρχίσης, μη φανής ουτιδανός, εάν συ πρότερος ευεργετής τον αδελφόν σου; Και όμως φαίνεται ότι είναι μεγίστου επαίνου άξιος εκείνος ο άνθρωπος, όστις πρότερος τους μεν εχθρούς κακοποιεί, τους δε φίλους ευεργετεί. Εάν μεν λοιπόν εφρόνουν ότι ο Χαιρεφών είναι επιτηδειότερος σου προς συμφιλίωσίν σας, θα προσεπάθουν να πείσω εκείνον να επιχειρήση πρότερος σου να σε κάμη φίλον· τώρα δε νομίζω ότι, αν σύ έκανες την αρχήν, ευκολώτερον ήθελες φέρει τούτο εις αίσιον πέρας.