Εάν δε μερικοί, νομίζουν ότι ο Σωκράτης ήτο μεν άριστος εκ φύσεως να προτρέψη τους ανθρώπους εις την αρετήν, να οδηγήση δε αυτούς τελεσφόρως εις αυτήν δεν ήτο ικανός (από τα οποία μερικοί εξάγοντες αποδείξεις και γράφουν και ομιλούν περί αυτού), αφού εξετάσουν, όχι μόνον όσα εκείνος χάριν τιμωρίας ερωτών τους νομίζοντας ότι γνωρίζουν τα πάντα, τους απεδείκνυεν, ότι δεν τα εγνώριζον, αλλά και όσα λέγων διήρχετο την ημέραν με όσους έμενον μαζί του, ας δοκιμάσουν, αν ήτο ικανός να κάμνη καλυτέρους τους μαθητάς του. Θα είπω κατά πρώτον εκείνα, που κάποτε ήκουσα από αυτόν, να διαλέγεται περί Θεού προς τον Αριστόδημον, τον επικαλούμενον μικρόν. Επειδή δηλ. έμαθαν ασφαλώς, ότι αυτός ούτε εθυσίαζεν εις τους θεούς ούτε την μαντικήν μετεχειρίζετο, αλλά κατεγέλα εκείνους, που τα έκαμνον· ειπέ μου, είπεν, ω Αριστόδημε, υπάρχουν άνθρωποι τινές, τους οποίους έχεις θαυμάσει διά την σοφίαν των; Μάλιστα, είπε. Και ο Σωκράτης· ειπέ μας, είπε, τα ονόματά των. Διά μεν λοιπόν την ποίησην των επών εγώ τουλάχιστον τον Όμηρον προ πάντων έχω θαυμάσει, διά δε τον διθύραμβον τον Μελανιππίδην, διά δε την τραγωδίαν τον Σοφοκλέα, διά δε την κατασκευήν ανδριάντων τον Πολύκλειτον, διά δε την ζωγραφικήν τον Ζεύξιν. Ποίον εκ των δύο, σου φαίνονται ότι είναι αξιοθαυμαστότεροι εκείνοι που κατασκευάζουν είδωλα και στερημένα φρονήσεως και ακίνητα, ή εκείνοι που κατασκευάζουν ζώα έχοντα φρόνησιν και ενέργειαν; Πολύ αξιοθαυμαστότεροι, μα την αλήθειαν, εκείνοι που κατασκευάζουν ζώα, εάν βέβαια γίνωνται ταύτα όχι εξ αιτίας κάποιας τύχης αλλ' από σκέψιν. Από εκείνα δε τα πράγματα, των οποίων ο της υπάρξεως σκοπός δεν φαίνεται, και από εκείνα, τα οποία φανερά υπάρχουν προς ωφέλειαν, ποία εκ των δύο κρίνεις έργα τύχης και ποία έργα σκέψεως; Πρέπει βέβαια να είναι έργα σκέψεως εκείνα, που γίνονται προς ωφέλειαν.

Εάν δε τινές συμπεραίνοντες από όσα μερικοί γράφουν και λέγουν περί του Σωκράτους, νομίζουν ότι αυτός εις το να προτρέψη μεν ανθρώπους εις την αρετήν υπήρξεν ικανώτατος, ανίκανος δε να χειραγωγήση αυτούς εις κτήσιν αυτής, αφού λάβουν υπ' όψιν όχι μόνον εκείνα, τα οποία χάριν σωφρονισμού ερωτών τους φανταζομένους ότι τα πάντα γνωρίζουν έλεγεν ελέγχων αυτούς, αλλά και όσα λέγων διήρχετο την ημέραν μετά των ομιλητών του, ας κρίνουν, αν ήτο ικανός να καθιστά χρηστοτέρους αυτούς. Θα διηγηθώ δε πρώτον αυτά, τα οποία κάποτε ήκουσα παρ' αυτού περί του θεού, ότε διελέγετο μετά του Αριστοδήμου του επικαλουμένου μικρού.

Πληροφορηθείς δηλαδή ότι ο Αριστόδημος ούτε εθυσίαζεν εις τους θεούς, ούτε έκαμνε χρήσιν της μαντικής, αλλ' ότι και περιέπαιζε τους ποιούντας ταύτα, Ειπέ μου, είπεν, ω Αριστόδημε, υπάρχουν άνθρωποι, τους οποίους θαυμάζεις διά την σοφίαν των; Ναι, είπεν. Και αυτός, Ειπέ μας, είπε, τα ονόματα αυτών. Εις μεν λοιπόν την επικήν ποίησιν εγώ τουλάχιστον έχω θαυμάσει τον Όμηρον μάλιστα, εις τον διθύραμβον τον Μελανιππίδην, εις την τραγωδίαν τον Σοφοκλέα, εις την ανδριαντοποιίαν τον Πολύκλειτον, εις δε την ζωγραφικήν τον Ζεύξιν. Ποίοι εκ των δύο φρονείς ότι είναι αξιοθαυμαστότεροι, οι κατασκευάζοντες είδωλα και άφρονα και ακίνητα ή οι κατασκευάζοντες ζώα έχοντα νουν και κινούμενα; Κατά πολύ, μα τον Δία, οι κατασκευάζοντες ζώα, εάν βέβαια γίνωνται αυτά ουχί εκ τύχης, αλλ' εκ του νου. Εκ των πραγμάτων δε, των οποίων δεν γινώσκεται ο σκοπός της υπάρξεως, και εκείνων, άτινα προφανώς υπάρχουν χάριν ωφελείας, ποία κρίνεις ότι είναι έργα τύχης και ποία έργα προνοίας; Βεβαίως πρέπει να είναι έργα προνοίας τα γινόμενα χάριν ωφελείας.