Γνωρίζω βέβαια πως είναι δύσκολο πράγμα να γράψει κανείς επαινετικό λόγο, που να ανταποκρίνεται στην αξία της αρετής και της δόξας του Αγησιλάου, ωστόσο πρέπει να το επιχειρήσω. Γιατί δεν θα ήταν δίκαιο ένας άνθρωπος, αν υπήρξε τέλειος, να μην αξιωθεί γι' αυτόν το λόγο έστω και κατώτερους επαίνους. Σχετικά λοιπόν με την ευγενική του καταγωγή τι πιο σημαντικό και όμορφο θα μπορούσε να πει κανείς από το ότι ακόμη και σήμερα θυμούνται αναφέροντας ονομαστικά τους προγόνους του με ποια σειρά κατάγεται από τη γενιά του Ηρακλή, όταν μάλιστα αυτοί δεν ήταν απλοί πολίτες, αλλά βασιλιάδες απόγονοι βασιλιάδων; Δεν μπορεί όμως να τους κατηγορήσει κανείς ούτε και γι' αυτό, ότι δηλαδή είναι μεν βασιλιάδες, αλλά δεν έχουν σημαντική πόλη. Αλλά όπως η γενιά τους είναι η πιο τιμημένη στην πατρίδα τους, έτσι και η πόλη τους είναι η πιο ένδοξη στην Ελλάδα. Επομένως δεν έχουν τα πρωτεία σε κατώτερους, αλλά είναι αρχηγοί σε αρχηγούς. Ακόμη λοιπόν και γι' αυτόν το λόγο αξίζει κανείς να εκθειάσει μαζί και την πατρίδα τους και τη γενιά τους. Γιατί η πόλη ποτέ ως τώρα δεν δοκίμασε ν' ανατρέψει την εξουσία τους, επειδή ζήλεψε την ανωτερότητά τους, ούτε όμως και οι βασιλιάδες ποτέ ως τώρα λαχτάρησαν μεγαλύτερη εξουσία, από αυτή που τους έδωσαν στην αρχή με την ανάληψη της βασιλείας. Γι' αυτό λοιπόν κανένα άλλο πολιτειακό σύστημα δεν φάνηκε να αντέχει στο χρόνο χωρίς διαταραχές, ούτε η δημοκρατία, ούτε η ολιγαρχία, ούτε η τυραννία, ούτε η βασιλεία. Μόνο αυτό αντέχει ως αδιατάραχτη βασιλεία. Υπάρχουν όμως και τα ακόλουθα στοιχεία ότι ο Αγησίλαος άξιζε να γίνει βασιλιάς, προτού ακόμη αναλάβει το θρόνο. Όταν δηλαδή πέθανε ο Άγης, όντας βασιλιάς, και διεκδίκησαν την εξουσία ο Λεωτυχίδας, που ήταν γιος του Άγη και ο Αγησίλαος, που ήταν γιος του Αρχίδαμου, η πόλη αποφάσισε ότι ο πιο κατάλληλος για να εκλεγεί ήταν ο Αγησίλαος και για τη γενιά του και για την αρετή του και τον ανακήρυξε βασιλιά. Επομένως αν οι άριστοι πολίτες στην πιο κραταιά πόλη τον έκριναν άξιο για το πιο σπουδαίο αξίωμα, ποιες αποδείξεις έχουμε πια ανάγκη για την αρετή του, προτού αναλάβει την εξουσία;

Γνωρίζω μεν ότι δεν είναι εύκολον να γραφή έπαινος αντάξιος της αρετής και της δόξης του Αγησιλάου, αλλ' εν τούτοις θα το επιχειρήσω. Διότι δεν είναι σωστόν να μη επαινεθή περισσότερον, δια τον λόγον ότι υπήρξε τελείως εκλεκτός. Δια μεν λοιπόν την ευγένειάν του τι μεγαλύτερον και καλύτερον ημπορεί να ειπή κανείς παρά ότι και σήμερον ακόμη μεταξύ των ονομαστί αναφερομένων Π ρ ο γ ό ν ω ν από τον Ηρακλήν κατέχει εξαιρετικήν θέσιν και δη όχι μεταξύ των ιδιωτών, αλλά μεταξύ των βασιλέων των καταγομένων από βασιλείς; Ούτε δύναται κανείς να τους κατακρίνη ως βασιλεύσαντας μεν αλλ' επί πόλεως ασημάντου· αλλ' όπως το γένος των ήτο εντιμότατον εις την πατρίδα των, έτσι και η πόλις των ήτο ενδοξοτάτη εις την Ελλάδα. Ώστε δεν πρωτεύουν μεταξύ δευτερευόντων, αλλά και διακρίνονται μεταξύ των πρώτων. Είναι λοιπόν δίκαιον να επαινέσωμεν μαζί και την πατρίδα και το γένος του, διότι ούτε η πόλις, φθονήσασα ποτέ την προέχουσαν θέσιν την οποίαν κατείχον, επεχείρησε να καταλύση την εξουσίαν των, ούτε οι βασιλείς εφιλοδόξησαν ποτέ μεγαλυτέραν βασιλικήν εξουσίαν από εκείνην την οποίαν αρχικώς παρέλαβον. Λοιπόν καμμία άλλη εξουσία δεν παρουσιάζεται παραμείνασα χωρίς διακοπήν, ούτε δημοκρατία ούτε ολιγαρχία, ούτε τυραννία, ούτε βασιλεία· αλλά μόνη αυτή η βασιλεία (της Λακεδαίμονος) παραμένει συνεχής.

Ότι δε ο Αγησίλαος εκρίθη άξιος να βασιλεύση και πριν ακόμη αναλάβη την αρχήν, έχομεν την ακόλουθον απόδειξιν: Διότι μετά τον θάνατον του βασιλέως Άγιδος, επειδή εφιλονίκησαν περί της αρχής ο μεν Λεωτυχίδας ως υιός του Άγιδος ο δε Αγησίλαος ως υιός του Αρχιδάμου, η πόλις, κρίνασα ότι ο Αγησίλαος ήτο υπέρτερος κατά την γέννησιν και την ατομικήν ικανότητα, εξέλεξε αυτόν βασιλέα. Αφού λοιπόν εις την ισχυροτέραν πολιτείαν εκρίθη υπό των αρίστων ως άξιος να λάβη την καλυτέραν ανταμοιβήν, ποία άλλα ακόμη τεκμήρια χρειάζονται δια ν' αποδειχθή η αξία του προτού αναλάβη την αρχήν;