Σώματα Κειμένων

Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας 

 

ΑΙΣΧΙΝΗΣ, ΚΑΤΑ ΚΤΗΣΙΦΩΝΤΟΣ

ΑΙΣΧΙΝ 3.168–170

Ο γνήσια δημοκρατικός άνδρας
Ο Αισχίνης υποστήριξε ότι η δεινή θέση στην οποία είχε περιέλθει η Αθήνα οφειλόταν στην ανάμειξη του Δημοσθένη στα πολιτικά πράγματα. Μάλιστα, κατηγόρησε τον αντίπαλό του για υποκριτική και ύποπτη στάση απέναντι στους Μακεδόνες από τη στιγμή που στον θρόνο ανήλθε ο Αλέξανδρος, καθώς σε καμιά από τις ευκαιρίες που παρουσιάστηκαν δεν έδωσε ορθές συμβουλές στην πόλη, αρκούμενος σε λεονταρισμούς και ιδιοποίηση των επιτυχιών των άλλων. Ο Αισχίνης σπεύδει στο σημείο αυτό να πλήξει και την εικόνα του πολίτη που εμφορείται από δημοκρατικές πεποιθήσεις, που καλλιεργούσαν για τον Δημοσθένη οι υποστηρικτές του.

    [168] Ναί, ἀλλὰ δημοτικός ἐστιν. ἂν μὲν τοίνυν πρὸς τὴν
εὐφημίαν αὐτοῦ τῶν λόγων ἀποβλέπητε, ἐξαπατηθήσε-
σθε, ὥσπερ καὶ πρότερον, ἐὰν δ’ εἰς τὴν φύσιν καὶ τὴν
ἀλήθειαν, οὐκ ἐξαπατηθήσεσθε. ἐκείνως δὲ ἀπολάβετε
παρ’ αὐτοῦ λόγον. ἐγὼ μὲν μεθ’ ὑμῶν λογιοῦμαι ἃ δεῖ
ὑπάρξαι ἐν τῇ φύσει τῷ δημοτικῷ ἀνδρὶ καὶ σώφρονι, καὶ
ἀντιθήσω ποῖόν τινα εἰκός ἐστιν εἶναι τὸν ὀλιγαρχικὸν
ἄνθρωπον καὶ φαῦλον· ὑμεῖς δ’ ἀντιθέντες ἑκάτερα τούτων
θεωρήσατ’ αὐτόν, μὴ ὁποτέρου τοῦ λόγου, ἀλλ’ ὁποτέρου
τοῦ βίου ἐστίν.

    [169] Οἶμαι τοίνυν ἅπαντας ἂν ὑμᾶς ὁμολογῆσαι τάδε δεῖν
ὑπάρξαι τῷ δημοτικῷ, πρῶτον μὲν ἐλεύθερον εἶναι καὶ
πρὸς πατρὸς καὶ πρὸς μητρός, ἵνα μὴ διὰ τὴν περὶ τὸ γένος
ἀτυχίαν δυσμενὴς ᾖ τοῖς νόμοις, οἳ σῴζουσι τὴν δημοκρα-
τίαν, δεύτερον δ’ ἀπὸ τῶν προγόνων εὐεργεσίαν τινὰ αὐτῷ
πρὸς τὸν δῆμον ὑπάρχειν, ἢ τό γ’ ἀναγκαιότατον μηδεμίαν
ἔχθραν, ἵνα μὴ βοηθῶν τοῖς τῶν προγόνων ἀτυχήμασι
κακῶς ἐπιχειρῇ ποιεῖν τὴν πόλιν. [170] τρίτον σώφρονα καὶ
μέτριον χρὴ πεφυκέναι αὐτὸν πρὸς τὴν καθ’ ἡμέραν δίαι-
ταν, ὅπως μὴ διὰ τὴν ἀσέλγειαν τῆς δαπάνης δωροδοκῇ
κατὰ τοῦ δήμου. τέταρτον εὐγνώμονα καὶ δυνατὸν εἰπεῖν·
καλὸν γὰρ τὴν μὲν διάνοιαν προαιρεῖσθαι τὰ βέλτιστα,
τὴν δὲ παιδείαν τὴν τοῦ ῥήτορος καὶ τὸν λόγον πείθειν
τοὺς ἀκούοντας· εἰ δὲ μή, τήν γ’ εὐγνωμοσύνην ἀεὶ προ-
τακτέον τοῦ λόγου. πέμπτον ἀνδρεῖον εἶναι τὴν ψυχήν,
ἵνα μὴ παρὰ τὰ δεινὰ καὶ τοὺς κινδύνους ἐγκαταλίπῃ τὸν
δῆμον. τὸν δ’ ὀλιγαρχικὸν πάντα δεῖ τἀναντία τούτων
ἔχειν· τί γὰρ δεῖ πάλιν διεξιέναι; σκέψασθε δή, τί τούτων
ὑπάρχει Δημοσθένει· ὁ δὲ λογισμὸς ἔστω ἐπὶ πᾶσι δικαίοις.