Μτφρ. Κ.Θ. Αραπόπουλος. 1958. Ισοκράτους Περί αντιδόσεως. Αρχαίον κείμενον, εισαγωγή, μετάφρασις, σημειώσεις. Αθήνα: Πάπυρος.

Παραξενεύομαι δε δι' αυτούς οι οποίοι ευδαιμονίζουν μεν εκείνους, οι οποίοι έχουν εκ φύσεως το προτέρημα να ομιλούν ευκόλως ωσάν να συνέβη εις αυτούς κάτι καλόν και αγαθόν, κατηγορούν δε εκείνους οι οποίοι θέλουν να γίνουν τοιούτοι, ωσάν να επιθυμούν μόρφωσιν άδικον και επιβλαβή. Και όμως ποίον εξ εκείνων, τα οποία είναι εκ φύσεως καλά, όταν αποκτηθεί διά της εργασίας, είναι αισχρόν ή βλαβερόν; Ουδέν τοιούτον θα εύρωμεν, αλλ' εις όλα τα άλλα επαινούμεν μάλλον εκείνους, οι οποίοι με την ιδικήν των φιλοπονίαν ηδυνήθησαν να αποκτήσουν κάτι αγαθόν, παρά εκείνους οι οποίοι το εκληρονόμησαν από τους προγόνους των. Και έχομεν δίκαιον διά τούτο· διότι είναι ωφέλιμον και δι' όλα τα άλλα και προ πάντων διά τον λόγον να εκτιμώμεν όχι την τύχην, αλλά την άσκησιν. Πράγματι εκείνοι εις τους οποίους η φύσις και η τύχη έδωσαν την δύναμιν του λόγου, δεν αποβλέπουν προς το βέλτιστον, αλλά συνηθίζουν να μεταχειρίζωνται τους λόγους όπως τύχη, όσοι δε απέκτησαν την δύναμιν ταύτην με την συστηματικήν μόρφωσιν και το λογικόν, δεν λέγουν τίποτε χωρίς να το εξετάσουν και διαπράττουν ολιγωτέρας πλάνας εις τας πράξεις των. Ούτω λοιπόν όλοι μεν οι άνθρωποι αρμόζει να θέλουν να είναι πολλοί εκείνοι, οι οποίοι διά της μορφώσεως γίνονται ικανοί να ομιλούν, προ πάντων δε σεις· διότι σεις προσέχετε και διαφέρετε των άλλων όχι με τας πολεμικάς προπαρασκευάς, ούτε διότι έχετε το ωραιότατον πολίτευμα (ζήτε άριστα ως πολίται) και φυλάσσετε περισσότερον από όλους τους άλλους τους νόμους, τους οποίους σας άφησαν οι πρόγονοί σας, αλλά διά των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων, τα οποία θέτουν την ανθρωπίνη φύσιν υπεράνω των άλλων ζώων, και την ελληνικήν φυλήν υπεράνω των βαρβάρων, με το ότι και ως προς την σκέψιν και τους λόγους έχετε μορφωθή καλύτερα από τους άλλους. Ώστε ήθελεν είναι το πλέον παράδοξον από όλα, εάν εκείνους οι οποίοι θέλουν να διαφέρουν των συνομηλίκων των διά των ιδίων προτερημάτων διά των οποίων σεις διαφέρετε όλων, κρίνετε διά της ψήφου σας ότι διαφθείρονται, και εάν εκείνους, οι οποίοι μεταχειρίζονται την μέθοδον ταύτην της αγωγής, πλήξετε με κάποιαν συμφοράν.

Μτφρ. Θ. Παπακωνσταντίνου & Ε. Πανέτσος. χ.χ.Ισοκράτης. Λόγοι. III, Περί Αντιδόσεως, Παραγραφή προς Καλλίμαχον, Αιγινητικός, Κατά Λοχίτου, Προς Ευθύνουν. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια. Αθήνα: Ζαχαρόπουλος.

Απορώ πώς μερικοί μακαρίζουν αυτούς που έχουν φυσικήν ρητορικήν ικανότητα, επειδή εκ τύχης έχουν αποκτήσει αγαθόν και καλόν πράγμα, εκείνους δε που θέλουν να γίνουν τοιούτοι, τους υβρίζουν ως επιθυμούντας άδικον και κακήν μόρφωσιν. Και όμως ποίον εξ εκείνων που είναι εκ φύσεως ωραία, καλλιεργηθέν διά της μελέτης είναι άσχημον ή κακόν; Ουδέν θα εύρωμεν τοιούτον, αλλά εις τας άλλας περιπτώσεις μάλλον επαινούμεν εκείνους που με την φιλοπονίαν την ιδικήν των ηδυνήθησαν ν' αποκτήσουν αγαθόν τι, παρά εκείνους που παρέλαβον αυτό από τους προγόνους, ευλόγως· διότι συμφέρει και περί όλων των άλλων πραγμάτων και κυρίως περί των λόγων να εκτιμώνται ουχί αι ευτυχείς συμπτώσεις, αλλά αι ατομικαί προσπάθειαι. Διότι όσοι μεν έγιναν εκ φύσεως και τυχαίως ικανοί να ομιλούν δεν αποβλέπουν προς το άριστον, αλλά συνήθισαν να κάνουν χρήσιν των λόγων έτσι όπως τύχη· όσοι δε απέκτησαν την δύναμιν ταύτην διά της φιλοσοφίας και της περισκέψεως, ουδέν λέγοντες άνευ σκέψεως ολιγώτερον αστοχούν εις τας πράξεις. Ώστε εις όλους γενικώς αρμόζει να θέλουν να είναι πολλοί οι διά της παιδείας γινόμενοι ικανοί ρήτορες, και προπάντων τούτο (αρμόζει) εις σας· διότι σεις προέχετε και διαφέρετε από τους άλλους όχι κατά την ικανότητα όσον αφορά τον πόλεμον, ούτε διότι πολιτεύεσθε κάλλιστα και με ιδιαιτέραν φροντίδα φυλάσσετε τους νόμους που οι πρόγονοι αφήκαν εις ημάς, αλλά κατ' εκείνα εις τα οποία η φύσις των ανθρώπων διαφέρει από την φύσιν των άλλων ζώων και η Ελληνική φυλή από τους βαρβάρους, δηλ. κατά το ότι έχετε εκπαιδευθή ως προς την φρόνησιν και τους λόγους καλύτερον των άλλων. Ώστε θα συνέβαινε το φοβερώτατον εξ όλων, εάν διά της ψήφου σας ηθέλατε κρίνει, ότι οι επιθυμούντες να διαφέρουν από τους συνομήλικάς των κατ' αυτά τα ίδια, κατά τα οποία ακριβώς σεις (διαφέρετε) όλων, διαφθείρονται, και εάν ηθέλατε προξενήσει συμφοράν τινα εις εκείνους που παρέχουν την μόρφωσιν ταύτην, εις την οποίαν σεις έχετε καταλάβει την πρώτην θέσιν.