Μτφρ. Ε.Κ. Βενιζέλος. [1940] 1960. Θουκυδίδου Ιστορίαι. Ι–ΙΙ. 2η έκδ. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας. (1η έκδ. Οξφόρδη: Οxford University Press).

[5.112.1] Οι Αθηναίοι απεχώρησαν της συνδιασκέψεως και οι Μήλιοι, συνδιασκεφθέντες κατ' ιδίαν απεφάσισαν να επιμείνουν εις την άρνησίν των και απήντησαν τα εξής: [5.112.2] «Ούτε την πρώτην απόφασίν μας μεταβάλλομεν, Αθηναίοι, ούτε θα θελήσωμεν, εις διάστημα ολίγων στιγμών, να στερηθώμεν την ελευθερίαν πόλεως, την οποίαν κατοικούμεν επί επτακόσια ήδη έτη. Στηριζόμενοι, τουναντίον, και εις την τύχην, η οποία κατά θείαν συγκατάβασιν μας επροφύλαξε μέχρι τούδε, και εις την βοήθειαν των ανθρώπων και ήδη των Λακεδαιμονίων, θα προσπαθήσωμεν να σωθώμεν. [5.112.3] Σας προτείνομεν όμως να δεχθήτε την φιλίαν και ουδετερότητά μας, και αποσυρθήτε του εδάφους μας, αφού συνομολογήσωμεν ειρήνην, η οποία θα κριθή συμφέρουσα δι' αμφοτέρους.»

[5.113.1] Τα ολίγα ταύτα απήντησαν οι Μήλιοι. Οι Αθηναίοι, εξ άλλου, αποχωρούντες ήδη οριστικώς εκ της συνδιασκέψεως, είπαν: «Εάν κρίνωμεν λοιπόν από την απόφασίν σας αυτήν, είσθε οι μόνοι, οι οποίοι κρίνετε καθαρώτερα τα μέλλοντα παρά τα προ των οφθαλμών σας ευρισκόμενα, και παρασυρόμενοι από την επιθυμίαν σας, βλέπετε τα αόρατα ως να ήσαν πραγματοποιηθέντα ήδη. Εστηρίξατε τα πάντα εις τους Λακεδαιμονίους, και τύχην και ελπίδας, και θα χάσετε τα πάντα.»

[5.114.1] Οι Αθηναίοι πρέσβεις επέστρεψαν εις το στρατόπεδον και οι στρατηγοί, αφού εξηκριβώθη πλέον, ότι οι Μήλιοι δεν υποχωρούν, ήρχισαν αμέσως τας εχθροπραξίας, και κατεσκεύασαν τείχος πέριξ της πόλεως των Μηλίων, κατανείμαντες το έργον μεταξύ των αποσπασμάτων των διαφόρων πόλεων. [5.114.2] Ακολούθως δ' αφίσαντες απόσπασμα Αθηναϊκού και συμμαχικού στρατού δια να επιτηρή από ξηράς και από θαλάσσης, ανεχώρησαν με το μεγαλήτερον μέρος του στρατού, ενώ οι υπολειφθέντες έμειναν και επολιόρκουν την πόλιν.

Μτφρ. Ε. Λαμπρίδη. 1962. Θουκυδίδου Ιστορία. Πρόλογος, μετάφραση, σχόλια. Εισαγωγή: Ι.Θ. Κακριδής. Ι–IV. Αθήνα: Γκοβόστης.

[5.112.1] Οι Αθηναίοι αποσύρθηκαν τότε από τις διαπραγματεύσεις· οι Μήλιοι συνεδριάζοντας μεταξύ τους βρήκαν πως είχαν περίπου την ίδια γνώμη μ' αυτά που είχαν πει στη συνδιάσκεψη, κι αποκρίθηκαν τα εξής: [5.112.2] «Ούτε άλλη απόφαση παίρνομε από κείνη που σχηματίσαμε από μιας αρχής, ω Αθηναίοι, ούτε πρόκειται μέσα σε λίγην ώρα να στερήσομε την ελευθερία της από μια πολιτεία που υπάρχει από εφτακόσια χρόνια, αλλά εμπιστευόμαστε στη μοίρα που με τη βοήθεια των θεών τη διαφύλαξε ως τα τώρα, και στην ενίσχυση από μέρους των ανθρώπων· και μ' αυτή την πίστη θα δοκιμάσομε να διασωθούμε. [5.112.3] Σας προτείνουμε λοιπόν να είμαστε φίλοι και των δυο και εχτροί, προς κανένα από τους δυο, και να φύγετε από τον τόπο μας αφού κάνομε συνθήκη που να φανεί συφερτική και για τους δυο μας».

[5.113.1] Οι Μήλιοι λοιπόν τόσα μόνο αποκρίθηκαν: οι Αθηναίοι πάλι φεύγοντας πια από τη συνδιάσκεψη είπαν: «Αλλά μόνοι εσείς, Μήλιοι, καθώς φαίνεται απ' αυτές τις διαπραγματεύσεις, θεωρείτε εκείνα που πρόκειται να γίνουν πιο φανερά απ' όσα βλέπετε μπροστά στα μάτια σας, κ' εκείνα που δε φαίνονται, επειδή τα ποθείτε, τα παίρνετε σα να γίνονται στην πραγματικότητα, και αποθέτοντας όλες σας τις ελπίδες στους Λακεδαιμονίους και τη μοίρα και τις αβάσιμες προοπτικές, θ' αποτύχετε για τούτο και μάλιστα ολοκληρωτικά».

[5.114.1] Οι πρέσβεις λοιπόν των Αθηναίων γύρισαν πίσω στο στρατόπεδό τους· και οι στρατηγοί τους, αφού καθόλου δεν είχαν ενδώσει οι Μήλιοι, άρχισαν ευθύς να προετοιμάζουν τον πόλεμο· κι αφού χώρισαν τον κύκλο σε τομείς για την κάθε πολιτεία έχτισαν τείχος γύρω στην πολιτεία των Μηλίων. [5.114.2] Κι αφού τελείωσαν κι άφησαν φρουρά από δικούς τους στρατιώτες και των συμμάχων τους στη στεριά κι από καράβια στη θάλασσα, έφυγαν με το μεγαλύτερο μέρος της στρατιωτικής τους δύναμης. Κι όσοι έμειναν πολιορκούσαν το μέρος.