Μτφρ. Ε.Κ. Βενιζέλος. [1940] 1960. Θουκυδίδου Ιστορίαι. Ι–ΙΙ. 2η έκδ. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας. (1η έκδ. Οξφόρδη: Οxford University Press).

[1.126.1] Εν τω μεταξύ, έστειλαν επανειλημμένας πρεσβείας εις τας Αθήνας, διατυπώνοντες αιτιάσεις, ώστε εις περίστασιν κατά την οποίαν οι Αθηναίοι αρνηθούν να τας εισακούσουν να έχουν όσον το δυνατόν σοβαρωτέρας προφάσεις δια την κήρυξιν του πολέμου. [1.126.2] Η πρώτη πρεσβεία των Λακεδαιμονίων απήτησεν από τους Αθηναίους να εξαγνίσουν το ανοσιούργημα εναντίον της θεάς Αθηνάς, του οποίου το ιστορικόν έχει ως εξής. [1.126.3] Υπήρχε κατά τον παλαιόν καιρόν Αθηναίος ονομαζόμενος Κύλων, ευγενούς καταγωγής και μεγάλης επιρροής, ο οποίος είχεν αναδειχθή Ολυμπιονίκης, και είχε νυμφευθή θυγατέρα του Μεγαρέως Θεαγένους, τυράννου τότε των Μεγάρων. [1.126.4] Εις τον Κύλωνα αυτόν, όταν ηρώτησε το μαντείον των Δελφών, απήντησεν ο θεός, ότι πρέπει να καταλάβη την Ακρόπολιν των Αθηνών, κατά την μεγαλητέραν εορτήν του Διός. [1.126.5] Ο Κύλων, αφού έλαβε στρατιωτικήν επικουρίαν από τον Θεαγένη και έπεισε τους φίλους του να τον συνδράμουν, κατέλαβε την Ακρόπολιν κατά την εορτήν των Πελοποννησιακών Ολυμπίων, δια να εγκαταστήση τυραννίδα, διότι ενόμισεν, ότι η εορτή αυτή ήτον η μεγαλητέρα εορτή του Διός, και ότι ο ίδιος συνεδέετο με αυτήν καθό Ολυμπιονίκης. [1.126.6] Αλλ' εάν η απάντησις του θεού, η οποία ώριζε την μεγαλητέραν εορτήν του Διός, εννοούσεν εορτήν της Αττικής ή κανενός άλλου μέρους, ούτε το μαντείον είχε σαφηνίσει, ούτε ο Κύλων εσκέφθη περαιτέρω, ενώ υπάρχει και εις τας Αθήνας εορτή, τα Διάσια, η οποία ονομάζεται μεγίστη εορτή του Μειλιχίου Διός, και πανηγυρίζεται έξω από την πόλιν, και εις την εορτήν αυτήν όλος ο λαός προσφέρει θυσίας πολλάς, αι οποίαι συνίστανται όχι από σφάγια, αλλ' από αναίμακτα θύματα, σύμφωνα με την επιχωρίαν συνήθειαν. Αλλ' ο Κύλων, νομίζων, ότι ερμηνεύει ορθώς τον χρησμόν, κατέλαβε την Ακρόπολιν κατά την εορτήν των Πελοποννησιακών Ολυμπίων. [1.126.7] Οι Αθηναίοι όμως, άμα ως επληροφορήθησαν τούτο, έσπευσαν αθρόοι από τους αγρούς εναντίον των επιδρομέων, και στρατοπεδεύσαντες ενώπιον της Ακροπόλεως, ήρχισαν να την πολιορκούν. [1.126.8] Επειδή όμως παρήρχετο πολύς καιρός, οι Αθηναίοι κατεπονούντο από την πολιορκίαν και οι πολλοί απήλθαν, αναθέσαντες την φρούρησιν εις τους εννέα άρχοντας, και δώσαντες εις αυτούς απόλυτον εξουσίαν, δια ν' αποφασίσουν περί της καταστάσεως όπως κρίνουν συμφερώτερον. Κατά την εποχήν άλλωστε εκείνην, οι εννέα άρχοντες διεξήγαν τας περισσοτέρας δημοσίας υποθέσεις. [1.126.9] Αλλ' ο Κύλων, και όσοι επολιορκούντο μαζύ του, ευρίσκοντο εις μεγίστην στενοχωρίαν δι' έλλειψιν τροφής και ύδατος. [1.126.10] Και ο μεν Κύλων και ο αδελφός του κατώρθωσαν ν' αποδράσουν, οι λοιποί όμως, επειδή εβασανίζοντο και μερικοί μάλιστα απέθαναν από την πείναν, εκάθησαν ικέται εις τον βωμόν της Αθηνάς, που είναι εις την Ακρόπολιν. [1.126.11] Οι Αθηναίοι, οι οποίοι ήσαν επιφορτισμένοι με την φρούρησίν των, βλέποντες, ότι μετ' ολίγον θ' απέθνησκαν εντός του ιερού χώρου, τους απήγαγαν υποσχόμενοι να μη τους κακοποιήσουν, και αφού τους απεμάκρυναν, τους εφόνευσαν. Μερικούς μάλιστα, οι οποίοι καθ' ην ώραν διήρχοντο προ του ναού των Ευμενίδων κατέφυγαν εις αυτόν, τους εφόνευσαν επί τόπου. Ένεκα τούτου, όχι μόνον οι ίδιοι δράσται, αλλά και οι απόγονοι των εκαλούντο εναγείς και αλιτήριοι προς την θεάν. [1.126.12] Και είναι μεν αληθές, ότι τους εναγείς αυτούς και οι Αθηναίοι εξεδίωξαν και ο Λακεδαιμόνιος Κλεομένης βραδύτερον, κατά την διάρκειαν μιας εμφυλίου στάσεως, συνεργαζόμενος με την αντίθετον μερίδα, τους εξεδίωξε πάλιν, όχι μόνον εξορίσας τους ζώντας, αλλά και εκθάψας και ρίψας έξω από την χώραν τα οστά των νεκρών. Ακολούθως όμως επανήλθαν εις τας εστίας των και οι απόγονοι των ευρίσκονται ακόμη και σήμερον εις τας Αθήνας.

[1.127.1] Του ανοσιουργήματος λοιπόν αυτού τον εξαγνισμόν απαιτούσαν οι Λακεδαιμόνιοι, κυρίως μεν, ως ισχυρίζοντο, δια να υπερασπίσουν την προς τους θεούς οφειλομένην ευσέβειαν, πράγματι όμως διότι εγνώριζαν, ότι ο Περικλής, υιός του Ξανθίππου, ενείχετο εις το άγος αυτό, ένεκα της καταγωγής της μητρός του, και ενόμιζαν, ότι αν αυτός εξορισθή, θα επετύγχαναν ευκολώτερον ό,τι εζητούσαν από τους Αθηναίους. [1.127.2] Δεν ήλπιζαν όμως τόσον ότι ημπορούσε να εξορισθή ο Περικλής, όσον ότι η απαίτησίς των θα τον εξέθετεν απέναντι των συμπολιτών του, οι οποίοι επίστευαν, ότι η ατυχής συγγένειά του ήτο εν μέρει αιτία του πολέμου. [1.127.3] Διότι ο Περικλής, ο οποίος ήσκει την μεγαλητέραν από όλους τους συγχρόνους του επιρροήν και διηύθυνε τα δημόσια πράγματα, είχε πολιτικήν άκρως αντίθετον προς τους Λακεδαιμονίους και εξώθει τους Αθηναίους εις τον πόλεμον, αποτρέπων αυτούς επιμόνως από του να δειχθούν ενδοτικοί.

Μτφρ. Ε. Λαμπρίδη. 1962. Θουκυδίδου Ιστορία. Πρόλογος, μετάφραση, σχόλια. Εισαγωγή: Ι.Θ. Κακριδής. Ι–IV. Αθήνα: Γκοβόστης.

[1.126.1] Σ' αυτό το μεταξύ έστειλαν αντιπροσωπείες στην Αθήνα, διατυπώνοντας διάφορες κατηγορίες, για να 'χουν όσο το δυνατό περισσότερες προφάσεις για τον πόλεμο, αν δεν τους εισακούσουν. [1.126.2] Και πρώτα έστειλαν πρέσβεις οι Σπαρτιάτες απαιτώντας να ξεκαθαρίσουν οι Αθηναίοι το άγος της θεάς. Το άγος αυτό ήταν το ακόλουθο: [1.126.3] Ο Κύλων ήταν τα παλιά χρόνια Αθηναίος Ολυμπιονίκης από ευγενική γενιά και με μεγάλη επιρροή· είχε πάρει γυναίκα του την κόρη του Θεαγένη από τα Μέγαρα, που τον καιρό εκείνο ήταν τύραννος των Μεγάρων. [1.126.4] Όταν ζήτησε χρησμό στους Δελφούς, τον πρόσταξε ο θεός να καταλάβει την ακρόπολη της Αθήνας την ημέρα της μεγαλύτερης γιορτής του Δία. [1.126.5] Αυτός λοιπόν παίρνοντας στρατό από το Θεαγένη, και αφού έπεισε και τους φίλους του να τον υποστηρίξουν, όταν ήρθαν τα Ολύμπια, η γιορτή της Πελοποννήσου, έπιασε την ακρόπολη με το σκοπό να γίνει τύραννος, νομίζοντας πως αυτή ήταν η μεγαλύτερη γιορτή ταυ Δία, και ταίριαζε σ' αυτόν που είχε νικήσει στην Ολυμπία. [1.126.6] Αν η μεγαλύτερη γιορτή που είχε πει ο χρησμός, ήτανε στην Αττική ή πουθενά αλλού, ούτε εκείνος τόβαλε στο νου του ούτε το φανέρωσε ο θεός καθαρά, (γιατί υπάρχουνε και στην Αττική τα Διάσια, που ονομάζονται η μεγαλύτερη γιορτή του Δία του Μειλίχιου, έξω από την πόλη, όπου βγαίνει όλος ο λαός, και θυσιάζει όχι ζώα, αλλά αγνά προϊόντα του τόπου) αλλά νομίζοντας ότι ερμήνευε το χρησμό σωστά, έκανε το πραξικόπημα του τότε. [1.126.7] Οι Αθηναίοι όμως, μόλις το κατάλαβαν όρμησαν από τα χωράφια όλοι μαζί ενάντια τους και στρατοπέδευαν γύρω από την Ακρόπολη και την πολιορκούσαν. [1.126.8] Επειδή όμως περνούσε ο καιρός, οι περισσότεροι Αθηναίοι, ταλαιπωρημένοι από την πολιορκία, γύρισαν στα σπίτια τους, και ανέθεσαν στους εννέα άρχοντες να εξακολουθήσουν να τη φρουρούν και να τα κανονίσουν όλα με απόλυτη εξουσία όπως το έκριναν καλύτερο· τον καιρό εκείνο οι εννέα άρχοντες έπαιρναν τα περισσότερα πολιτικά μέτρα. [1.126.9] Οι πολιορκημένοι μαζί με τον Κύλωνα ήταν σε πολύ κακή κατάσταση, γιατί τους έλειπαν η τροφή και το νερό. [1.126.10] Ο Κύλων λοιπόν και ο αδερφός του κατόρθωσαν να δραπετεύσουν, οι άλλοι όμως, ζορισμένοι από την πείνα, μερικοί μάλιστα είχαν πεθάνει, κάθισαν στο βωμό που είναι στην ακρόπολη σαν ικέτες. [1.126.11] Οι Αθηναίοι όμως, που είχαν αναλάβει τη φρούρηση, βλέποντας τους να πεθαίνουνε μέσα στο ιερό, τους ξεσήκωσαν με την υπόσχεση πως δε θα τους κάνουν κακό, και σαν τους πήραν μακρυά, τους σκότωσαν και μερικούς άλλους, που καθώς περνούσαν, έτρεξαν στους βωμούς των Σεμνών θεών τους σκότωσαν κι αυτούς, και απ' αυτό ονομάζονταν καταραμένοι κι αφορεσμένοι της θεάς κ' εκείνοι που το 'καμαν κι όλη τους η γενιά. [1.126.12] Τους αφορεσμένους αυτούς τους έδιωξαν λοιπόν οι Αθηναίοι από την πόλη τους, τους έδιωξε ύστερα και ο Κλεομένης ο Λακεδαιμόνιος μαζί με μιαν επαναστατική μερίδα των Αθηναίων, διώχνοντας τους ζωντανούς, και πετώντας έξω τα κόκκαλα των πεθαμένων ξαναγύρισαν όμως οι εξόριστοι αργότερα, και η γενιά τους υπάρχει ακόμα στην Αθήνα.

[1.127.1] Αυτή λοιπόν την κατάρα απαιτούσαν τώρα οι Λακεδαιμόνιοι να διώξουν οι Αθηναίοι, τάχα πως θέλουν να βοηθήσουν πρώτα τους θεούς, ξέροντας όμως πως ο Περικλής, ο γιος του Ξανθίππου συγγένευε με τη γενιά εκείνη από τη μητέρα του, και νομίζοντας πως αν φύγει αυτός από τη μέση θα τους πάνε πιο εύκολα τα πράματα από μέρους των Αθηναίων. [1.127.2] Όχι πως έλπιζαν τόσο πως θα το πάθαινε, όσο για να δημιουργηθεί ραδιουργία ενάντιά του ανάμεσα στο λαό της πολιτείας, με την ιδέα πως ως ένα σημείο θα γινόταν ο πόλεμος επειδή τύχαινε να είναι αυτός αρχηγός. [1.127.3]Γιατί αυτός που είχε τη μεγαλύτερη επίδραση απ' όλους τους συγχρόνους του και ήταν ηγέτης της πολιτικής, εναντιωνόταν στους Λακεδαιμονίους σ' όλα τα ζητήματα και δεν άφηνε το λαό να υποχωρήσει, αλλά τους παρακινούσε να πολεμήσουν.