^[16] Μου φαίνονται δε οι Λακεδαιμόνιοι, ότι κάμνουν έργον πολύ επιτηδείων ανθρώπων. Διότι τώρα εκείνοι λέγουν, ότι πρέπει οι Ηλείοι μεν να ανακτήσουν την Τριφυλίαν, οι Φλειάσιοι το Τρικάρανον, μερικοί δε άλλοι εκ των Αρκάδων την χώραν των, ημείς δε τον Ωρωπόν, όχι διά να ίδουν έκαστον εξ ημών να έχη τας κτήσεις του, ουδέ κατ' ελαχίστην προσέγγισιν συμβαίνει τοιούτον τι· ^[17] διότι θα εγίνοντο πολύ αργά φιλάνθρωποι. Αλλά θέλουν όλα αυτά διά να φαίνωνται εις όλους ότι βοηθούν τους άλλους να αποκτήση έκαστος όσα λέγει ότι ανήκουν εις αυτόν, όταν δε βαδίζουν αυτοί εναντίον της Μεσσήνης, να εκστρατεύσουν όλοι αυτοί μαζί τους και να βοηθούν προθύμως, ειδέ μη, να φαίνεται ότι αδικούν, αφού απέκτησαν εκείνους βοηθούς δι' όσα έκαστος από αυτούς έλεγεν ότι είναι ιδικά του, χωρίς να ανταποδώσουν την ιδίαν ευγνωμοσύνην προς αυτούς. ^[18] Εγώ δε νομίζω ότι η πόλις μας πρώτον μεν ήθελε δυνηθή να ανακτήση τον Ωρωπόν με την βοήθειαν των Λακεδαιμονίων και χωρίς να θυσιάση κανένα εκ των Αρκάδων εις αυτούς, αν θέλουν να πράττουν τα δίκαια, ακόμη δε με την βοήθειαν άλλων, οι οποίοι νομίζουν ότι οι Θηβαίοι δεν πρέπει να έχουν τας ξένας κτήσεις. Εάν λοιπόν τούτο γίνη φανερόν εις σας, ότι μη αφήνοντες τους Λακεδαιμονίους να υποτάξουν την Πελοπόννησον δεν θα δυνηθώμεν να ανακτήσωμεν τον Ωρωπόν, νομίζω ότι είναι προτιμότερον, αν επιτρέπεται να είπω τούτο, να αφήσωμεν τον Ωρωπόν παρά να εγκαταλείψωμεν την Μεσσήνην και την Πελοπόννησον εις τους Λακεδαιμονίους. Διότι νομίζω, ότι δεν πρόκειται μόνον περί τούτου εις τας σχέσεις μας προς εκείνους· αλλά δεν θα είπω βέβαια εκείνο που μου ήλθεν εις τον νουν, αρκεί το να δείξω ότι θα απειληθώμεν από πολλούς κινδύνους.

^[19] Αλλ' όμως όσα βεβαίως λέγουν, ότι έχουν πραχθή εχθρικά εξ αιτίας των Θηβαίων προς ημάς υπό των Μεγαλοπολιτών, τώρα είναι άτοπον να θεωρώμεν ως κατηγορίας, ενώ δε αυτοί θέλουν να γίνουν φίλοι διά να μας ευεργετούν, να τους λέγωμεν και να φροντίζωμεν πώς δεν θα γίνουν σύμμαχοί μας και να μη γνωρίζουν, ότι όσον περισσοτέρας υπηρεσίας αποδείξουν ότι ούτοι έχουν προσφέρει προς τους Θηβαίους, τόσον περισσοτέρας οργής θα ήσαν αυτοί άξιοι, και δικαίως, διότι τοιούτων συμμάχων εστέρησαν την πόλιν, ότε ήλθον προς ημάς προηγουμένως παρά προς τους Θηβαίους. ^[20] Αλλά νομίζω είναι δευτέρα φορά κατά την οποίαν, ενώ έρχονται άνθρωποι, οι οποίοι θέλουν να γίνουν σύμμαχοί μας, προσπαθούμεν να τους κάμωμεν συμμάχους άλλων. Εγώ δε νομίζω ότι, όσον δύναται τις να κρίνη λογικώς (και νομίζω ότι οι περισσότεροι από σας θα συμφωνήσουν εις αυτά) ότι, εάν καταλάβουν την Μεγάλην πόλιν οι Λακεδαιμόνιοι, θα κινδυνεύση η Μεσσήνη· εάν δε καταλάβουν και ταύτην, νομίζω ότι ημείς θα είμεθα σύμμαχοι των Θηβαίων· ^[21] πολύ λοιπόν εντιμότερον και συμφερώτερον είναι τους μεν συμμάχους των Θηβαίων ημείς να παραλάβωμεν, να μη υποχωρήσωμεν δε εις την πλεονεξίαν των Λακεδαιμονίων, παρά τώρα διστάζοντες μήπως σώσωμεν τους συμμάχους των Θηβαίων, τούτους μεν να αφήσωμεν εις την τύχην των, πάλιν δε να σώζωμεν αυτούς τούτους τους Θηβαίους και προσέτι να φοβώμεθα δι' ημάς τους ιδίους. ^[22] Διότι εγώ βέβαια νομίζω μέγαν φόβον διά την πόλιν μας το να καταλάβουν οι Λακεδαιμόνιοι την Μεγάλην πόλιν και να γίνουν πάλιν μεγάλοι. Διότι βλέπω, ότι αυτοί και τώρα προτιμούν να πολεμούν όχι διά να μη πάθουν κακόν τι, αλλά διά να ανακτήσουν την υπάρχουσαν εις αυτούς πρότερον δύναμιν· εκείνα δε τα οποία επεθύμουν, ότε είχον εκείνην την δύναμιν, αυτά σεις περισσότερον ίσως γνωρίζοντες από εμέ ευλόγως θα εφοβείσθε. ^[23] Ευχαρίστως δε εγώ ήθελον πληροφορηθή από τους διισχυριζομένους ότι μισούν τους Θηβαίους και τους Λακεδαιμονίους, ποίον εκ των δύο, καθείς από αυτούς μισεί εκείνους που μισεί προς χάριν σας και χάριν του συμφέροντός σας ή μισεί τους Θηβαίους μεν προς χάριν των Λακεδαιμονίων, τους Λακεδαιμονίους δε προς χάριν των Θηβαίων. Διότι, αν μεν μισούν υπέρ του συμφέροντος εκείνων, έχετε υποχρέωσιν ούτε εις τους μεν, ούτε εις τους δε να πείθεσθε, διότι δεν σκέπτονται ορθώς· εάν δε είπουν, ότι μισούν προς το συμφέρον σας, διατί ακαίρως εργάζονται διά να μεγαλώσουν άλλους;

^[24] Διότι είναι δυνατόν, να είσθε βέβαιοι, να ταπεινώσωμεν τους Θηβαίους, χωρίς να κάμωμεν ισχυρούς τους Λακεδαιμονίους· και τούτο δύναται να γίνη πολύ ευκόλως, πώς δε, εγώ θα προσπαθήσω να σας αποδείξω. Όλοι γνωρίζομεν ότι τα μεν δίκαια όλοι, και αν ακόμη δεν θέλουν, εντρέπονται κάπως να μην τα πράττουν, εναντιώνονται δε φανερά κατά των αδίκων και μάλιστα όταν βλάπτωνται από αυτά· και τούτο θα εύρωμεν ότι τα καταστρέφει όλα και ότι αυτή είναι η αρχή όλων των κακών, το να μη θέλουν απλούστατα οι άνθρωποι να πράττουν τα δίκαια. ^[25] Ίνα μη λοιπόν η προταθείσα συμμαχία εμποδίση να γίνουν μικροί οι Θηβαίοι, ας προτείνωμεν αι Θεσπιαί, ο Ορχομενός και αι Πλαταιαί να οικισθούν πάλιν και ας συμπράττωμεν με αυτούς και ας αξιώμεν και οι άλλοι να εργάζωνται προς τούτο (διότι αυτά και δίκαια και έντιμα είναι, να μη αφήνωμεν δηλαδή πόλεις αρχαίας να είναι κατεστραμμέναι) την δε Μεγάλην πόλιν και Μεσσήνην ας μη αφήσωμεν εις την διάθεσιν των αδικούντων, ούτε να επιτρέψωμεν να μεταχειρισθούν εκείνοι τας Πλαταιάς και Θεσπιάς ως παράδειγμα διά να μας πείσουν να αφήσωμεν να καταστραφούν πόλεις υπάρχουσαι και κατοικούμεναι. ^[26] Και αν ταύτα διακηρύξωμεν φανερά , κανείς δεν θα θελήση να μη θέση τέρμα εις τας καταχρήσεις των Θηβαίων· αν δε πράξωμεν διαφορετικά, πρώτον μεν θα έχωμεν εναντίον μας τους Θηβαίους, πράγμα φυσικόν, όταν νομίζουν ότι η κατοίκησις των πόλεων τούτων θα είναι όλεθρός των, και έπειτα δεν θα καταλήξωμεν εις κανένα αποτέλεσμα· διότι αληθώς ποίον θα είναι το αποτέλεσμα, όταν τας μεν υπαρχούσας πόλεις αφήνωμεν να καταστρέφωνται την μίαν μετά την άλλην, έχωμεν δε την αξίωσιν τας κατεστραμμένας πόλεις να οικίζωμεν πάλιν;

^[16] Μου φαίνονται δε οι Λακεδαιμόνιοι, ότι κάμνουν έργον πολύ επιτηδείων ανθρώπων. Διότι τώρα εκείνοι λέγουν, ότι πρέπει οι Ηλείοι μεν να ανακτήσουν την Τριφυλίαν, οι Φλιάσιοι το Τρικάναρον, μερικοί δε άλλοι εκ των Αρκάδων την χώραν των, ημείς δε τον Ωρωπόν, όχι διά να ίδουν έκαστον εξ ημών να έχη τας κτήσεις του, ουδέ κατ' ελαχίστην προσέγγισιν δεν συμβαίνει τοιούτον τι· ^[17] διότι ήθελον γίνει αργά φιλάνθρωποι. Αλλά θέλουν όλα αυτά διά να φαίνωνται εις όλους ότι βοηθούν τους άλλους να αποκτήση έκαστος όσα λέγει ότι ανήκουν εις αυτόν, όταν δε βαδίζουν αυτοί εναντίον της Μεσσήνης, να εκστρατεύουν όλοι αυτοί μαζί τους και τους βοηθούν προθύμως, ει δε μη, να φαίνεται, ότι αδικούν, αφού απέκτησαν εκείνους βοηθούς δι' όσα έκαστος από αυτούς έλεγεν ότι είναι ιδικά του, χωρίς να ανταποδώσουν την ιδίαν ευγνωμοσύνην προς αυτούς. ^[18] Εγώ δε νομίζω ότι η πόλις μας πρώτον μεν ήθελε δυνηθή να ανακτήση τον Ωρωπόν με την βοήθειαν των Λακεδαιμονίων και χωρίς να θυσιάση κανένα εκ των Αρκάδων εις αυτούς, αν θέλουν να πράττουν τα δίκαια, ακόμη δε με την βοήθειαν άλλων, οι οποίοι νομίζουν, ότι οι Θηβαίοι δεν πρέπει να έχουν τας ξένας κτήσεις. Εάν δε λοιπόν τούτο γίνη φανερόν εις σας, ότι μη αφήνοντες τους Λακεδαιμονίους να υποτάξουν την Πελοπόννησον δεν θα δυνηθώμεν να ανακτήσωμεν τον Ωρωπόν, νομίζω ότι είναι προτιμότερον, αν επιτρέπεται να είπω τούτο, να αφήσωμεν τον Ωρωπόν παρά να εγκαταλείψωμεν την Μεσσήνην και την Πελοπόννησον εις τους Λακεδαιμονίους. Διότι, νομίζω, ότι δεν είναι ο λόγος μόνον περί τούτου εις τας σχέσεις μας προς εκείνους… αλλά δεν θα είπω βέβαια εκείνο που μου ήλθεν εις τον νουν, αρκεί δε να δείξω, ότι απειλούμεθα από πολλούς κινδύνους.

^[19] Αλλ' όμως όσα βεβαίως λέγουν, ότι έχουν πραχθή εχθρικά εξ αιτίας των Θηβαίων προς ημάς υπό των Μεγαλοπολιτών, τώρα μεν είναι άτοπον να θεωρώμεν ως κατηγορίας, εν ω δε θέλουν αυτοί να γίνουν φίλοι, ίνα τουναντίον μας ευεργετούν, να τους ψέγωμεν και να φροντίζωμεν πώς δεν θα γίνουν σύμμαχοί μας και να μη γνωρίζουν, ότι όσον περισσοτέρας υπηρεσίας αποδείξουν ότι ούτοι προσέφεραν προς τους Θηβαίους, τόσον περισσοτέρας οργής θα ήσαν αυτοί άξιοι και δικαίως, διότι τοιούτων συμμάχων εστέρησαν την πόλιν, ότε ήλθαν προς ημάς προηγουμένως παρά προς τους Θηβαίους. ^[20] Αλλά, νομίζω, είναι δευτέρα φορά κατά την οποίαν, ενώ έρχονται άνθρωποι οι οποίοι θέλουν να γίνουν σύμμαχοί μας, προσπαθούμεν να τους κάμωμεν συμμάχους άλλων. Εγώ δε νομίζω, ότι, όσον δύναται τις να συμπεράνη βασιζόμενος εις το λογικόν του ―και νομίζω, ότι οι περισσότεροι από σας θα συμφωνήσουν μαζί μου εις αυτά―, ότι, εάν καταλάβουν την Μεγάλην πόλιν οι Λακεδαιμόνιοι, θα κινδυνεύση η Μεσσήνη· εάν δε καταλάβουν και ταύτην, νομίζω, ότι ημείς θα είμεθα σύμμαχοι των Θηβαίων· ^[21] πολύ λοιπόν εντιμότερον και συμφερώτερον είναι τους μεν συμμάχους των Θηβαίων ημείς να παραλάβωμεν, να μη υποχωρήσωμεν δε εις την πλεονεξίαν των Λακεδαιμονίων, παρά τώρα διστάζοντες μήπως σώσωμεν τους συμμάχους των Θηβαίων, τούτους μεν να αφήσωμεν εις την τύχην των, πάλιν δε να σώζωμεν αυτούς τούτους τους Θηβαίους και προσέτι να φοβώμεθα δι' ημάς τους ιδίους. ^[22] Διότι εγώ βέβαια νομίζω μέγαν φόβον διά την πόλιν μας το να καταλάβουν οι Λακεδαιμόνιοι την Μεγάλην πόλιν και να γίνουν πάλιν μεγάλοι. Διότι βλέπω, ότι αυτοί και τώρα προτιμούν να πολεμούν όχι δια να μη πάθουν κακόν τι, αλλά διά να ανακτήσουν την υπάρχουσαν πρότερον εις αυτούς δύναμιν· εκείνα δε τα οποία επεθύμουν, ότε είχον εκείνην την δύναμιν, ταύτα σεις περισσότερον ίσως γνωρίζοντες παρά εγώ ηθέλετε φοβείσθε ευλόγως. ^[23] Ευχαρίστως δε εγώ ήθελον πληροφορηθή από τους διισχυριζομένους ότι μισούν τους Θηβαίους και τους Λακεδαιμονίους, ποίον εκ των δύο, καθείς από αυτούς μισεί εκείνους τους οποίους μισεί προς χάριν σας και προς χάριν του συμφέροντός σας ή μισεί τους Θηβαίους μεν προς χάριν των Λακεδαιμονίων, τους Λακεδαιμονίους δε προς χάριν των Θηβαίων. Διότι, αν μεν μισούν υπέρ του συμφέροντος εκείνων, έχετε υποχρέωσιν ούτε εις τους μεν ούτε εις τους δε να πείθεσθε, διότι δεν σκέπτονται ορθώς· εάν δε είπουν ότι μισούν προς το συμφέρον σας, διατί παρακαίρως ενθαρρύνουν τους άλλους;

^[24] Διότι είναι δυνατόν, να είσθε βέβαιοι, να ταπεινώσωμεν τους Θηβαίους χωρίς να κάμωμεν ισχυρούς τους Λακεδαιμονίους και τούτο δύναται βέβαια να γίνη πολύ ευκόλως, πώς δε, εγώ θα προσπαθήσω να αναπτύξω προς σας. Όλοι γνωρίζομεν τούτο, ότι τα μεν δίκαια όλοι, και αν ακόμη δεν θέλουν, εντρέπονται κάπως να μη τα πράττουν, εναντιώνονται δε φανερά κατά των αδίκων και μάλιστα όταν βλάπτωνται από αυτά· και τούτο θα εύρωμεν ότι καταστρέφει πάντα και ότι αυτή είναι η αρχή όλων των κακών, το να μη θέλουν απλούστατα να πράττουν τα δίκαια οι άνθρωποι. ^[25] Λοιπόν, ίνα μη η συμμαχία αύτη εμποδίση να γίνουν μικροί οι Θηβαίοι, ας προτείνωμεν αι Θεσπιαί και ο Ορχομενός και αι Πλαταιαί να οικισθούν πάλιν και ας συμπράττωμεν με αυτούς και ας αξιώμεν και οι άλλοι να εργάζωνται προς τούτο ― διότι αυτά και δίκαια και έντιμα είναι να μη αφήνωμεν πόλεις αρχαίας να είναι κατεστραμμέναι―, την δε Μεγάλην πόλιν και την Μεσσήνην ας μη αφήσωμεν εις την διάθεσιν των αδικούντων, μηδέ να επιτρέψωμεν να μεταχειρισθούν τας Πλαταιάς και Θεσπιάς ως παράδειγμα διά να μας πείσουν να αφήσωμεν να καταστραφούν πόλεις υπάρχουσαι και κατοικούμεναι. ^[26] Και αν ταύτα διακηρύξωμεν φανερά, κανείς δεν θα θελήση να μη θέση τέρμα εις τας καταχρήσεις των Θηβαίων. Ει δε μη, αν πράξωμεν διαφορετικά, πρώτον μεν θα έχωμεν εναντίον μας τους Θηβαίους, πράγμα φυσικόν, όταν νομίζουν ότι η κατοίκησις των πόλεων τούτων θα είναι ο όλεθρός των, και έπειτα δεν θα καταλήξωμεν εις κανέν αποτέλεσμα· διότι αληθώς ποίον θα είναι το αποτέλεσμα, όταν τας μεν υπαρχούσας πόλεις αφήνωμεν να καταστρέφουν την μίαν μετά την άλλην, έχωμεν δε την αξίωσιν τας κατεστραμμένας πόλεις να οικίζωμεν πάλιν;