Μτφρ. Α.Μ. Γεωργαντόπουλος, Μ. Πρωτοψάλτης & Ι. Ιωαννίδη–Φαληριώτη. [1939] χ.χ. Ισοκράτης. Λόγοι. ΙΙ, Αρεοπαγιτικός, Ευαγόρας, Ελένη, Πλαταϊκός, Περί του ζεύγους. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια. Αθήνα: Ζαχαρόπουλος.

Και μα την αλήθεια, πώς μπορεί κανείς να επιδείξη φανερώτερα την ανδρείαν ή την φρόνησιν ή όλη την αρετήν του Ευαγόρα παρά με τέτοια κατορθώματα και με κινδύνους; Διότι δεν θα φανή, ότι υπερτέρησε μονάχα εις τους άλλους πολέμους, αλλά και εις τον πόλεμον των ηρώων, ο οποίος εξυμνείται από όλους τους ανθρώπους. Διότι αυτοί με όλην την Ελλάδα εκυρίευσαν μόνην την Τροίαν, ο δε Ευαγόρας με μίαν πόλιν επολέμησεν εναντίον όλης της Ασίας. Ώστε αν τόσοι πολλοί ήθελαν να εγκωμιάζουν αυτόν, όσοι εγκωμιάζουν εκείνους, θα αποκτούσε πολύ μεγαλυτέραν δόξαν από αυτούς.

Διότι ποιον θα βρούμε από αυτούς, που ήκμασαν τότε, αν αφήσωμεν τα παραμύθια και εξετάσωμεν την αλήθειαν, ότι έχει κάμει τέτοια κατορθώματα, ή ότι έχει γίνει αίτιος τόσων μεγάλων μεταβολών εις τα πράγματα; Διότι αυτός τον εαυτόν του μεν έκαμε βασιλέα από ιδιώτην, ολόκληρον δε το γένος του, το οποίον είχεν αποκλεισθή από την διοίκησιν, επανέφερε πάλιν εις τας τιμάς, που του έπρεπαν, και τους πολίτας από βαρβάρους τους έκαμεν Έλληνας, από ανάνδρους εμπειροπολέμους, από ασημάντους ονομαστούς, τον δε τόπον που τον παρέλαβε εντελώς ακοινώνητον και εξαγριωμένον όλως διόλου, τον έκαμεν ημερώτερον και μαλακώτερον, ακόμη δε εκτός αυτού, αφού ήλθεν εις πόλεμον με τον βασιλέα, τόσον καλά τον απέκρουσεν, ώστε να γίνη αλησμόνητος ο περί την Κύπρον πόλεμος, όταν δε ήτο σύμμαχος αυτού, υπήρξε τόσον χρησιμώτερος από τους άλλους, ώστε ομολογουμένως να συνεισφέρη εις αυτόν δύναμιν κατά την ναυμαχίαν της Κνίδου, μετά την οποίαν ο βασιλεύς έγινε κύριος όλης της Ασίας, οι Λακεδαιμόνιοι αντί να κυριεύσουν την ήπειρον, ηναγκάσθησαν να διακινδυνεύουν την ιδικήν των χώραν, οι Έλληνες αντί να υποδουλωθούν, επέτυχαν αυτονομίαν, και οι Αθηναίοι τόσο πολύ προώδευσαν, ώστε οι πρότερον άρχοντές των να έλθουν διά να δώσουν την εξουσίαν.

Ώστε, αν κανείς μ' ερωτούσε, τι νομίζω, ότι είναι το μέγιστον από τα κατορθώματα του Ευαγόρα, ποιο από τα δυο, αι φροντίδες και αι προπαρασκευαί εναντίον των Λακεδαιμονίων, ένεκα των οποίων είχαν γίνει τα προλεχθέντα, ή ο τελευταίος πόλεμος, ή η κατάληψις της βασιλείας, ή όλη η διοίκησις των πραγμάτων, θα ερχόμουνα εις μεγάλην απορίαν, διότι μου φαίνεται κάθε φορά, ότι είναι μέγιστον και άξιον πλείστου θαυμασμού εκείνο απ' αυτά, εις το οποίον θα στρέψω την προσοχήν μου.

Μτφρ. Κ.Θ. Αραπόπουλος. [1955] 1975. Ισοκράτους Πλαταϊκός, Ευαγόρας. Αρχαίον κείμενον, εισαγωγή, μετάφρασις, σημειώσεις. Αθήνα: Πάπυρος.

Και πράγματι πώς ήθελε τις επιδείξει σαφέστερον και την ανδρείαν και την φρόνησιν και όλην εν γένει την αρετήν του Ευαγόρου παρά διά τοιούτων έργων και κινδύνων; Διότι δεν θα φανή ότι υπερέβαλε μόνον τους άλλους πολέμους, αλλά και τον πόλεμο των ηρώων, τον εξυμνούμενον υπό όλων των ανθρώπων. Διότι εκείνοι μεν με την βοήθειαν ολοκλήρου της Ελλάδος μόνον την Τροίαν εκυρίευσαν, ούτος δε, αν και είχε μίαν πόλιν, επολέμησε προς όλην την Ασίαν· ώστε εάν ήθελον επιθυμήσει τόσοι πολλοί ποιηταί να τον εξυμνήσουν, όσοι εξύμνησαν τους ήρωας εκείνους, θα απέκτα πολύ μεγαλυτέραν και την δόξαν των. Διότι ποίον θα εύρωμεν από τους ακμάσαντας τότε, αν, αφήνοντες κατά μέρος τους μύθους, εξετάσωμεν την αλήθειαν, να έχη επιτελέσει τοιαύτα κατορθώματα ή ποίον θα εύρωμεν να έχη γίνει αιτία τοσούτων μεταβολών εις την πολιτικήν κατάστασιν; Διότι αυτός, τον εαυτόν του μεν από ιδιώτην τον έκαμε απόλυτον μονάρχην, το δε γένος του όλον αποκεκλεισμένον της διοικήσεως της πολιτείας, αποκατέστησεν εις τα παλαιά του προνόμια, τους δε συμπολίτας του από βαρβάρους μεν έκαμεν Έλληνας, από ανάνδρους δε πολεμικούς και από αδόξους τους έκαμεν ενδόξους· επίσης, ενώ παρέλαβε την χώραν του χωρίς να έρχεται εις καμμίαν επιμειξίαν με άλλους και τελείως εις αγρίαν κατάστασιν, κατέστησεν αυτήν και πραοτέραν και ημερωτέραν. Προς τούτοις, ότε συνεκρούσθη προς τον μέγαν βασιλέα, τόσον σθεναρώς τον απέκρουσεν, ώστε να γίνη αθάνατος ο πόλεμος διά την Κύπρον· ότε δε έγινε σύμμαχός του, τόσον πολύ χρησιμώτερον παρέσχε τον εαυτόν του των άλλων βασιλέων της Κύπρου, ώστε, κατά κοινήν ομολογίαν, μεγίστην δύναμιν να συνεισφέρη εις αυτόν κατά την ναυμαχίαν περί την Κνίδον. Χάρις λοιπόν εις την νίκην ταύτην ο βασιλεύς μεν έγινε κύριος ολοκλήρου της Ασίας, οι Λακεδαιμόνιοι δε αντί να λεηλατούν την Μ.Ασίαν ηναγκάσθησαν να αγωνίζωνται διά την άμυναν της πατρίδος των, οι Έλληνες από δούλοι έγιναν αυτόνομοι, οι Αθηναίοι δε έκαμαν τόσον μεγάλας προόδους, ώστε εκείνοι οι οποίοι πρότερον εξουσίαζον αυτούς να έλθουν να τους παραδώσουν την κατά θάλασσαν ηγεμονίαν. Ώστε, εάν κάποιος ήθελε με ερωτήσει, ποίον νομίζω ότι είναι μέγιστον εκ των κατορθωμάτων του Ευαγόρου, ποίον εκ των δύο, αι φροντίδες του και αι προπαρασκευαί του κατά των Λακεδαιμονίων, αι οποίαι προεκάλεσαν τα γεγονότα περί των οποίων έχω ομιλήσει ή ο τελευταίος πόλεμος ή η κατάληψις της βασιλείας ή εν γένει η όλη διαχείρισις των πολιτικών πραγμάτων, θα ευρισκόμην εις πολύ δύσκολον θέσιν να απαντήσω· διότι κάθε φοράν μου φαίνεται ότι είναι μέγιστον και θαυμαστότατον εκείνο εξ αυτών, προς το οποίον ήθελον στρέψει την προσοχήν μου.