Διδασκαλία-Εκπαίδευση

Εργαστήριο Αρχαιομάθειας 

Φύλλο εργασίας αριθμ. 25 

Σύνταξη-επιμέλεια: Κωνσταντίνος Ιακωβίδης

Κείμενο: ΠΛΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΕΙΑ 519b-521b
Γραμματική: Αόριστος β΄
Συντακτικό: Σύνδεση παρατακτική | Μετοχές επιρρηματικές
Λεξιλογικά: ἀγαθός (σημασίες λέξεων) | Ρηματικά ουσιαστικά (παραγωγή) | μανθάνω (οικογένειες λέξεων)
Ερμηνευτικά: Ύφος (οι ερωτήσεις στους πλατωνικούς διαλόγους) | Ύφος (διαλογικό στον Πλάτωνα)

Κείμενο

ΠΛΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΕΙΑ 519b-521b

ΠΛ Πολ 519b-521b

Τί δέ; τόδε οὐκ εἰκός, ἦν δ' ἐγώ, καὶ ἀνάγκη ἐκ τῶν
προειρημένων, μήτε τοὺς ἀπαιδεύτους καὶ ἀληθείας ἀπείρους
[519c] ἱκανῶς ἄν ποτε πόλιν ἐπιτροπεῦσαι, μήτε τοὺς ἐν παιδείᾳ
ἐωμένους διατρίβειν διὰ τέλους, τοὺς μὲν ὅτι σκοπὸν ἐν
τῷ βίῳ οὐκ ἔχουσιν ἕνα, οὗ στοχαζομένους δεῖ ἅπαντα
πράττειν ἃ ἂν πράττωσιν ἰδίᾳ τε καὶ δημοσίᾳ, τοὺς δὲ ὅτι
ἑκόντες εἶναι οὐ πράξουσιν, ἡγούμενοι ἐν μακάρων νήσοις
ζῶντες ἔτι ἀπῳκίσθαι;
Ἀληθῆ, ἔφη.
Ἡμέτερον δὴ ἔργον, ἦν δ' ἐγώ, τῶν οἰκιστῶν τάς τε
βελτίστας φύσεις ἀναγκάσαι ἀφικέσθαι πρὸς τὸ μάθημα
ὃ ἐν τῷ πρόσθεν ἔφαμεν εἶναι μέγιστον, ἰδεῖν τε τὸ ἀγαθὸν
[519d] καὶ ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀνάβασιν, καὶ ἐπειδὰν ἀναβάντες
ἱκανῶς ἴδωσι, μὴ ἐπιτρέπειν αὐτοῖς ὃ νῦν ἐπιτρέπεται.
Τὸ ποῖον δή;
Τὸ αὐτοῦ, ἦν δ' ἐγώ, καταμένειν καὶ μὴ ἐθέλειν πάλιν
καταβαίνειν παρ' ἐκείνους τοὺς δεσμώτας μηδὲ μετέχειν τῶν
παρ' ἐκείνοις πόνων τε καὶ τιμῶν, εἴτε φαυλότεραι εἴτε
σπουδαιότεραι.
Ἔπειτ', ἔφη, ἀδικήσομεν αὐτούς, καὶ ποιήσομεν χεῖρον
ζῆν, δυνατὸν αὐτοῖς ὂν ἄμεινον;
[519e] Ἐπελάθου, ἦν δ' ἐγώ, πάλιν, ὦ φίλε, ὅτι νόμῳ οὐ τοῦτο
μέλει, ὅπως ἕν τι γένος ἐν πόλει διαφερόντως εὖ πράξει,
ἀλλ' ἐν ὅλῃ τῇ πόλει τοῦτο μηχανᾶται ἐγγενέσθαι, συναρ-
μόττων τοὺς πολίτας πειθοῖ τε καὶ ἀνάγκῃ, ποιῶν μεταδιδόναι
[520a] ἀλλήλοις τῆς ὠφελίας ἣν ἂν ἕκαστοι τὸ κοινὸν δυνατοὶ
ὦσιν ὠφελεῖν καὶ αὐτὸς ἐμποιῶν τοιούτους ἄνδρας ἐν τῇ
πόλει, οὐχ ἵνα ἀφιῇ τρέπεσθαι ὅπῃ ἕκαστος βούλεται, ἀλλ'
ἵνα καταχρῆται αὐτὸς αὐτοῖς ἐπὶ τὸν σύνδεσμον τῆς πόλεως.
Ἀληθῆ, ἔφη· ἐπελαθόμην γάρ.
Σκέψαι τοίνυν, εἶπον, ὦ Γλαύκων, ὅτι οὐδ' ἀδικήσομεν
τοὺς παρ' ἡμῖν φιλοσόφους γιγνομένους, ἀλλὰ δίκαια πρὸς
αὐτοὺς ἐροῦμεν, προσαναγκάζοντες τῶν ἄλλων ἐπιμελεῖσθαί
τε καὶ φυλάττειν. ἐροῦμεν γὰρ ὅτι οἱ μὲν ἐν ταῖς ἄλλαις
[520b] πόλεσι τοιοῦτοι γιγνόμενοι εἰκότως οὐ μετέχουσι τῶν ἐν
αὐταῖς πόνων· αὐτόματοι γὰρ ἐμφύονται ἀκούσης τῆς ἐν
ἑκάστῃ πολιτείας, δίκην δ' ἔχει τό γε αὐτοφυὲς μηδενὶ
τροφὴν ὀφεῖλον μηδ' ἐκτίνειν τῳ προθυμεῖσθαι τὰ τροφεῖα·
ὑμᾶς δ' ἡμεῖς ὑμῖν τε αὐτοῖς τῇ τε ἄλλῃ πόλει ὥσπερ ἐν
σμήνεσιν ἡγεμόνας τε καὶ βασιλέας ἐγεννήσαμεν, ἄμεινόν
τε καὶ τελεώτερον ἐκείνων πεπαιδευμένους καὶ μᾶλλον δυ-
[520c] νατοὺς ἀμφοτέρων μετέχειν. καταβατέον οὖν ἐν μέρει
ἑκάστῳ εἰς τὴν τῶν ἄλλων συνοίκησιν καὶ συνεθιστέον
τὰ σκοτεινὰ θεάσασθαι· συνεθιζόμενοι γὰρ μυρίῳ βέλτιον
ὄψεσθε τῶν ἐκεῖ καὶ γνώσεσθε ἕκαστα τὰ εἴδωλα ἅττα
ἐστὶ καὶ ὧν, διὰ τὸ τἀληθῆ ἑωρακέναι καλῶν τε καὶ δικαίων
καὶ ἀγαθῶν πέρι. καὶ οὕτω ὕπαρ ἡμῖν καὶ ὑμῖν ἡ πόλις
οἰκήσεται ἀλλ' οὐκ ὄναρ, ὡς νῦν αἱ πολλαὶ ὑπὸ σκιαμα-
χούντων τε πρὸς ἀλλήλους καὶ στασιαζόντων περὶ τοῦ ἄρχειν
[520d] οἰκοῦνται, ὡς μεγάλου τινὸς ἀγαθοῦ ὄντος. τὸ δέ που
ἀληθὲς ὧδ' ἔχει· ἐν πόλει ᾗ ἥκιστα πρόθυμοι ἄρχειν οἱ μέλ-
λοντες ἄρξειν, ταύτην ἄριστα καὶ ἀστασιαστότατα ἀνάγκη
οἰκεῖσθαι, τὴν δ' ἐναντίους ἄρχοντας σχοῦσαν ἐναντίως.
Πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.
Ἀπειθήσουσιν οὖν ἡμῖν οἴει οἱ τρόφιμοι ταῦτ' ἀκούοντες,
καὶ οὐκ ἐθελήσουσιν συμπονεῖν ἐν τῇ πόλει ἕκαστοι ἐν μέρει,
τὸν δὲ πολὺν χρόνον μετ' ἀλλήλων οἰκεῖν ἐν τῷ καθαρῷ;
[520e] Ἀδύνατον, ἔφη· δίκαια γὰρ δὴ δικαίοις ἐπιτάξομεν.
παντὸς μὴν μᾶλλον ὡς ἐπ' ἀναγκαῖον αὐτῶν ἕκαστος εἶσι
τὸ ἄρχειν, τοὐναντίον τῶν νῦν ἐν ἑκάστῃ πόλει ἀρχόντων.
Οὕτω γὰρ ἔχει, ἦν δ' ἐγώ, ὦ ἑταῖρε· εἰ μὲν βίον ἐξευρήσεις
[521a] ἀμείνω τοῦ ἄρχειν τοῖς μέλλουσιν ἄρξειν, ἔστι σοι δυνατὴ
γενέσθαι πόλις εὖ οἰκουμένη· ἐν μόνῃ γὰρ αὐτῇ ἄρξουσιν
οἱ τῷ ὄντι πλούσιοι, οὐ χρυσίου ἀλλ' οὗ δεῖ τὸν εὐδαίμονα
πλουτεῖν, ζωῆς ἀγαθῆς τε καὶ ἔμφρονος. εἰ δὲ πτωχοὶ καὶ
πεινῶντες ἀγαθῶν ἰδίων ἐπὶ τὰ δημόσια ἴασιν, ἐντεῦθεν
οἰόμενοι τἀγαθὸν δεῖν ἁρπάζειν, οὐκ ἔστι· περιμάχητον
γὰρ τὸ ἄρχειν γιγνόμενον, οἰκεῖος ὢν καὶ ἔνδον ὁ τοιοῦτος
πόλεμος αὐτούς τε ἀπόλλυσι καὶ τὴν ἄλλην πόλιν.
Ἀληθέστατα, ἔφη.
[521b] Ἔχεις οὖν, ἦν δ' ἐγώ, βίον ἄλλον τινὰ πολιτικῶν ἀρχῶν
καταφρονοῦντα ἢ τὸν τῆς ἀληθινῆς φιλοσοφίας;
Οὐ μὰ τὸν Δία, ἦ δ' ὅς.
Ἀλλὰ μέντοι δεῖ γε μὴ ἐραστὰς τοῦ ἄρχειν ἰέναι ἐπ'
αὐτό· εἰ δὲ μή, οἵ γε ἀντερασταὶ μαχοῦνται.
Πῶς δ' οὔ;
Τίνας οὖν ἄλλους ἀναγκάσεις ἰέναι ἐπὶ φυλακὴν τῆς
πόλεως ἢ οἳ περὶ τούτων τε φρονιμώτατοι δι' ὧν ἄριστα
πόλις οἰκεῖται, ἔχουσί τε τιμὰς ἄλλας καὶ βίον ἀμείνω τοῦ
πολιτικοῦ;
Οὐδένας ἄλλους, ἔφη.

Γραμματική

Αόριστος β΄ [Επίπεδο Α]

Άσκηση 1η

Στις παρακάτω περιόδους του κειμένου να εντοπίσεις τους ρηματικούς τύπους (και τα απαρέμφατα/μετοχές) που βρίσκονται σε β' αόριστο και, αφού τους μεταφέρεις με αντιγραφή - επικόλληση με τη σειρά που τους συναντάς στο κείμενο, για να συμπληρώσεις τα κενά της στήλης Α, να τους πληκτρολογήσεις στον λημματικό τους τύπο, για να συμπληρώσεις τη στήλη Β, όπως στο παράδειγμα:

ἀφικέσθαι ἀφικόμην

Άσκηση 1η

(ΠΛ Πολ 519c-519d)
Ἡμέτερον δὴ ἔργον, ἦν δ' ἐγώ, τῶν οἰκιστῶν τάς τε
βελτίστας φύσεις ἀναγκάσαι ἀφικέσθαι πρὸς τὸ μάθημα
ὃ ἐν τῷ πρόσθεν ἔφαμεν εἶναι μέγιστον, ἰδεῖν τε τὸ ἀγαθὸν
[519d] καὶ ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀνάβασιν, καὶ ἐπειδὰν ἀναβάντες
ἱκανῶς ἴδωσι, μὴ ἐπιτρέπειν αὐτοῖς ὃ νῦν ἐπιτρέπεται.

*ΑΒ
(α)Έλεγχος
(β)Έλεγχος
(γ)Έλεγχος
(δ)Έλεγχος
(ε)Έλεγχος
(στ)Έλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 2η

(ΠΛ Πολ 519e)
[519e] Ἐπελάθου, ἦν (ἦν) δ' ἐγώ, πάλιν, ὦ φίλε, ὅτι νόμῳ οὐ τοῦτο
μέλει, ὅπως ἕν τι γένος ἐν πόλει διαφερόντως εὖ πράξει,
ἀλλ' ἐν ὅλῃ τῇ πόλει τοῦτο μηχανᾶται ἐγγενέσθαι

*ΑΒ
Έλεγχος
Έλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 3η

(ΠΛ Πολ 519e)
ἐν πόλει ᾗ ἥκιστα πρόθυμοι ἄρχειν οἱ μέλ-
λοντες ἄρξειν, ταύτην ἄριστα καὶ ἀστασιαστότατα ἀνάγκη
οἰκεῖσθαι, τὴν δ' ἐναντίους ἄρχοντας σχοῦσαν ἐναντίως.

*ΑΒ
Έλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 4η

(ΠΛ Πολ 521a)
εἰ μὲν βίον ἐξευρήσεις
[521a] ἀμείνω τοῦ ἄρχειν τοῖς μέλλουσιν ἄρξειν, ἔστι σοι δυνατὴ
γενέσθαι πόλις εὖ οἰκουμένη·

*ΑΒ
Έλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 2η

Να γράψεις το β' πληθυντικό της υποτακτικής και το β' ενικό της προστακτικής αορίστου β΄ των παρακάτω τύπων.

ΑΒ (β' πληθυντικό υποτακτικής) Γ (β' ενικό προστακτικής)
ἀφικέσθαιΈλεγχος
ἔφαμενΈλεγχος
ἰδεῖνΈλεγχος
ἀναβάντεςΈλεγχος
ἐπελάθουΈλεγχος
ἐγγενέσθαιΈλεγχος
σχοῦσανΈλεγχος
γενέσθαιΈλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Συντακτικό

Σύνδεση παρατακτική [Επίπεδο Α]

Άσκηση 3η

Στα παρακάτω χωρία να επισημάνεις τους όρους/λεκτικά σύνολα που συνδέονται μεταξύ τους με τους παρατακτικούς συνδέσμους που επισημαίνονται με έντονα γράμματα και να τους μεταφέρεις με αντιγραφή-επικόλληση στα παρακάτω κενά.
Παράδειγμα: (0) οὐκ εἰκός ἀνάγκη

ΠΛ Πολ 519b-521b
Τί δέ; τόδε οὐκ εἰκός, ἦν δ' ἐγώ,(0) καὶ ἀνάγκη ἐκ τῶν προειρημένων, (1) μήτε τοὺς ἀπαιδεύτους (2) καὶ ἀληθείας ἀπείρους [519c] ἱκανῶς ἄν ποτε πόλιν ἐπιτροπεῦσαι, μήτε τοὺς ἐν παιδείᾳ ἐωμένους διατρίβειν διὰ τέλους,) τοὺς (3) μὲν ὅτι σκοπὸν ἐν τῷ βίῳ οὐκ ἔχουσιν ἕνα, οὗ στοχαζομένους δεῖ ἅπαντα πράττειν ἃ ἂν πράττωσιν ἰδίᾳ (4) τε καὶ δημοσίᾳ, τοὺς δὲ ὅτι ἑκόντες εἶναι οὐ πράξουσιν, ἡγούμενοι ἐν μακάρων νήσοις ζῶντες ἔτι ἀπῳκίσθαι;
Ἀληθῆ, ἔφη.
Ἡμέτερον δὴ ἔργον, ἦν δ' ἐγώ, τῶν οἰκιστῶν τάς (5) τε βελτίστας φύσεις ἀναγκάσαι ἀφικέσθαι πρὸς τὸ μάθημα ὃ ἐν τῷ πρόσθεν ἔφαμεν εἶναι μέγιστον, ἰδεῖν τε τὸ ἀγαθὸν
[519d] καὶ ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀνάβασιν καὶ ἐπειδὰν ἀναβάντες ἱκανῶς ἴδωσι, μὴ ἐπιτρέπειν αὐτοῖς ὃ νῦν ἐπιτρέπεται.
Τὸ ποῖον δή;
Τὸ αὐτοῦ, ἦν δ' ἐγώ, καταμένειν (6) καὶ (7) μὴ ἐθέλειν πάλιν καταβαίνειν παρ' ἐκείνους τοὺς δεσμώτας μηδὲ μετέχειν τῶν παρ' ἐκείνοις πόνων (8) τε καὶ τιμῶν (9) εἴτε φαυλότεραι εἴτε σπουδαιότεραι.

(1)
01. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
02. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
(2)
03. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
04. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
(3)
05. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
06. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
(4)
07. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
08. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
(5)
09. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
10. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
11. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
12. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
(6)
13. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
14. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
(7)
15. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
16. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
(8)
17. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
18. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
(9)
19. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
20. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 4η

Να επιλέξεις από τον κατάλογο το είδος της παρατακτικής σύνδεσης, όπως στο παράδειγμα.
(0) συμπλεκτική

ΠΛ Πολ 519b-521b
Τί δέ; τόδε οὐκ εἰκός, ἦν δ' ἐγώ,(0) καὶ ἀνάγκη ἐκ τῶν προειρημένων, (1) μήτε τοὺς ἀπαιδεύτους (2) καὶ ἀληθείας ἀπείρους [519c] ἱκανῶς ἄν ποτε πόλιν ἐπιτροπεῦσαι, μήτε τοὺς ἐν παιδείᾳ ἐωμένους διατρίβειν διὰ τέλους,) τοὺς (3) μὲν ὅτι σκοπὸν ἐν τῷ βίῳ οὐκ ἔχουσιν ἕνα, οὗ στοχαζομένους δεῖ ἅπαντα πράττειν ἃ ἂν πράττωσιν ἰδίᾳ (4) τε καὶ δημοσίᾳ, τοὺς δὲ ὅτι ἑκόντες εἶναι οὐ πράξουσιν, ἡγούμενοι ἐν μακάρων νήσοις ζῶντες ἔτι ἀπῳκίσθαι;
Ἀληθῆ, ἔφη.
Ἡμέτερον δὴ ἔργον, ἦν δ' ἐγώ, τῶν οἰκιστῶν τάς (5) τε βελτίστας φύσεις ἀναγκάσαι ἀφικέσθαι πρὸς τὸ μάθημα ὃ ἐν τῷ πρόσθεν ἔφαμεν εἶναι μέγιστον, ἰδεῖν τε τὸ ἀγαθὸν
[519d] καὶ ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀνάβασιν καὶ ἐπειδὰν ἀναβάντες ἱκανῶς ἴδωσι, μὴ ἐπιτρέπειν αὐτοῖς ὃ νῦν ἐπιτρέπεται.
Τὸ ποῖον δή;
Τὸ αὐτοῦ, ἦν δ' ἐγώ, καταμένειν (6) καὶ (7) μὴ ἐθέλειν πάλιν καταβαίνειν παρ' ἐκείνους τοὺς δεσμώτας μηδὲ μετέχειν τῶν παρ' ἐκείνοις πόνων (8) τε καὶ τιμῶν (9) εἴτε φαυλότεραι εἴτε σπουδαιότεραι.
Σκέψαι (10) τοίνυν, εἶπον, ὦ Γλαύκων, ὅτι (11) οὐδ' ἀδικήσομεν τοὺς παρ' ἡμῖν φιλοσόφους γιγνομένους, ἀλλὰ δίκαια πρὸς αὐτοὺς ἐροῦμεν, προσαναγκάζοντες τῶν ἄλλων ἐπιμελεῖσθαί (12) τε καὶ φυλάττειν

(1)Έλεγχος
(2)Έλεγχος
(3)Έλεγχος
(4)Έλεγχος
(5)Έλεγχος
(6)Έλεγχος
(7)Έλεγχος
(8)Έλεγχος
(9)Έλεγχος
(10)Έλεγχος
(11)Έλεγχος
(12)Έλεγχος
Απάντηση

Άσκηση 5η

Να επιλέξεις για τις επόμενες προτάσεις τον χαρακτηρισμό ΣΩΣΤΟΛΑΘΟΣ.

Άσκηση 1η

Ο τε-καὶ συνδέει παρατακτικά μόνο κύριες προτάσεις.

ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 2η

Ο τοίνυν σημαίνει αλλά και εισάγει αντίθεση με τα προηγούμενα.

ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 3η

Ο αιτιολογικός γὰρ εισάγει την αιτιολόγηση της προηγούμενης περιόδου ή ημιπεριόδου.

ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 4η

Η λέξη οὖν είναι βεβαιωτικό μόριο που σημαίνει: ασφαλώς, βεβαιότατα.

ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 5η

Οι παρατακτικοί σύνδεσμοι συνδέουν όμοιους (κατά κανόνα) γραμματικά και ισοδύναμους συντακτικά όρους.

ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΑπάντηση

Μετοχές επιρρηματικές [Επίπεδο Β]

Άσκηση 6η

Να αναγνωρίσεις το είδος των παρακάτω επιρρηματικών μετοχών επιλέγοντας από τον κατάλογο της στήλης Β.

ΑΒ
στοχαζομένους (ΠΛ Πολ 519c):Έλεγχος
ἡγούμενοι (ΠΛ Πολ 519c):Έλεγχος
ὂν (ΠΛ Πολ 519d):Έλεγχος
ἀναβάντες (ΠΛ Πολ 519d):Έλεγχος
συναρμόττων (ΠΛ Πολ 519e):Έλεγχος
ποιῶν (ΠΛ Πολ 519e):Έλεγχος
ἐμποιῶν (ΠΛ Πολ 520a):Έλεγχος
ὄντος (ΠΛ Πολ 520d):Έλεγχος
ἀκούοντες (ΠΛ Πολ 520d):Έλεγχος
ΒοήθειαΑπάντηση

Άσκηση 7η

Να αναλύσεις τις παρακάτω μετοχές στις αντίστοιχες δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις. Στα κενά που ακολουθούν να πληκτρολογήσεις την εισαγωγική λέξη της δευτερεύουσας πρότασης και το ρήμα της, όπως στο παράδειγμα:

(ΠΛ Πολ 519c) ἡγούμενοι ἐν μακάρων νήσοις ἐπεὶ ἡγοῦνται

Άσκηση 1η

(ΠΛ Πολ 519d)
Ἔπειτ', ἔφη, ἀδικήσομεν αὐτούς, καὶ ποιήσομεν χεῖρον ζῆν, δυνατὸν αὐτοῖς ὂν ἄμεινον;

01. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 2η

(ΠΛ Πολ 519d)
Ἡμέτερον δὴ ἔργον, ἦν δ' ἐγώ, τῶν οἰκιστῶν τάς τε
βελτίστας φύσεις ἀναγκάσαι ἀφικέσθαι πρὸς τὸ μάθημα
ὃ ἐν τῷ πρόσθεν ἔφαμεν εἶναι μέγιστον, ἰδεῖν τε τὸ ἀγαθὸν
[519d] καὶ ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀνάβασιν, καὶ ἐπειδὰν ἀναβάντες
ἱκανῶς ἴδωσι, μὴ ἐπιτρέπειν αὐτοῖς ὃ νῦν ἐπιτρέπεται.

01. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 3η

(ΠΛ Πολ 520a)
Σκέψαι τοίνυν, εἶπον, ὦ Γλαύκων, ὅτι οὐδ' ἀδικήσομεν
τοὺς παρ' ἡμῖν φιλοσόφους γιγνομένους, ἀλλὰ δίκαια πρὸς
αὐτοὺς ἐροῦμεν, προσαναγκάζοντες τῶν ἄλλων ἐπιμελεῖσθαί
τε καὶ φυλάττειν.

01. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 4η

(ΠΛ Πολ 520d)
Ἀπειθήσουσιν οὖν ἡμῖν οἴει οἱ τρόφιμοι ταῦτ' ἀκούοντες,
καὶ οὐκ ἐθελήσουσιν συμπονεῖν ἐν τῇ πόλει ἕκαστοι ἐν μέρει,
τὸν δὲ πολὺν χρόνον μετ' ἀλλήλων οἰκεῖν ἐν τῷ καθαρῷ;

01. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Λεξιλογικά

ἀγαθός (σημασίες λέξεων) [Επίπεδο Α]

Άσκηση 8η

Να πληκτρολογήσεις το γράμμα και τον αριθμό που αντιστοιχεί στη σημασία που έχει σε καθένα από τα παρακάτω χωρία το επίθετο ἀγαθὸς, όπως στο παράδειγμα:

οὐδεμίαν πω͵ Κύρν΄͵ ἀγαθοὶ πόλιν ὤλεσαν ἄνδρες [ΘΕΟΓΝ ελ 1.43] Α3

ΒΑΣΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ, ἀγαθὸς

ἕως ἂν εἰς τὸ ὂν καὶ τοῦ ὄντος τὸ φανότατον δυνατὴ γένηται ἀνασχέσθαι θεωμένη <ἡ ψυχή>· τοῦτο δ΄ εἶναί φαμεν τἀγαθόν [ΠΛ Πολ 518c]Έλεγχος
μαθόντα τὸν Κῦρον ὡς εἴη ὁ Κροῖσος καὶ θεοφιλὴς καὶ ἀνὴρ ἀγαθός [ΗΡ 1.87]Έλεγχος
λαβὲ δὴ καὶ σπεῖσον ἀγαθοῦ δαίμονος [ΑΡΙΣΤΟΦ Ιππ 106]Έλεγχος
ψυχαὶ ἀγαθαὶ δὲ πᾶσαν ἀρετήν [ΠΛ Νομ 899b]Έλεγχος
οὐδεὶς ὑπέμενεν ἄνδρας ἱππέας τε ἀγαθοὺς καὶ τεθωρακισμένους [ΘΟΥΚ 2.100.5]Έλεγχος
τί οὖν ἑκάστης τἀγαθόν; ἢ οὗ χάριν τὰ λοιπὰ πράττεται; ἐν ἰατρικῇ μὲν ὑγίεια͵ ἐν στρατηγικῇ δὲ νίκη͵ ἐν οἰκοδομικῇ δ΄ οἰκία͵ ἐν ἄλλῳ δ΄ ἄλλο͵ ἐν ἁπάσῃ δὲ πράξει καὶ προαιρέσει τὸ τέλος [ΑΡΙΣΤ ΗΝικ 1097a]Έλεγχος
ἡδοναί τινές εἰσιν αἱ μὲν ἀγαθαί͵ αἱ δὲ κακαί· ἀγαθαὶ μὲν αἱ ὠφέλιμοι͵ κακαὶ δὲ αἱ βλαβεραί [ΠΛ Γοργ 499c]Έλεγχος
νόμοι, ἀγαθῶν καὶ παλαιῶν νομοθετῶν εὑρήματα [ΠΛ Πρωτ 326d]Έλεγχος
τὸ μὲν ἀπολλύον καὶ διαφθεῖρον πᾶν τὸ κακὸν εἶναι͵ τὸ δὲ σῷζον καὶ ὠφελοῦν τὸ ἀγαθόν [ΠΛ Πολ 608e]Έλεγχος
νῆσός ἀγαθὴ͵ εὔβοος εὔμηλος͵ οἰνοπληθὴς πολύπυρος [ΟΜ Οδ 15.405]Έλεγχος
ἀλλὰ μὴν οἵ γε φρόνιμοι καὶ οἱ ἀνδρεῖοι ἀγαθοί [ΠΛ Γοργ 498c]Έλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Ρηματικά ουσιαστικά (παραγωγή) [Επίπεδο Α]

Άσκηση 9η

Στο κείμενο εμφανίζονται δύο θηλυκά ουσιαστικά του κειμένου που έχουν κατάληξη σε -σις (ἀνάβασις, συνοίκησις). Να ανατρέξεις στον ΟΔΗΓΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΛΕΞΕΩΝ παρ. 371 και να επιβεβαιώσεις αν ισχύει η επόμενη πρόταση:

Τα ουσιαστικά σε -σις (π.χ. ἀνάβασις) είναι αφηρημένα ουσιαστικά που δηλώνουν το αποτέλεσμα μιας ρηματικής ενέργειας (nomina agentis).

ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 10η

Με βάση το δεδομένο ότι τα ουσιαστικά σε -σις (π.χ. ἀνάβασις) είναι αφηρημένα ουσιαστικά που δηλώνουν το αποτέλεσμα μιας ρηματικής ενέργειας (nomina agentis) (Debrunner παρ. 371) να πληκτρολογήσεις δίπλα στο καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά το ρήμα της αρχαίας ελληνικής από το οποίο παράγονται, όπως στο παράδειγμα:
Σημ. τα συνηρημένα ρήματα να πληκτρολογήθούν στον συνηρημένο τους τύπο.

ἀνάβασις ἀναβαίνω

ΑΒ
συνοίκησιςΈλεγχος
δόσιςΈλεγχος
γένεσιςΈλεγχος
ζεῦξιςΈλεγχος
ῥεῦσιςΈλεγχος
αἰτίασιςΈλεγχος
κάκωσιςΈλεγχος
κάθαρσιςΈλεγχος
φύλαξιςΈλεγχος
θέρμανσιςΈλεγχος
βάρυνσιςΈλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

μανθάνω (οικογένειες λέξεων) [Επίπεδο Α]

Άσκηση 11η

Να πληκτρολογήσεις %μαθι% στη μηχανή αναζήτησης του Συμφραστικού Πίνακα Λέξεων. Να πληκτρολογήσεις με τη σειρά που εμφανίζονται τα αποτελέσματα της αναζήτησης στον λημματικό τους τύπο, για να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά.

1.Έλεγχος
2.Έλεγχος
3.Έλεγχος
4.Έλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 12η

Δίπλα σε καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις να πληκτρολογήσεις στον λημματικό της τύπο, εφόσον επιβίωσε και χρησιμοποιείται, την αντίστοιχη νεοελληνική. Στην αντίθετη περίπτωση, να πληκτρολογήσεις "-".

ἀμαθίαΈλεγχος
δυσμαθίαΈλεγχος
εὐμαθίαΈλεγχος
πολυμαθίαΈλεγχος
ΒοήθειαΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 13η

Να πληκτρολογήσεις στη μηχανή αναζήτησης του ΛΚΝ %μαθ. Από τα αποτελέσματα να επιλέξεις αυτό που δεν έχει ετυμολογική σχέση με το μανθάνω/μαθαίνω και να το πληκτρολογήσεις στο παρακάτω κενό.

01. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Ερμηνευτικά

Ύφος (οι ερωτήσεις στους πλατωνικούς διαλόγους) [Επίπεδο Α]

Άσκηση 14η

Να μελετήσεις τις ευθείες ερωτήσεις του κειμένου και να απαντήσεις στις ερωτήσεις που ακολουθούν.

Άσκηση 1η

Με ποια έγκλιση εκφέρονται οι ευθείες ερωτήσεις;

Οριστική
Δυνητική Οριστική
Δυνητική Ευκτική
Απορηματική Υποτακτική
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 2η

Τι δηλώνει η έγκλιση αυτή και τι σημαίνει σε σχέση με τον τρόπο που διατυπώνεται η ερώτηση;

Απορία
Το δυνατό στο παρόν και στο μέλλον
Βεβαιότητα
Το δυνατό στο παρελθόν ή το μη πραγματικό
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 3η

Τι σημαίνει η οριστική σε σχέση με τον τρόπο που διατυπώνει τις ερώτησεις του ο Σωκράτης;

Στην οριστική λανθάνει η προσπάθεια του Σωκράτη να χειραγωγήσει τον Γλαύκωνα και να εκμαιεύσει τις απαντήσεις που επιθυμεί.
Η οριστική δηλώνει τη βεβαιότητα της διαλεκτικής μεθόδου που χρησιμοποιεί ο Σωκράτης, για να προσεγγίσει την αλήθεια.
Η οριστική εκφράζει τη σωκρατική ειρωνεία.
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 4η

Να ελέγξεις τις απαντήσεις που δίνει ο Γλαύκων στον Σωκράτη. Ποια σχέση έχει η έκταση και το περιεχόμενό τους σε σχέση με τις ερωτήσεις του Σωκράτη;

Η έκτασή τους και το περιεχόμενό τους δηλώνουν την αυθόρμητη αποδοχή της συλλογιστικής του Σωκράτη.
Η έκτασή τους και το περιεχόμενό τους δηλώνουν πλήρη αδυναμία του συνομιλητή του Σωκράτη να τον παρακολουθήσει.
Ο Γλαύκων ειρωνεύεται τον Σωκράτη.
ΈλεγχοςΑπάντηση

Ύφος (διαλογικό στον Πλάτωνα) [Επίπεδο Α]

Άσκηση 15η

Ποια από τα στοιχεία που σου δίνονται παρακάτω συμβάλλουν αποφασιστικά στη δημιουργία του διαλογικού ύφους που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας; Να επιλέξεις σωστό ή λάθος.

Άσκηση 1η

Χρησιμοποίηση ευθειών ερωτήσεων.

ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 2η

Χρησιμοποίηση πολλών δευτερευουσών προτάσεων.

ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 3η

Χρησιμοποίηση α' ενικού και πληθυντικού προσώπου.

ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 4η

Χρησιμοποίηση πλάγιου λόγου.

ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 5η

Χρησιμοποίηση κλητικών προσφωνήσεων και β' ενικού προσώπου.

ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 6η

Χρησιμοποίηση παρενθετικών προτάσεων που δηλώνουν τον αφηγητή.

ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΑπάντηση