Σύγκριση της Ιστορίας του Θουκυδίδη με την τραγωδία

Μετά τον F.M. Cornford (Thucydides Mythistoricus, Λονδίνο, 1907), αρκετοί μελετητές επανέλαβαν και επέκτειναν την άποψή του· βλ. ενδεικτικά J.H. Finley, Θουκυδίδης, μτφ. Τ. Κουκουλιός, Παπαδήμας: Αθήνα 41997, σ.326 κ.ε.· J. de Romilly, Ιστορία και Λόγος στον Θουκυδίδη, μτφ. Ελ. Κακριδή, ΜΙΕΤ: Αθήνα 1988, σ.84 κ.ε.· A.W. Gomme, The Greek Attitude to Poetry and History, University of California Press: Berkeley 1954, σ.144 κ.ε.

Συγκεκριμένα, η J. de Romilly σημειώνει (ό.π., σ.84):


«Η εξιστόρηση του Θουκυδίδη έχει την τάση να αφήνει, όσο γίνεται περισσότερο τα γεγονότα να μιλούν από μόνα τους. […] Ο δικός του ρόλος συνίσταται μόνο στο να τα βάλει σε τάξη, να τα σκηνοθετήσει. Κι αυτό είναι μια από τις αιτίες για τις οποίες έγινε συχνά η σύγκριση του έργου του με την τραγωδία. Και το έργο του και η τραγωδία έχουν πράγματι κοινή αυτή την αρχή, καθώς και ορισμένες μεθόδους που πηγάζουν απ' αυτήν. Θεμελιωμένα και τα δύο στην ενότητα της δράσης, απλοποιούν βαθμιαία με τον ίδιο τρόπο προς όφελος της ενότητας: όπως πολύ καλά το επισήμανε ο John Finley, δεν ξέρουμε από τον Περικλή παρά μόνο τις πράξεις και τα λόγια του που έχουν σχέση με τον πόλεμο, όπως δεν ξέρουμε τίποτα από την Αντιγόνη ή από τον Οιδίποδα, έξω από τον "αγώνα των λόγων" όπου βρίσκονται εμπλεγμένοι. Επίσης, για να επιτρέψουν στον αναγνώστη ή τον θεατή να παρακολουθήσει, μαζί με τα πρόσωπα που παίρνουν μέρος, τη δράση τους την ώρα που συντελείται, για να επισημάνουν τις χρονικές ενότητες, τις ες το εναντίον μεταβολές, τα βαθύτερα αίτια, τόσο η ιστορία του Θουκυδίδη όσο και η τραγωδία καταφεύγουν σε ανάλογες, πολλές φορές, μεθόδους (διευθέτηση του υλικού, αντιπαραθέσεις, υπαινιγμούς). Με τις μεθόδους αυτές δημιουργείται ένα παρόμοιο ενδιαφέρον, που συνδέεται με την εξέλιξη της δράσης».