2. Ποιες είναι οι λειτουργίες της στίξης;

Τέσσερις

είναι οι κυριότερες λειτουργίες της στίξης: α. η γραμματική· β. η προσωδιακή· γ. η λειτουργία που δηλώνει τη ρητορική δομή μιας σύνθετης πρότασης, δηλαδή των σημασιολογικών σχέσεων μεταξύ των φράσεων που την αποτελούν· και δ. η λειτουργία που δηλώνει τη σημασιολογική απόχρωση μιας λέξης. Πιο συγκεκριμένα:

α. Γραμματική λειτουργία

Ο βασικός της σκοπός είναι να διευκολύνει τους αναγνώστες να διακρίνουν τη συνοχή που διέπει μικρότερα ή μεγαλύτερα χωρία γραπτού λόγου, δείχνοντας τη γραμματική τους δομή.

Εδώ εντάσσεται η χρήση της τελείας (που ορίζει το τέλος μιας πρότασης), του κόμματος (που χωρίζει φράσεις ή προτάσεις) και η οδόντωση της παραγράφου.

β. Προσωδιακή λειτουργία

Προσφέρει στους αναγνώστες πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να διαβαστεί φωναχτά ένα τεμάχιο γραπτού λόγου (προσωδία

). Αυτό γίνεται με το ερωτηματικό, το θαυμαστικό και την παρένθεση. Τα σημεία αυτά είναι ιδιαίτερα σημαντικά και απαραίτητα, όταν αναπαριστούν ευθέως τον επιτονισμό και την έμφαση του προφορικού λόγου, όταν δηλαδή αποδίδουν τη μουσικότητα του εκφωνήματος ενός πραγματικού ομιλητή (όπως, για παράδειγμα, στον ευθύ λόγο ή τον ευθύ διάλογο), και όχι τις εκφραστικές επιλογές ενός συγγραφέα.

γ. Ρητορική λειτουργία

Η στίξη μπορεί να υπογραμμίσει σημασιολογικές σχέσεις (π.χ. αντιθέσεις) που ενυπάρχουν σε ένα κείμενο χωρίς να συνδέονται άμεσα με τη γραμματική του δομή. Η λειτουργία αυτή εκφράζεται, για παράδειγμα, με την άνω και κάτω τελεία, που εισάγει μια επέκταση του συστατικού το οποίο προηγείται (μια λίστα προσώπων ή πραγμάτων, έναν ορισμό, κ.ά.) ή με την άνω τελεία, που υποδηλώνει τη ρητορική δομή μιας σύνθετης πρότασης. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η διαίρεση ενός ποιήματος σε στίχους και στροφές.

δ. Σημασιολογική λειτουργία

Η στίξη, τέλος, μπορεί να προσθέσει μια σημασιολογική διάσταση που χαρακτηρίζει μόνο τον γραπτό λόγο και είναι δύσκολο ή αδύνατο να διαβαστεί φωναχτά.

Τα παραδείγματα εδώ είναι η χρήση μονών εισαγωγικών, που δείχνουν ότι μια λέξη έχει ειδική σημασία σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον, ή τα κεφαλαία γράμματα, που κατευθύνουν την προσοχή του αναγνώστη σε ένα πολύ σημαντικό σημείο του κειμένου.