3. Πόσες κατηγορίες γλωσσικών πράξεων υπάρχουν;

Οι γλωσσικές πράξεις μπορούν να ενταχθούν σε πέντε κύριες κατηγορίες:

α)

διακηρυκτικές, με τις οποίες προκαλούμε μια αλλαγή στον κόσμο που μας περιβάλλει.

Συνήθως τέτοιες γλωσσικές πράξεις εκφωνούνται από ανθρώπους με κάποιον θεσμικό ρόλο σε περικείμενα συναφή με τον ρόλο αυτόν. Για παράδειγμα:

5. Κατά τη διάρκεια μιας βάφτισης, ο ιερέας λέει:

Βαπτίζεται η δούλη του Θεού Ειρήνη.

– οπότε με αυτή τη γλωσσική πράξη του ιερέα το παιδί αποκτά το όνομα Ειρήνη και ταυτόχρονα βαπτίζεται χριστιανή.

β)

δηλωτικές, με τις οποίες φανερώνουμε τι νομίζουμε ότι ισχύει και τι όχι

. Τα εκφωνήματα αυτά δηλαδή συντονίζονται με τον κόσμο όπως τον αντιλαμβανόμαστε. Για παράδειγμα:

6. Χθες έβρεχε όλη μέρα.

γ)

εκφραστικές, με τις οποίες εκφράζουμε τα συναισθήματά μας και την ψυχική μας διάθεση.

Με τις πράξεις αυτές τα εκφωνήματά μας συντονίζονται με την ψυχολογική μας κατάσταση και τις αντίστοιχες εμπειρίες μας. Για παράδειγμα:

7. Πολύ στεναχωρήθηκα που μου είπες ψέματα.

δ)

κατευθυντικές, με τις οποίες εκφράζουμε αυτό που θέλουμε να κάνουν οι άλλοι/ες. Επιχειρούμε δηλαδή να κάνουμε τον κόσμο και τους ανθρώπους που μας περιβάλλουν να συντονιστούν με αυτό που λέμε. Για παράδειγμα:

8. Σταμάτα να μιλάς επιτέλους!

ε)

δεσμευτικές, με τις οποίες εκφράζουμε τι θέλουμε εμείς να κάνουμε, δηλαδή τις προθέσεις μας και τη δέσμευσή μας για κάποια μελλοντική δράση.

Με αυτού του είδους τις πράξεις επιχειρούμε να συντονίσουμε τις δικές μας πράξεις με όσα λέμε. Για παράδειγμα:

9. Δεν πρόκειται να σε αφήσω ποτέ.