Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

Το μυστικό κρεβάτι ή Τηλέγονος

Στο έργο, που γράφτηκε στα γαλλικά το 1967 και στα ελληνικά το 1972, έχουμε τη μεταφορά των μυθολογικών προσώπων σε μια πραγματικότητα σύγχρονης ψυχοσύνθεσης (Χασάπη-Χριστοδούλου, 2002: 1110). Χωρίζεται σε δεκαέξι σκηνές και χρωστά την ποιητικότητά του στον ιδιαίτερο τρόπο εκφοράς του λόγου και παρουσίασης του μύθου. Η υπόθεσή του αναφέρεται στον θάνατο του Οδυσσέα, για τον οποίο η συγγραφέας μένει πιστή ώς το τέλος στις σχετικές παραδόσεις, ενώ στα πρόσωπά της αποδίδει χαρακτηριστικά σύγχρονων χαρακτήρων. Οι εμμονές, η ανία, τα βάρη του παρελθόντος, λειτουργούν και έξω από το πλαίσιο της μυθολογικής τους υπόστασης, στο πλαίσιο των σύγχρονων κοινωνικών προβληματισμών. Γενικά, ο βασικός πυρήνας του συγκεκριμένου έργου, αλλά και γενικά όλων των αρχαιόμυθων έργων της Μαργαρίτας Λυμπεράκη, είναι «η μητριαρχική άποψη του κόσμου, η μήτρα, η μητέρα γη, που φονεύει το ανδρικό». Η υπόθεση του έργου έχει ως εξής: ο Οδυσσέας επιστρέφει στην Ιθάκη μετά την εκπλήρωση της προφητείας τού Τειρεσία, που ως σκοπό είχε τον κατευνασμό του θυμού του Ποσειδώνα. Αρνείται να δει τον γιο του, γεγονός που προοικονομεί και την ένταση των σχέσεών τους. Ο Οδυσσέας συναντά και τον μάντη Θεοκλύμενο, και αναπαριστούν τη σκηνή της πρώτης τους συνάντησης. Ο Οδυσσέας, απευθυνόμενος στην Πηνελόπη, αναφέρεται σε μια δεύτερη προφητεία του Τειρεσία, που σχετίζεται με τον θάνατό του. Σύμφωνα με την προφητεία, θα τον σκοτώσει κάποιος που του μοιάζει. Εκφράζει, λοιπόν, τον φόβο του μήπως τον σκοτώσει ο Τηλέμαχος, αλλά η Πηνελόπη τον καθησυχάζει. Ο μάντης Θεοκλύμενος υποστηρίζει ότι τους γονείς τούς μοιάζουν τα παιδιά τους, προειδοποιώντας τον για τον κίνδυνο που διατρέχει από τον γιο του. Ο Οδυσσέας αποφασίζει, παρά την προφητεία, να μην εξορίσει τον Τηλέμαχο. Ο Τηλέμαχος, τελικά, χωρίς να γνωρίζει τον χρησμό, ανακοινώνει στη μητέρα του την πρόθεσή του να αυτοεξοριστεί, καθώς θεωρεί πως με την παρουσία του αργοσκοτώνει τον πατέρα του. Η Πηνελόπη τού αποκαλύπτει τον χρησμό για τον θάνατο του πατέρα του. Ο Τηλέμαχος, παρά τα παρακάλια της μητέρας του, αρνείται να παραμείνει και φεύγει. Κατά την αναχώρησή του, συναντιέται με τον Τηλέγονο, που μόλις έχει αποβιβαστεί στο νησί. Ο Τηλέγονος του δίνει οδηγίες για το πώς θα ταξιδέψει στο νησί της Κίρκης. Όταν ο Οδυσσέας βλέπει τον Τηλέγονο, τον θεωρεί πειρατή και απειλεί να τον σκοτώσει. Αυτός, που μέσα στα γαβγίσματα των σκύλων δεν τον ακούει, του λέει πως είναι γιος του Οδυσσέα, χωρίς όμως να ακουστεί. Τελικά, ο Τηλέγονος σκοτώνει τον Οδυσσέα. Ο Τηλέγονος ανακοινώνει την είδηση της δολοφονίας του Οδυσσέα πρώτα στον Τηλέμαχο κι έπειτα στη μητέρα του Πηνελόπη. Η Πηνελόπη εκπλήσσεται από την ομορφιά του και την ομοιότητά του με τον Οδυσσέα. Τον οδηγεί στο νυφικό δωμάτιο και του αποκαλύπτει το μυστικό του κρεβατιού. Στο τέλος, Τηλέγονος και Πηνελόπη «πλησιάζονται. Μοιάζουν θαμπωμένοι ο ένας από τον άλλο» (Χασάπη-Χριστοδούλου, 2002: 983-984).

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Λυμπεράκη, Μαργαρίτα. 1980. Η γυναίκα του Κανδαύλη. Οι Δαναΐδες. Το μυστικό κρεβάτι. Αθήνα: Ερμής.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:

  • Χασάπη-Χριστοδούλου, Ευσεβία. 2002. Η ελληνική μυθολογία στο νεοελληνικό δράμα. Από την εποχή του Κρητικού θεάτρου έως το τέλος του 20ού αιώνα. Τόμοι Α΄ & Β΄. Πρόλογος: Βάλτερ Πούχνερ. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.