Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ

Ἑλένης ἐγκώμιον (10) (67-69)


[67] Πολὺ δὲ πλείω τὰ παραλελειμμένα τῶν εἰρημένων ἐστίν. Χωρὶς γὰρ τεχνῶν καὶ φιλοσοφιῶν καὶ τῶν ἄλλων ὠφελειῶν, ἃς ἔχοι τις ἂν εἰς ἐκείνην καὶ τὸν πόλεμον τὸν Τρωϊκὸν ἀνενεγκεῖν, δικαίως ἂν καὶ τοῦ μὴ δουλεύειν ἡμᾶς τοῖς βαρβάροις Ἑλένην αἰτίαν εἶναι νομίζοιμεν. Εὑρήσομεν γὰρ τοὺς Ἕλληνας δι᾽ αὐτὴν ὁμονοήσαντας καὶ κοινὴν στρατείαν ἐπὶ τοὺς βαρβάρους ποιησαμένους, καὶ τότε πρῶτον τὴν Εὐρώπην τῆς Ἀσίας τρόπαιον στήσασαν· [68] ἐξ ὧν τοσαύτης μεταβολῆς ἐτύχομεν ὥστε τὸν μὲν ἐπέκεινα χρόνον οἱ δυστυχοῦντες ἐν τοῖς βαρβάροις τῶν Ἑλληνίδων πόλεων ἄρχειν ἠξίουν —καὶ Δαναὸς μὲν ἐξ Αἰγύπτου φυγὼν Ἄργος κατέσχεν, Κάδμος δὲ Σιδώνιος Θηβῶν ἐβασίλευσεν, Κᾶρες δὲ τὰς νήσους κατῴκουν, Πελοποννήσου δὲ συμπάσης ὁ Ταντάλου Πέλοψ ἐκράτησεν— μετὰ δ᾽ ἐκεῖνον τὸν πόλεμον τοσαύτην ἐπίδοσιν τὸ γένος ἡμῶν ἔλαβεν ὥστε καὶ πόλεις μεγάλας καὶ χώραν πολλὴν ἀφελέσθαι τῶν βαρβάρων. [69] Ἢν οὖν τινὲς βούλωνται ταῦτα διεργάζεσθαι καὶ μηκύνειν, οὐκ ἀπορήσουσιν ἀφορμῆς ὅθεν Ἑλένην ἔξω τῶν εἰρημένων ἕξουσιν ἐπαινεῖν, ἀλλὰ πολλοῖς καὶ καινοῖς λόγοις ἐντεύξονται περὶ αὐτῆς.


[67] Όσα έχω παραλείψει είναι πολύ περισσότερα από αυτά που έχω πει. Εκτός από τις τέχνες, τις φιλοσοφικές σπουδές και όλες τις άλλες ωφέλειες που θα μπορούσε κανείς να αποδώσει σ᾽ εκείνη και στον Τρωικό πόλεμο, θα μπορούσαμε επίσης δίκαια να θεωρήσουμε ότι η Ελένη ήταν η αιτία που δεν γίναμε δούλοι των βαρβάρων. Θα διαπιστώσουμε ότι χάρη σ᾽ αυτήν είναι μονοιασμένοι οι Έλληνες και έκαναν από κοινού εκστρατεία εναντίον των βαρβάρων, και τότε για πρώτη φορά έστησε η Ευρώπη τρόπαιο νίκης επί της Ασίας. [68] Εξαιτίας αυτών πετύχαμε πολύ μεγάλη αλλαγή των πραγμάτων. Έτσι, ενώ πιο μπροστά οι βάρβαροι που ζούσαν δυστυχισμένοι στα μέρη τους είχαν την αξίωση να εξουσιάζουν τις ελληνικές πόλεις —για παράδειγμα, ο Δαναός έφυγε από την Αίγυπτο και κατέλαβε το Άργος, ο Κάδμος από τη Σιδώνα έγινε βασιλιάς της Θήβας, οι Κάρες είχαν εγκατασταθεί στα νησιά, και ο Πέλοπας, ο γιος του Ταντάλου, έγινε κύριος όλης της Πελοποννήσου— μετά τον πόλεμο εκείνο όμως η φυλή μας έλαβε τόσο μεγάλη πρόοδο, ώστε να αφαιρέσει από τους βαρβάρους και πόλεις μεγάλες και πολλά εδάφη. [69] Εάν λοιπόν θελήσουν κάποιοι ρήτορες να επεξεργαστούν αυτά και να τα αναπτύξουν, δεν θα τους λείψουν οι αφορμές από όπου ξεκινώντας θα μπορέσουν να εγκωμιάσουν την Ελένη, πέραν των όσων έχουν λεχθεί· αντίθετα, θα βρουν πολλά νέα επιχειρήματα να αναφέρουν γι᾽ αυτήν.