[228] Μα τους θεούς του Ολύμπου, από όσα εγώ μαθαίνω ότι θα πει ο Δημοσθένης, εκείνο για το οποίο προπάντων αγανακτώ είναι αυτό που θα σας πω τώρα. Με παρομοιάζει δηλαδή στον χαρακτήρα με τις Σειρήνες, καθώς φαίνεται. Καθόσον, λέει, όσοι τις άκουγαν δεν μαγεύονταν από εκείνες, αλλά καταστρέφονταν. Γι᾽ αυτό ακριβώς το τραγούδι των Σειρήνων δεν έχει καλή φήμη· το ίδιο λοιπόν και η δική μου ρητορική ικανότητα και ο χαρακτήρας μου, λέει, έχουν παρασύρει στην καταστροφή όσους με ακούν. Και όμως, εγώ τουλάχιστον νομίζω ότι κανένας γενικά δεν δικαιούται να λέει κάτι τέτοιο για μένα. Γιατί, όταν ο κατήγορος δεν είναι σε θέση να παρουσιάσει πραγματικές αποδείξεις, τότε η κατηγορία είναι αισχρή. [229] Αν όμως ήταν απαραίτητο να λεχθεί κάτι τέτοιο, δεν ταίριαζε να το πει ο Δημοσθένης, αλλά κάποιος στρατηγός που έχει μεν προσφέρει μεγάλες υπηρεσίες στην πόλη, δεν διαθέτει όμως το χάρισμα του λόγου και ως εκ τούτου ζηλεύει την έμφυτη ικανότητα του αντιδίκου του· και αυτό, επειδή έχει συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί ο ίδιος να εκθέσει κανένα από τα κατορθώματά του, ενώ βλέπει ότι ο κατήγορος μπορεί να παρουσιάσει στους ακροατές του ότι έχει κατορθώσει ακόμη και όσα δεν έχει κάνει ο ίδιος. Όταν όμως ένας άνθρωπος που είναι φτιαγμένος από λέξεις, και μάλιστα όλο δηλητήριο και απάτη, καταφεύγει στην απλότητα και στα έργα, ποιος μπορεί να τον ανεχθεί; Αν κανείς αφαιρέσει από αυτόν τη γλώσσα, όπως αν αφαιρέσει από τον αυλό τη γλωττίδα, αυτό που απομένει είναι ένα τίποτε.
[230] Εγώ τουλάχιστον, Αθηναίοι, εκπλήσσομαι με σας και διερωτώμαι σε τι στηριζόμενοι θα απορρίπτατε την καταγγελία μου. Σε ποιο από τα δύο: Ότι το ψήφισμα είναι σύμφωνο με τον νόμο; Μα δεν έχει γίνει ποτέ ως τώρα περισσότερο παράνομη πρόταση. Μήπως ο εισηγηθείς το ψήφισμα δεν είναι το κατάλληλο πρόσωπο να τιμωρηθεί; Μα, εάν αθωώσετε αυτόν τον άνθρωπο, τότε θα καθιερώσετε την αρχή ότι κανένας δεν είναι υπεύθυνος για όσα έχει κάνει ως δημόσιος άνδρας στη ζωή του. Εξάλλου, δεν είναι ενοχλητικό που, ενώ παλαιότερα γέμιζε η ορχήστρα του θεάτρου με χρυσά στεφάνια, με τα οποία οι Έλληνες στεφάνωναν τον λαό μας —ήταν η ημέρα αυτή αφιερωμένη στην ανακήρυξη των στεφάνων που πρόσφεραν οι ξένοι— σήμερα, με την πολιτική του Δημοσθένη εσείς δεν δέχεστε πια στεφάνια ούτε ακούγεται καμιά ανακήρυξη, αλλά θα κηρυχθεί άξιος στεφανώματος αυτός; [231] Αν κάποιος από τους τραγικούς ποιητές, που ύστερα από αυτά θα ανεβάσουν στη σκηνή τις τραγωδίες τους, παρουσιάσει τον Θερσίτη να στεφανώνεται από τους Έλληνες, κανένας από εσάς δεν θα το ανεχόταν, επειδή κατά τον Όμηρο ήταν άνανδρος και συκοφάντης. Όταν όμως εσείς οι ίδιοι στεφανώνετε έναν τέτοιον άνθρωπο, πιστεύετε ότι δεν θα διασυρθείτε από όλους του Έλληνες; Οι πρόγονοί σας απέδιδαν τα ένδοξα και λαμπρά κατορθώματα στον λαό· αντίθετα, τα ταπεινά και κατώτερα τα καταλόγιζαν στους φαύλους πολιτικούς. Ο Κτησιφών όμως πιστεύει ότι πρέπει, απαλλάσσοντας τον Δημοσθένη από την κακή φήμη του, να τη φορτώσετε στον λαό.
[232] Και, ενώ υποστηρίζετε ότι είστε ευνοημένοι από την τύχη, όπως και είστε πραγματικά, και καλά κάνετε που το λέτε, θα δείξετε με την ψήφο σας ότι έχετε εγκαταλειφθεί από την τύχη και ευεργετηθεί από τον Δημοσθένη; Και το πιο παράλογο από όλα· στα ίδια δικαστήρια, ενώ στερείτε τα πολιτικά δικαιώματα από αυτούς που καταδικάζονται για δωροδοκία, θα στεφανώσετε αυτόν που γνωρίζετε καλά ότι πολιτεύεται επ᾽ αμοιβή; Οι κριτές των αγώνων στις γιορτές του Διονύσου τιμωρούνται από σας, αν η κρίση τους δεν είναι αυτή που πρέπει για τους κυκλικούς χορούς· εσείς όμως, που έχετε οριστεί κριτές όχι απλώς κυκλικών χορών αλλά νόμων και πολιτικής αρετής, θα δώσετε τις ηθικές αμοιβές, ερχόμενοι σε σύγκρουση με τους νόμους, και όχι σε λίγους και στους άξιους αλλά σ᾽ αυτόν που τα κατάφερε με μηχανορραφίες;
[233] Εξάλλου, ο δικαστής που θα κρίνει κατ᾽ αυτόν τον τρόπο θα βγει από το δικαστήριο έχοντας κάνει τον εαυτό του ανίσχυρο, τον πολιτικό ισχυρό. Γιατί σε μια δημοκρατούμενη πόλη ο απλός πολίτης είναι βασιλιάς με τον νόμο και την ψήφο του. Όταν όμως παραχωρήσει αυτά σε κάποιον άλλον, τότε καταργεί μόνος του τη δύναμή του. Έπειτα, ο όρκος που έχει δώσει ως δικαστής τον ακολουθεί από κοντά και δεν τον αφήνει ήσυχο· γιατί εξαιτίας του, κατά τη γνώμη μου, έχει γίνει το αδίκημα. Τελικά, η ευγνωμοσύνη εκείνου χάρη του οποίου έχει γίνει η επιορκία είναι αδύνατο να εκδηλωθεί, αφού η ψηφοφορία είναι μυστική.
[234] Εγώ τουλάχιστον, Αθηναίοι, έχω τη γνώμη ότι και τα δύο, τόσο ο τρόπος με τον οποίο τα καταφέρνουμε όσο και το ότι βάζουμε σε κίνδυνο το πολίτευμά μας, προδίδουν ότι δεν είμαστε σώφρονες. Γιατί το γεγονός ότι στις σημερινές περιστάσεις σεις οι πολλοί εγκαταλείπετε στους λίγους τις ισχυρές θέσεις της δημοκρατίας δεν το επιδοκιμάζω. Είμαστε όμως τυχεροί που δεν μας έχουν παρουσιαστεί πολλοί πολιτικοί διεφθαρμένοι και συνάμα τολμηροί. Γιατί παλαιότερα η πολιτεία έβγαλε τέτοιους ανθρώπους, που τόσο εύκολα κατέλυσαν το δημοκρατικό πολίτευμα· γιατί ο λαός χαιρόταν να κολακεύεται, με αποτέλεσμα να χάνει την εξουσία, όχι από αυτούς που φοβόταν αλλά από εκείνους που εμπιστευόταν. [235] Μερικοί έγιναν μέλη των Τριάκοντα, που σκότωσαν χωρίς δίκη περισσότερους από χίλιους πεντακόσιους πολίτες, πριν ακόμη ακούσουν τις κατηγορίες για τις οποίες επρόκειτο να πεθάνουν· δεν επέτρεπαν τους συγγενείς να παρευρεθούν ούτε και στην ταφή και στην εκφορά των νεκρών. Δεν θέλετε να έχετε τους πολιτικούς υπό τον έλεγχό σας; Δεν θα διώξετε ταπεινωμένους τους νυν επηρμένους; Δεν θυμάστε ότι κανείς ως τώρα δεν επιχείρησε να καταλύσει το δημοκρατικό πολίτευμα, πριν η δύναμή του υπερισχύσει αυτήν των δικαστηρίων;