Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΑΡΡΙΑΝΟΣ

Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (1.19.5-1.20.1)

[1.19.5] Ἀλέξανδρος δὲ ἐχομένης ἤδη τῆς πόλεως ἐπὶ τοὺς ἐς τὴν νῆσον καταπεφευγότας ἐπέπλει αὐτός, κλίμακας φέρειν ἐπὶ τὰς πρώρας τῶν τριήρων κελεύσας, ὡς κατὰ τὰ ἀπότομα τῆς νήσου, καθάπερ πρὸς τεῖχος, ἐκ τῶν νεῶν τὴν ἀπόβασιν ποιησόμενος. [1.19.6] ὡς δὲ διακινδυνεύειν ἐθέλοντας τοὺς ἐν τῇ νήσῳ ἑώρα, οἶκτος λαμβάνει αὐτὸν τῶν ἀνδρῶν, ὅτι γενναῖοί τε καὶ πιστοὶ αὐτῷ ἐφαίνοντο, καὶ σπένδεται πρὸς αὐτοὺς ἐπὶ τῷδε ὡς αὑτῷ ξυστρατεύειν· ἦσαν δὲ οὗτοι μισθοφόροι Ἕλληνες ἐς τριακοσίους. αὐτοὺς δὲ Μιλησίους, ὅσοι μὴ ἐν τῇ καταλήψει τῆς πόλεως ἔπεσον, ἀφῆκεν καὶ ἐλευθέρους εἶναι ἔδωκεν.
[1.19.7] Οἱ δὲ βάρβαροι ἀπὸ τῆς Μυκάλης ὁρμώμενοι τὰς μὲν ἡμέρας ἐπέπλεον τῷ Ἑλληνικῷ ναυτικῷ, προκαλέσεσθαι ἐς ναυμαχίαν ἐλπίζοντες· τὰς δὲ νύκτας πρὸς τῇ Μυκάλῃ οὐκ ἐν καλῷ ὡρμίζοντο, ὅτι ὑδρεύεσθαι ἀπὸ τοῦ Μαιάνδρου ποταμοῦ τῶν ἐκβολῶν διὰ μακροῦ ἠναγκάζοντο. [1.19.8] Ἀλέξανδρος δὲ ταῖς μὲν ναυσὶ τὸν λιμένα ἐφύλαττε τῶν Μιλησίων, ὡς μὴ βιάσαιντο οἱ βάρβαροι τὸν ἔσπλουν, ἐκπέμπει δ᾽ ἐς τὴν Μυκάλην Φιλώταν, ἄγοντα τούς τε ἱππέας καὶ τῶν πεζῶν τάξεις τρεῖς, παραγγείλας εἴργειν τῆς ἀποβάσεως τοὺς ἀπὸ τῶν νεῶν. οἱ δέ, ὕδατός τε σπάνει καὶ τῶν ἄλλων ἐπιτηδείων οὐδὲν ἄλλο ὅτι μὴ πολιορκούμενοι ἐν ταῖς ναυσίν, ἐς Σάμον ἀπέπλευσαν. ἐκεῖθεν δὲ ἐπισιτισάμενοι αὖθις ἐπέπλεον τῇ Μιλήτῳ· [1.19.9] καὶ τὰς μὲν πολλὰς τῶν νεῶν πρὸ τοῦ λιμένος ἐν μετεώρῳ παρέταξαν, εἴ πῃ ἐκκαλέσαιντο ἐς τὸ πέλαγος τοὺς Μακεδόνας, πέντε δὲ αὐτῶν εἰσέπλευσαν ἐς τὸν μεταξὺ τῆς τε Λάδης νήσου καὶ τοῦ στρατοπέδου λιμένα, ἐλπίσαντες κενὰς καταλήψεσθαι τὰς Ἀλεξάνδρου ναῦς, ὅτι τοὺς ναύτας ἀποσκεδάννυσθαι τὸ πολὺ ἀπὸ τῶν νεῶν τοὺς μὲν ἐπὶ φρυγανισμῷ, τοὺς δὲ ἐπὶ ξυγκομιδῇ τῶν ἐπιτηδείων, τοὺς δὲ καὶ ἐς προνομὰς ταττομένους, πεπυσμένοι ἦσαν. [1.19.10] ἀλλὰ μέρος μέν τι ἀπῆν τῶν ναυτῶν, ἐκ δὲ τῶν παρόντων ξυμπληρώσας Ἀλέξανδρος δέκα ναῦς, ὡς προσπλεούσας τὰς πέντε τῶν Περσῶν κατεῖδε, πέμπει ἐπ᾽ αὐτὰς κατὰ σπουδήν, ἐμβάλλειν ἀντιπρώρους κελεύσας. οἱ δὲ ἐν ταῖς πέντε ναυσὶ τῶν Περσῶν, ὡς παρ᾽ ἐλπίδα ἀναγομένους τοὺς Μακεδόνας ἐπὶ σφᾶς εἶδον, ὑποστρέψαντες ἐκ πολλοῦ ἔφευγον πρὸς τὸ ἄλλο ναυτικόν. [1.19.11] καὶ ἡ μὲν Ἰασσέων ναῦς ἁλίσκεται αὐτοῖς ἀνδράσιν ἐν τῇ φυγῇ, οὐ ταχυναυτοῦσα· αἱ δὲ τέσσαρες ἔφθασαν καταφυγεῖν ἐς τὰς οἰκείας τριήρεις. οὕτω μὲν δὴ ἀπέπλευσαν ἄπρακτοι ἐκ Μιλήτου οἱ Πέρσαι.
[1.20.1] Ἀλέξανδρος δὲ καταλῦσαι ἔγνω τὸ ναυτικὸν χρημάτων τε ἐν τῷ τότε ἀπορίᾳ καὶ ἅμα οὐκ ἀξιόμαχον ὁρῶν τὸ αὑτοῦ ναυτικὸν τῷ Περσικῷ, οὔκουν ἐθέλων οὐδὲ μέρει τινὶ τῆς στρατιᾶς κινδυνεύειν. ἄλλως τε ἐπενόει, κατέχων ἤδη τῷ πεζῷ τὴν Ἀσίαν, ὅτι οὔτε ναυτικοῦ ἔτι δέοιτο, τάς τε παραλίους πόλεις λαβὼν καταλύσει τὸ Περσῶν ναυτικόν, οὔτε ὁπόθεν τὰς ὑπηρεσίας συμπληρώσουσιν οὔτε ὅποι τῆς Ἀσίας προσέξουσιν ἔχοντας. καὶ τὸν ἀετὸν ταύτῃ συνέβαλλεν, ὅτι ἐσήμηνεν αὐτῷ ἐκ τῆς γῆς κρατήσειν τῶν νεῶν.

[1.19.5] Μετά την κατάληψη της Μιλήτου έπλευσε ο ίδιος ο Αλέξανδρος εναντίον εκείνων που είχαν καταφύγει στο νησί. Έδωσε διαταγή να τοποθετηθούν σκάλες στις πλώρες των πολεμικών του πλοίων, για να επιχειρήσει απόβαση από τα πλοία στα απόκρημνα μέρη του νησιού σαν να ήταν τείχη φρουρίου. [1.19.6] Όταν όμως είδε ότι αυτοί που κατέφυγαν στο νησί ήταν πρόθυμοι να πολεμήσουν ως το τέλος, τους λυπήθηκε, επειδή του φάνηκαν γενναίοι άνδρες και πιστοί, και συνθηκολόγησε μαζί τους με τον όρο να τον ακολουθήσουν στην εκστρατεία. Οι στρατιώτες αυτοί ήταν τριακόσιοι περίπου Έλληνες μισθοφόροι. Και τους ίδιους όμως τους Μιλησίους, όσοι δεν σκοτώθηκαν στην κατάληψη της πόλεως, τους συγχώρησε και τους επέτρεψε να ζουν ελεύθεροι.
[1.19.7] Οι βάρβαροι ωστόσο, χρησιμοποιώντας ως ορμητήριο τη Μυκάλη, έπλεαν τη μέρα εναντίον του ελληνικού στόλου με την ελπίδα ότι θα τον προκαλούσαν σε ναυμαχία· τη νύχτα όμως άραζαν κοντά στη Μυκάλη σε ακατάλληλο αγκυροβόλι, γιατί αναγκάζονταν να προμηθεύονται νερό από μακριά, από τις εκβολές του Μαίανδρου ποταμού. [1.19.8] Ο Αλέξανδρος λοιπόν φύλαγε με τα πλοία το λιμάνι των Μιλησίων, για να μην παραβιάσουν οι βάρβαροι την είσοδό του· έστειλε όμως τον Φιλώτα στη Μυκάλη με τους ιππείς και με τρία τάγματα πεζικού, με την εντολή να εμποδίζει τα πληρώματα του περσικού στόλου να βγαίνουν στη στεριά. Αυτοί, επειδή από έλλειψη νερού και άλλων αναγκαίων έμοιαζαν σχεδόν σαν πολιορκημένοι μέσα στα πλοία τους, απέπλευσαν για τη Σάμο. Προμηθεύτηκαν τρόφιμα από εκεί και έπλευσαν ξανά προς τη Μίλητο. [1.19.9] Τα περισσότερα πλοία τους τα παρέταξαν μπροστά στο λιμάνι στα ανοιχτά, μήπως και παρασύρουν προς το πέλαγος τους Μακεδόνες· πέντε όμως από αυτά μπήκαν στο λιμάνι που ήταν ανάμεσα στη νήσο Λάδη και στο μακεδονικό στρατόπεδο, με την προσδοκία ότι θα έβρισκαν άδεια τα πλοία του Αλεξάνδρου, επειδή είχαν πληροφορηθεί ότι τον περισσότερο καιρό οι ναύτες απομακρύνονταν από τα πλοία, άλλοι για φρύγανα, άλλοι για προμήθειες και άλλοι για επισιτισμό. [1.19.10] Έλειπαν πράγματι μερικοί ναύτες, αλλά με αυτούς που ήταν εκεί επάνδρωσε ο Αλέξανδρος δέκα πλοία του. Μόλις λοιπόν είδε τα πέντε περσικά πλοία να πλέουν προς το μέρος του, τα έστειλε με βιασύνη εναντίον τους, με την εντολή να επιτεθούν με τις πλώρες κατά μέτωπον και να τα βυθίσουν. Όταν οι ναύτες των πέντε περσικών πλοίων είδαν τους Μακεδόνες να πλέουν αναπάντεχα εναντίον τους, έκαμαν στροφή από μακριά και κατέφυγαν στον υπόλοιπο στόλο τους. [1.19.11] Κατά την καταδίωξη κυριεύτηκε αύτανδρο το πλοίο των Ιασσέων, επειδή δεν έτρεχε γρήγορα, ενώ τα υπόλοιπα τέσσερα πρόφθασαν και κατέφυγαν στον στόλο τους. Έτσι λοιπόν απέπλευσαν άπρακτοι οι Πέρσες από τη Μίλητο.
[1.20.1] Ο Αλέξανδρος αποφάσισε να διαλύσει το ναυτικό του, από τη μια γιατί εκείνη την εποχή δεν είχε χρήματα και από την άλλη γιατί έβλεπε ότι δεν μπορούσε με τον στόλο του να αντιμετωπίσει τον περσικό· γι᾽ αυτόν τον λόγο δεν ήθελε να θέσει σε κίνδυνο και μικρό έστω μέρος του στρατού του. Σκεφτόταν άλλωστε ότι δεν χρειαζόταν πια το ναυτικό του, αφού κατείχε ήδη με το πεζικό του την Ασία· αν μάλιστα κυρίευε και τις παραλιακές πόλεις, τότε θα διέλυε το περσικό ναυτικό, γιατί οι Πέρσες δεν θα είχαν ούτε από πού να αναπληρώσουν τον εφοδιασμό τους σε ναύτες ούτε σε ποιό μέρος της Ασίας να προσορμιστούν. Και την εμφάνιση του αετού την εξηγούσε πως σήμαινε ότι από την ξηρά θα νικήσει τα πλοία.