[2.14.1] Οι Αθηναίοι πείστηκαν στα λόγια του και άρχισαν να μεταφέρουν απ᾽ τους αγρούς μέσα στα τείχη τα γυναικόπαιδα και όλα τα κινητά τους, ακόμα και τα ξύλινα εξαρτήματα των σπιτιών τους. Τα πρόβατα και τα υποζύγια τα έστειλαν στην Εύβοια και στα κοντινά νησιά. [2.14.2] Η μετοικεσία αυτή γινόταν με μεγάλη δυσφορία, γιατί οι περισσότεροι είχαν ζήσει όλη τους την ζωή στην ύπαιθρο.
[2.15.1] Οι Αθηναίοι, από τα πολύ παλιά χρόνια και περισσότερο από όποιους άλλους Έλληνες, ζούσαν αγροτική ζωή. Τον καιρό του Κέκροπος και των πρώτων βασιλέων της Αττικής μέχρι της εποχής του Θησέως, οι Αθηναίοι ζούσαν διασπαρμένοι σε μικρά κέντρα που είχαν, το καθένα, χωριστό πρυτανείο και χωριστούς άρχοντες. Μόνο άμα παρουσιαζόταν εξωτερικός κίνδυνος έκαναν κοινή συνέλευση υπό τον βασιλέα και ο κάθε οικισμός είχε χωριστή πολιτική ζωή και αυτοδιοίκηση. Έτυχε, μάλιστα, μερικοί από τους οικισμούς να πολεμήσουν εναντίον της Αθήνας όπως, για παράδειγμα, οι Ελευσίνιοι με τον Εύμολπο εναντίον του Ερεχθέως. [2.15.2] Όταν, όμως, βασιλεύς έγινε ο Θησεύς, που ήταν δυνατός και σώφρων, έκανε πολλές μεταρρυθμίσεις, κατάργησε τις βουλές και τις αρχές των άλλων οικισμών και οργάνωσε την πολιτεία στην σημερινή της μορφή μ᾽ ένα βουλευτήριο κι ένα πρυτανείο. Άφησε τους κατοίκους να νέμονται τα κτήματά τους όπως και πριν, αλλά τους ανάγκασε να έχουν μια κοινή πολιτεία, την Αθήνα, η οποία εξελίχθηκε σε μεγάλη πολιτεία, και τέτοια την παράδωσε ο Θησεύς στους μεταγενεστέρους. Από την εποχή εκείνη οι Αθηναίοι εορτάζουν τα «Ξυνοίκια» προς τιμήν της θεάς Αθηνάς. Η εορτή γίνεται με δημόσια δαπάνη. [2.15.3] Πριν από τον Θησέα η πολιτεία δεν ήταν παρά η σημερινή Ακρόπολη και ο συνοικισμός που βρίσκεται κάτω από τον βράχο, προς τον νοτιά. [2.15.4] Απόδειξη ότι έτσι ήσαν τα πράματα είναι ότι και άλλων θεών οι ναοί βρίσκονται στην Ακρόπολη και ότι, όσοι ναοί βρίσκονται έξω από την πόλη, είναι χτισμένοι μάλλον προς το νότιο μέρος, όπως ο ναός του Ολυμπίου Διός, του Πυθίου Απόλλωνος, της Γης, του Λιμναίου Διονύσου, όπου τον Ανθεστηριώνα μήνα, στην δωδεκάτη μέρα του, εορτάζονται τα αρχαιότερα Διονύσια. Την παράδοση αυτή την διατηρούν έως σήμερα οι Ίωνες που κατάγονται από τους Αθηναίους. Στην ίδια περιοχή είναι, άλλωστε, χτισμένοι και άλλοι αρχαίοι ναοί. [2.15.5] Και η βρύση που σήμερα ονομάζεται Εννεάκρουνος, από τα έργα που έκαναν οι Πεισιστρατίδες, ονομαζόταν άλλοτε Καλλιρόη, όταν ακόμα φαινόνταν οι πηγές. Την βρύση αυτή χρησιμοποιούσαν τότε για τις περισσότερες ανάγκες τους επειδή ήταν κοντά, αλλά και σήμερα ακόμα, κατάλοιπο της αρχαίας συνήθειας, χρησιμοποιούν το νερό της βρύσης και για τους γάμους και γι᾽ άλλες ιεροτελεστίες. [2.15.6] Για όλους αυτούς τους λόγους η Ακρόπολη ονομάζεται και σήμερα ακόμα από τους Αθηναίους «η πόλη».
[2.16.1] Οι Αθηναίοι, λοιπόν, είχαν ζήσει για πολλούς αιώνες στην ύπαιθρο σε αυτόνομους οικισμούς. Αλλά και όταν ακόμα οργανώθηκαν σε μια μόνη πολιτεία, εξακολούθησαν, και οι παλιότεροι και οι νεότεροι, μέχρι του πολέμου αυτού, να ζουν στην ύπαιθρο όπου και είχαν γεννηθεί. [2.16.2] Γι᾽ αυτό και δυσφορούσαν με την μετοικεσία αυτή και, μάλιστα, επειδή μόνον τους τελευταίους καιρούς είχαν συνέλθει από τις ζημίες που είχαν πάθει στα μηδικά. Με θλίψη βαριά εγκαταλείπαν τα σπίτια τους και τους ναούς τους που ήσαν, από τ᾽ αρχαία χρόνια, πατροπαράδοτη κληρονομιά τους κι έπρεπε τώρα ν᾽ αλλάξουν τρόπο ζωής. Είχαν ο καθένας το αίσθημα ότι εγκατέλειπε την πραγματική του πατρίδα.
[2.17.1] Όταν συγκεντρώθηκαν μέσα στην πολιτεία, λίγοι ήσαν εκείνοι που είχαν σπίτι δικό τους ή συγγενείς και φίλους όπου να μείνουν. Οι περισσότεροι εγκαταστάθηκαν στα άχτιστα μέρη της πολιτείας, στους περιβόλους των Ναών και των Ηρώων, εκτός από την Ακρόπολη και το Ελευσίνιον, και σ᾽ όποιον άλλο χώρο όπου απαγορευόταν αυστηρά να εγκατασταθεί κανείς. Ακόμα κι αυτό το Πελασγικόν, που βρίσκεται κάτω από την Ακρόπολη και δεν το χρησιμοποιούσαν, όχι μόνο εξαιτίας μιας παλιάς κατάρας, αλλά και ενός χρησμού του Πυθικού Μαντείου που ο τελευταίος στίχος του έλεγε «καλύτερα ακατοίκητο το πελασγικόν», γέμισε από καταυλισμούς κάτω από την πίεση της ανάγκης. [2.17.2] Ο χρησμός, όπως εγώ νομίζω, βγήκε σωστός, αλλά κατά την αντίθετη έννοια απ᾽ ό,τι περίμεναν. Η χρησιμοποίηση του Πελασγικού παρά τον χρησμό δεν ήταν η αιτία των συμφορών, αλλά η συμφορά ήταν η ανάγκη να χρησιμοποιηθεί, ανάγκη που την δημιούργησε ο πόλεμος τον οποίο εννοούσε ο χρησμός χωρίς να τον ονομάζει, προβλέποντας ότι το Πελασγικόν δεν θα χρησιμοποιόταν ποτέ σ᾽ ευτυχισμένες μέρες. [2.17.3] Και στους πύργους των τειχών ακόμα εγκαταστάθηκαν πολλοί και όπου αλλού μπορούσαν. Όταν συγκεντρώθηκε ο πληθυσμός, δεν τον χωρούσε η πολιτεία. Αργότερα εγκαταστάθηκαν στον μεταξύ των Μακρών Τειχών χώρο που τον μοίρασαν σε οικόπεδα και στο μεγαλύτερο μέρος του Πειραιά. [2.17.4] Ταυτόχρονα, όμως, οι Αθηναίοι ετοιμάζονταν για πόλεμο, συγκεντρώναν τις συμμαχικές δυνάμεις κι ετοίμαζαν εκατό καράβια για να κάνουν επιδρομή στην Πελοπόννησο. [2.17.5] Σ᾽ αυτό το σημείο της προετοιμασίας τους βρίσκονταν οι Αθηναίοι.