[6.72.1] Με αυτά τα σχέδια έφυγαν οι Αθηναίοι για την Νάξο και την Κατάνη, για να περάσουν τον χειμώνα. Οι Συρακούσιοι, αφού έθαψαν τους νεκρούς τους, συγκάλεσαν Εκκλησία του Δήμου. [6.72.2] Ανέβηκε στο βήμα ο Ερμοκράτης του Έρμωνος, που ήταν συνετός όσο κανείς και είχε αναδειχθεί στα πολεμικά πράγματα τόσο για την μεγάλη του πείρα, όσο και για την ανδρεία του. Τους ενθάρρυνε και δεν τους άφηνε να έχουν πεσμένο ηθικό εξαιτίας των όσων είχαν γίνει. [6.72.3] Δεν είχε νικηθεί το φρόνημά τους, έλεγε, αλλά τους είχε καταστρέψει η έλλειψη πειθαρχίας. Και δεν είχαν υστερήσει τόσο όσο μπορούσε κανείς εύλογα να περιμένει, αφού είχαν πολεμήσει σαν αρχάριοι, ας πούμε, που είχαν απέναντί τους ειδικευμένους τεχνίτες. [6.72.4] Τους είχε βλάψει πολύ, επίσης, το πλήθος των στρατηγών και η πολυαρχία (είχαν δεκαπέντε στρατηγούς) και η αταξία, αποτέλεσμα της ανυπακοής στον στρατό. Αν, όμως, λίγοι και έμπειροι στρατηγοί προετοίμαζαν, όλον τον χειμώνα, τους οπλίτες δίνοντας όπλα σε όσους δεν είχαν, ώστε να γίνουν όσο το δυνατόν περισσότεροι και αναγκάζοντάς τους να εκγυμναστούν, τότε, έλεγε, φυσικό ήταν να νικήσουν τους εχθρούς, αφού την ανδρεία την είχαν και την πειθαρχία την ώρα της μάχης θα την αποκτούσαν. Και τα δύο αυτά θ᾽ αναπτύσσονταν μαζί, η πειθαρχία επειδή θα την ασκούσαν την ώρα του κινδύνου, η φυσική ανδρεία επειδή θα στερεωνόταν με την εμπιστοσύνη που θα τους έδινε η πείρα. [6.72.5] Οι στρατηγοί που θα διορίζονταν, έπρεπε να είναι λίγοι και να έχουν απόλυτη εξουσία και να τους δοθεί με όρκο, από όλους, η υπόσχεση ότι θα τους αφήσουν ν᾽ ασκήσουν την εξουσία τους όπως ξέρουν οι ίδιοι. Με τον τρόπο αυτόν θα έμεναν περισσότερο κρυφά τα όσα έπρεπε να είναι μυστικά και, γενικά, όλη η προετοιμασία θα γινόταν με τάξη και χωρίς δισταγμούς.
[6.73.1] Οι Συρακούσιοι, αφού τα άκουσαν, ψήφισαν ό,τι ζητούσε και τον εκλέξαν στρατηγό τον ίδιο με τον Ηρακλείδη του Λυσιμάχου και τον Σικανό του Εξηκέστου, τους τρεις αυτούς μόνο. [6.73.2] Έστειλαν πρέσβεις και στην Κόρινθο και στην Λακεδαίμονα, για να τους έρθει συμμαχική βοήθεια και για να πείσουν τους Λακεδαιμονίους ν᾽ αρχίσουν πάλι φανερό πόλεμο και πιο αποφασιστικά εναντίον της Αθήνας, ώστε να την αναγκάσουν ν᾽ ανακαλέσει το εκστρατευτικό σώμα από την Σικελία ή τουλάχιστον να μην μπορεί να το ενισχύσει στέλνοντας κι άλλο στρατό.
[6.74.1] Ο Αθηναϊκός στρατός που ήταν στην Κατάνη πήγε κατευθείαν στην Μεσσήνη, περιμένοντας ότι η πολιτεία θα τους παραδοθεί με προδοσία, αλλά όσα είχαν ετοιμαστεί δεν έγιναν, επειδή ο Αλκιβιάδης, όταν είχε ανακληθεί και επέστρεψε, ξέροντας ότι θα γινόταν εξόριστος, ειδοποίησε τους φίλους των Συρακουσίων στην Μεσσήνη για την συνωμοσία την οποία ήξερε. Οι Μεσσήνιοι φίλοι των Συρακουσίων σκότωσαν πρώτα τους συνωμότες και εκείνο τον καιρό ήσαν οπλισμένοι και επιβλήθηκαν ώστε να μην δεχθεί η πολιτεία τους Αθηναίους [6.74.2] οι οποίοι, όμως, περίμεναν δεκατρείς μέρες, αλλά επειδή τους ταλαιπωρούσε η κακοκαιρία, τους έλειπαν τα τρόφιμα και δεν γινόταν τίποτε, αποσύρθηκαν στη Νάξο όπου περιχαράκωσαν το στρατόπεδό τους με πασσάλους και οχυρώματα και ξεχειμώνιασαν εκεί. Έστειλαν καράβια στην Αθήνα για χρήματα και ιππικό που έπρεπε να τους έρθουν έως την άνοιξη.