Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΗΡΟΔΟΤΟΣ

Ἱστορίαι (3.97.1-3.105.2)

[3.97.1] Αὗται μέν νυν ἀρχαί τε ἦσαν καὶ φόρων ἐπιτάξιες· ἡ Περσὶς δὲ χώρη μούνη μοι οὐκ εἴρηται δασμοφόρος· ἀτελέα γὰρ Πέρσαι νέμονται χώρην. [3.97.2] οἵδε δὲ φόρον μὲν οὐδένα ἐτάχθησαν φέρειν, δῶρα δὲ ἀγίνεον, Αἰθίοπες οἱ πρόσουροι Αἰγύπτῳ, τοὺς Καμβύσης ἐλαύνων ἐπὶ τοὺς μακροβίους Αἰθίοπας κατεστρέψατο, οἳ περί τε Νύσην τὴν ἱρὴν κατοίκηνται καὶ τῷ Διονύσῳ ἀνάγουσι τὰς ὁρτάς. οὗτοι οἱ Αἰθίοπες καὶ οἱ πλησιόχωροι τούτοισι σπέρματι μὲν χρέωνται τῷ αὐτῷ τῷ καὶ οἱ Καλλαντίαι Ἰνδοί, οἰκήματα δὲ ἔκτηνται κατάγαια· [3.97.3] οὗτοι συναμφότεροι διὰ τρίτου ἔτεος ἀγίνεον, ἀγινέουσι δὲ καὶ τὸ μέχρις ἐμεῦ, δύο χοίνικας ἀπύρου χρυσίου καὶ διηκοσίας φάλαγγας ἐβένου καὶ πέντε παῖδας Αἰθίοπας καὶ ἐλέφαντος ὀδόντας μεγάλους εἴκοσι. [3.97.4] Κόλχοι δὲ ‹τὰ› ἐτάξαντο ἐς τὴν δωρεὴν καὶ οἱ προσεχέες μέχρι Καυκάσιος ὄρεος (ἐς τοῦτο γὰρ τὸ ὄρος ὑπὸ Πέρσῃσι ἄρχεται, τὰ δὲ πρὸς βορέην ἄνεμον τοῦ Καυκάσιος Περσέων οὐδὲν ἔτι φροντίζει), οὗτοι ὦν δῶρα τὰ ἐτάξαντο ἔτι καὶ ἐς ἐμὲ διὰ πεντετηρίδος ἀγίνεον, ἑκατὸν παῖδας καὶ ἑκατὸν παρθένους. [3.97.5] Ἀράβιοι δὲ χίλια τάλαντα ἀγίνεον λιβανωτοῦ ἀνὰ πᾶν ἔτος. ταῦτα μὲν οὗτοι δῶρα πάρεξ τοῦ φόρου βασιλέϊ ἐκόμιζον. [3.98.1] τὸν δὲ χρυσὸν τοῦτον τὸν πολλὸν οἱ Ἰνδοί, ἀπ᾽ οὗ τὸ ψῆγμα τῷ βασιλέϊ τὸ εἰρημένον κομίζουσι, τρόπῳ τοιῷδε κτῶνται. [3.98.2] ἔστι τῆς Ἰνδικῆς χώρης τὸ πρὸς ἥλιον ἀνίσχοντα ψάμμος· τῶν γὰρ ἡμεῖς ἴδμεν, τῶν καὶ πέρι ἀτρεκές τι λέγεται, πρῶτοι πρὸς ἠῶ καὶ ἡλίου ἀνατολὰς οἰκέουσι ἀνθρώπων τῶν ἐν τῇ Ἀσίῃ Ἰνδοί· Ἰνδῶν γὰρ τὸ πρὸς τὴν ἠῶ ἐρημίη ἐστὶ διὰ τὴν ψάμμον. [3.98.3] ἔστι δὲ πολλὰ ἔθνεα Ἰνδῶν καὶ οὐκ ὁμόφωνα σφίσι, καὶ οἱ μὲν αὐτῶν νομάδες εἰσί, οἱ δὲ οὔ, οἱ δὲ ἐν τοῖσι ἕλεσι οἰκέουσι τοῦ ποταμοῦ καὶ ἰχθύα σιτέονται ὠμούς, τοὺς αἱρέουσι ἐκ πλοίων καλαμίνων ὁρμώμενοι· καλάμου δὲ ἓν γόνυ πλοῖον ἕκαστον ποιέεται. [3.98.4] οὗτοι μὲν δὴ τῶν Ἰνδῶν φορέουσι ἐσθῆτα φλοΐνην· ἐπεὰν ἐκ τοῦ ποταμοῦ φλοῦν ἀμήσωνται καὶ κόψωσι, τὸ ἐνθεῦτεν φορμοῦ τρόπον καταπλέξαντες ὡς θώρηκα ἐνδύνουσι. [3.99.1] ἄλλοι δὲ τῶν Ἰνδῶν πρὸς ἠῶ οἰκέοντες τούτων νομάδες εἰσί, κρεῶν ἐδεσταὶ ὠμῶν, καλέονται δὲ Παδαῖοι. νομαίοισι δὲ τοιοισίδε λέγονται χρᾶσθαι· ὃς ἂν κάμῃ τῶν ἀστῶν, ἤν τε γυνὴ ἤν τε ἀνήρ, τὸν μὲν ἄνδρα ἄνδρες οἱ μάλιστά οἱ ὁμιλέοντες κτείνουσι, φάμενοι αὐτὸν τηκόμενον τῇ νούσῳ τὰ κρέα σφίσι διαφθείρεσθαι· ὁ δὲ ἄπαρνός ἐστι μὴ μὲν νοσέειν· οἱ δὲ οὐ συγγινωσκόμενοι ἀποκτείναντες κατευωχέονται. [3.99.2] ἣ δὲ ἂν γυνὴ κάμῃ, ὡσαύτως αἱ ἐπιχρεώμεναι μάλιστα γυναῖκες ταὐτὰ τοῖσι ἀνδράσι ποιεῦσι. τὸν γὰρ δὴ ἐς γῆρας ἀπικόμενον θύσαντες κατευωχέονται. ἐς δὲ τούτου λόγον οὐ πολλοί τινες αὐτῶν ἀπικνέονται· πρὸ γὰρ τοῦ τὸν ἐς νοῦσον πίπτοντα πάντα κτείνουσι. [3.100.1] ἑτέρων δέ ἐστι Ἰνδῶν ὅδε ἄλλος τρόπος· οὔτε κτείνουσι οὐδὲν ἔμψυχον οὔτε τι σπείρουσι οὔτε οἰκίας νομίζουσι ἐκτῆσθαι ποιηφαγέουσί δε, καὶ αὐτοῖσι ἔστι ὅσον κέγχρος τὸ μέγαθος ἐν κάλυκι, αὐτόματον ἐκ τῆς γῆς γινόμενον, τὸ συλλέγοντες αὐτῇ τῇ κάλυκι ἕψουσί τε καὶ σιτέονται. ὃς δ᾽ ἂν ἐς νοῦσον αὐτῶν πέσῃ, ἐλθὼν ἐς τὴν ἔρημον κεῖται· φροντίζει δὲ οὐδεὶς οὔτε ἀποθανόντος οὔτε κάμνοντος. [3.101.1] μείξις δὲ τούτων τῶν Ἰνδῶν τῶν κατέλεξα πάντων ἐμφανής ἐστι κατά περ τῶν προβάτων, καὶ τὸ χρῶμα φορέουσι ὅμοιον πάντες καὶ παραπλήσιον Αἰθίοψι. [3.101.2] ἡ γονὴ δὲ αὐτῶν, τὴν ἀπίενται ἐς τὰς γυναῖκας, οὐ κατά περ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων ἐστὶ λευκή, ἀλλὰ μέλαινα κατά περ τὸ χρῶμα· τοιαύτην δὲ καὶ Αἰθίοπες ἀπίενται θορήν. οὗτοι μὲν τῶν Ἰνδῶν ἑκαστέρω τῶν Περσέων οἰκέουσι καὶ πρὸς νότου ἀνέμου καὶ Δαρείου βασιλέος οὐδαμὰ ὑπήκουσαν. [3.102.1] ἄλλοι δὲ τῶν Ἰνδῶν Κασπατύρῳ τε πόλι καὶ τῇ Πακτυϊκῇ χώρῃ εἰσὶ πρόσουροι, πρὸς ἄρκτου τε καὶ βορέω ἀνέμου κατοικημένοι τῶν ἄλλων Ἰνδῶν, οἳ Βακτρίοισι παραπλησίην ἔχουσι δίαιταν· οὗτοι καὶ μαχιμώτατοί εἰσι Ἰνδῶν καὶ οἱ ἐπὶ τὸν χρυσὸν στελλόμενοί εἰσι οὗτοι· κατὰ γὰρ τοῦτό ἐστι ἐρημίη διὰ τὴν ψάμμον. [3.102.2] ἐν δὴ ὦν τῇ ἐρημίῃ ταύτῃ καὶ τῇ ψάμμῳ γίνονται μύρμηκες μεγάθεα ἔχοντες κυνῶν μὲν ἐλάσσονα, ἀλωπέκων δὲ μέζονα· εἰσὶ γὰρ αὐτῶν καὶ παρὰ βασιλέϊ τῷ Περσέων ἐνθεῦτεν θηρευθέντες. οὗτοι ὦν οἱ μύρμηκες ποιεύμενοι οἴκησιν ὑπὸ γῆν ἀναφορέουσι τὴν ψάμμον κατά περ οἱ ἐν τοῖσι Ἕλλησι μύρμηκες κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον, εἰσὶ δὲ καὶ τὸ εἶδος ὁμοιότατοι· ἡ δὲ ψάμμος ἡ ἀναφερομένη ἐστὶ χρυσῖτις. [3.102.3] ἐπὶ δὴ ταύτην τὴν ψάμμον στέλλονται ἐς τὴν ἔρημον οἱ Ἰνδοί, ζευξάμενος ἕκαστος καμήλους τρεῖς, σειρηφόρον μὲν ἑκατέρωθεν ἔρσενα παρέλκειν, θήλεαν δὲ ἐς μέσον· ἐπὶ ταύτην δὴ αὐτὸς ἀναβαίνει, ἐπιτηδεύσας ὅκως ἀπὸ τέκνων ὡς νεωτάτων ἀποσπάσας ζεύξει· αἱ γάρ σφι κάμηλοι ἵππων οὐκ ἥσσονες ἐς ταχυτῆτά εἰσι, χωρὶς δὲ ἄχθεα δυνατώτεραι πολλὸν φέρειν. [3.103.1] τὸ μὲν δὴ εἶδος ὁκοῖόν τι ἔχει ἡ κάμηλος, ἐπισταμένοισι τοῖσι Ἕλλησι οὐ συγγράφω· τὸ δὲ μὴ ἐπιστέαται αὐτῆς, τοῦτο φράσω. κάμηλος ἐν τοῖσι ὀπισθίοισι σκέλεσι ἔχει τέσσερας μηροὺς καὶ γούνατα τέσσερα, τά τε αἰδοῖα διὰ τῶν ὀπισθίων σκελέων πρὸς τὴν οὐρὴν τετραμμένα. [3.104.1] οἱ δὲ δὴ Ἰνδοὶ τρόπῳ τοιούτῳ καὶ ζεύξι τοιαύτῃ χρεώμενοι ἐλαύνουσι ἐπὶ τὸν χρυσὸν λελογισμένως ὅκως [ἂν] καυμάτων τῶν θερμοτάτων ἐόντων ἔσονται ἐν τῇ ἁρπαγῇ· ὑπὸ γὰρ τοῦ καύματος οἱ μύρμηκες ἀφανέες γίνονται ὑπὸ γῆν. [3.104.2] θερμότατος δέ ἐστι ὁ ἥλιος τούτοισι τοῖσι ἀνθρώποισι τὸ ἑωθινόν, οὐ κατά περ τοῖσι ἄλλοισι μεσαμβρίης, ἀλλ᾽ ὑπερτείλας μέχρις οὗ ἀγορῆς διαλύσιος. τοῦτον δὲ τὸν χρόνον καίει πολλῷ μᾶλλον ἢ τῇ μεσαμβρίῃ τὴν Ἑλλάδα, οὕτως ὥστε ἐν ὕδατι λόγος αὐτούς ἐστι βρέχεσθαι τηνικαῦτα. [3.104.3] μεσοῦσα δὲ ἡ ἡμέρη σχεδὸν παραπλησίως καίει τούς ‹τε› ἄλλους ἀνθρώπους καὶ τοὺς Ἰνδούς. ἀποκλινομένης δὲ τῆς μεσαμβρίης γίνεταί σφι ὁ ἥλιος κατά περ τοῖσι ἄλλοισι ὁ ἑωθινός. καὶ τὸ ἀπὸ τούτου ἀπιὼν ἐπὶ μᾶλλον ψύχει, ἐς ὃ ἐπὶ δυσμῇσι ἐὼν καὶ τὸ κάρτα ψύχει. [3.105.1] ἐπεὰν δὲ ἔλθωσι ἐς τὸν χῶρον οἱ Ἰνδοὶ ἔχοντες θυλάκια, ἐμπλήσαντες ταῦτα τῆς ψάμμου τὴν ταχίστην ἐλαύνουσι ὀπίσω· αὐτίκα γὰρ οἱ μύρμηκες ὀδμῇ, ὡς δὴ λέγεται ὑπὸ Περσέων, μαθόντες διώκουσι. εἶναι δὲ ταχυτῆτα οὐδενὶ ἑτέρῳ ὅμοιον, οὕτως ὥστε, εἰ μὴ προλαμβάνειν τοὺς Ἰνδοὺς τῆς ὁδοῦ ἐν ᾧ τοὺς μύρμηκας συλλέγεσθαι, οὐδένα ἄν σφεων ἀποσῴζεσθαι. [3.105.2] τοὺς μέν νυν ἔρσενας τῶν καμήλων, εἶναι γὰρ ἥσσονας θέειν τῶν θηλέων, [καὶ] παραλύεσθαι ἐπελκομένους, οὐκ ὁμοῦ ἀμφοτέρους· τὰς δὲ θηλέας ἀναμιμνησκομένας τῶν ἔλιπον τέκνων ἐνδιδόναι μαλακὸν οὐδέν. τὸν μὲν δὴ πλέω τοῦ χρυσοῦ οὕτω [οἱ] Ἰνδοὶ κτῶνται, ὡς Πέρσαι φασί· ἄλλος δὲ σπανιώτερός ἐστι ἐν τῇ χώρῃ ὀρυσσόμενος.

[3.97.1] Αυτές λοιπόν ήταν οι διοικήσεις και οι φόροι που επιβλήθηκαν· ωστόσο, η μόνη χώρα που δεν αναφέρθηκε ότι πληρώνει φόρο, είναι η περσική· και πράγματι, οι Πέρσες νέμονται τη χώρα τους απαλλαγμένοι από φόρους. [3.97.2] Όσο γι᾽ αυτούς που δεν τους επιβλήθηκε να πληρώνουν κανέναν φόρο αλλά έφερναν δώρα, είναι οι Αιθίοπες οι όμοροι της Αιγύπτου, αυτοί που τους είχε υποτάξει ο Καμβύσης όταν βάδιζε κατά των μακροβίων Αιθιόπων, και αυτοί που κατοικούν γύρω στην ιερή Νύσα και τελούν τις εορτές τους προς τιμήν του Διονύσου. Οι Αιθίοπες αυτοί και οι γείτονές τους έχουν το ίδιο σπέρμα όπως και οι Καλλαντίες Ινδοί, και έχουν τις κατοικίες τους κάτω από τη γη. [3.97.3] Οι δύο αυτοί λαοί έφερναν κάθε δύο χρόνια, εξακολουθούσαν μάλιστα να φέρνουν και επί των ημερών μου, δύο χοίνικες καθαρό χρυσάφι, διακόσιους κορμούς έβενο, πέντε αγόρια Αιθίοπες και είκοσι μεγάλα ελεφαντόδοντα. [3.97.4] Τα δώρα πάλι που όρισαν οι Κόλχοι και οι γείτονές τους ώς το όρος Καύκασο (γιατί ώς αυτό το βουνό φτάνει η εξουσία των Περσών, ενώ οι περιοχές στα βόρεια του Καυκάσου δεν τους λογαριάζουν πια καθόλου τους Πέρσες), τα δώρα λοιπόν που όρισαν αυτοί, τα έφερναν και επί των ημερών μου ακόμη κάθε πέντε χρόνια, και ήταν εκατό αγόρια και εκατό παρθένες. [3.97.5] Οι Άραβες έφερναν κάθε χρόνο χίλια τάλαντα λιβανωτό. Αυτά λοιπόν τα δώρα κουβαλούσαν όλοι τούτοι στον βασιλιά, εκτός από τους φόρους.
[3.98.1] Το πολύ αυτό χρυσάφι, απ᾽ όπου φέρνουν στον βασιλιά το ψήγμα που είπαμε, οι Ινδοί το αποκτούν με τον ακόλουθο τρόπο. [3.98.2] Προς τη μεριά της ινδικής χώρας απ᾽ όπου βγαίνει ο ήλιος, είναι άμμος· κι από ό,τι ξέρουμε εμείς κι απ᾽ ό,τι λέγεται με κάποια ακρίβεια, οι πρώτοι άνθρωποι στην Ασία που κατοικούν στα ανατολικά κι απ᾽ όπου βγαίνει ο ήλιος, είναι Ινδοί — πέρα από τους Ινδούς, ανατολικότερα, εξαιτίας της άμμου, είναι έρημος. [3.98.3] Υπάρχουν πολλά έθνη Ινδών κι η γλώσσα τους δεν είναι η ίδια, και άλλοι απ᾽ αυτούς είναι νομάδες, άλλοι όχι, και άλλοι κατοικούν στα έλη του ποταμού και τρέφονται με ωμά ψάρια που τα πιάνουν μέσα από καλαμένια πλεούμενα· και το κάθε πλεούμενο είναι καμωμένο από έναν αρμό καλαμιού. [3.98.4] Αυτοί μάλιστα οι Ινδοί φοράνε ρούχα από βούρλα: θερίζουν τα βούρλα από το ποτάμι, τα κοπανάνε και ύστερα τα πλέκουν ψάθα και τα φοράνε σαν θώρακα.
[3.99.1] Άλλοι τώρα Ινδοί, που κατοικούν στα ανατολικά των προηγουμένων, είναι νομάδες, τρώνε ωμά κρέατα και ονομάζονται Παδαίοι. Και λέγεται ότι έχουν τα εξής έθιμα: όταν αρρωστήσει κανένας συμπολίτης τους, άνδρας ή γυναίκα, αν είναι άνδρας, τότε οι άνδρες που είναι οι πιο στενοί του φίλοι τον σκοτώνουν, επειδή, λένε, τον λιώνει η αρρώστια κι αυτοί χάνουν το κρέας· αυτός ας αρνιέται ότι είναι άρρωστος, εκείνοι δεν τον πιστεύουν, μόνο τον σκοτώνουν και τον κάνουν τσιμπούσι. [3.99.2] Αν πάλι αρρωστήσει γυναίκα, παρόμοια οι γυναίκες που είναι οι καλύτερές της φιλενάδες κάνουν τα ίδια όπως κι οι άνδρες. Όσους φτάνουν στα γηρατειά, τους θυσιάζουν και τους κάνουν τσιμπούσι. Μόνο που δεν φτάνουν πολλοί σ᾽ αυτό το σημείο, επειδή προηγουμένως, όσους αρρωστήσουν, τους σκοτώνουν όλους.
[3.100.1] Άλλοι πάλι Ινδοί έχουν άλλη συνήθεια, την εξής: ούτε σκοτώνουν τίποτε έμψυχο ούτε σπέρνουν τίποτε ούτε συνηθίζουν να αποκτούν σπίτια, παρά τρώνε χόρτα, και έχουν ένα σπόρο με μέγεθος όσο το κεχρί, μέσα σε κάλυκα, που φυτρώνει μόνος του από τη γη, και τον μαζεύουν και μαζί με τον κάλυκα τον ψήνουν και τον τρώνε. Όποιος απ᾽ αυτούς αρρωστήσει, πηγαίνει και ξαπλώνει στην έρημο, και κανένας δεν τον φροντίζει, ούτε στην αρρώστια του ούτε όταν πεθάνει.
[3.101.1] Όλοι αυτοί οι Ινδοί που ανέφερα, σμίγουν φανερά, σαν τα ζωντανά και έχουν όλοι το ίδιο χρώμα, που είναι παραπλήσιο με των Αιθιόπων. [3.101.2] Το σπέρμα τους άλλωστε που χύνουν στις γυναίκες, δεν είναι άσπρο σαν των άλλων ανθρώπων, αλλά μαύρο σαν το χρώμα τους· ίδιο σπέρμα βγάζουν και οι Αιθίοπες. Αυτοί οι Ινδοί λοιπόν κατοικούν μακριά από τους Πέρσες και προς τον νότιο άνεμο, και ουδέποτε έγιναν υπήκοοι του βασιλιά Δαρείου.
[3.102.1] Άλλοι Ινδοί συνορεύουν με την πόλη Κασπάτυρο και την περιοχή της Πακτυικής, εγκατεστημένοι προς τον βόρειο άνεμο και προς τα βόρεια των άλλων Ινδών, και η διαβίωσή τους είναι παραπλήσια με των Βακτρίων· αυτοί είναι και οι μαχητικότεροι απ᾽ όλους τους Ινδούς και αυτοί ξεκινούν και πηγαίνουν για το χρυσάφι: γιατί σ᾽ εκείνα τα μέρη είναι έρημος εξαιτίας της άμμου. [3.102.2] Σ᾽ αυτή λοιπόν την έρημο και στην άμμο υπάρχουν κάτι μυρμήγκια που το μέγεθός τους είναι μικρότερο βέβαια από του σκύλου αλλά μεγαλύτερο από της αλεπούς· ο βασιλιάς των Περσών έχει μερικά απ᾽ αυτά, που τα έπιασαν εκεί. Αυτά λοιπόν τα μυρμήγκια φτιάχνουν τη φωλιά τους κάτω από τη γη και φέρνουν την άμμο απάνω, όπως ακριβώς κάνουν και στην Ελλάδα τα μυρμήγκια, με τον ίδιο τρόπο — άλλωστε τους μοιάζουν πολύ και στην εμφάνιση· η άμμος λοιπόν έρχεται στην επιφάνεια, είναι χρυσοφόρα, [3.102.3] και γι᾽ αυτήν ακριβώς την άμμο ξεκινούν και πηγαίνουν στην έρημο οι Ινδοί, ζεύοντας ο καθένας τους τρεις καμήλες, δυο αρσενικές στα πλάγια για να σέρνουν με το σχοινί, και μια θηλυκιά στη μέση· αυτήν και καβαλικεύει ο καθένας τους, φροντίζοντας, όταν την ζεύει, να την αποχωρίζει από πολύ μικρά παιδιά· γιατί οι καμήλες οι δικές τους δεν είναι κατώτερες από τα άλογα στην ταχύτητα, και επιπλέον είναι πολύ πιο γερές στη μεταφορά φορτίων.
[3.103.1] Την εμφάνιση τώρα της καμήλας, πώς είναι, δεν θα την περιγράψω, γιατί είναι πολύ γνωστή στους Έλληνες· θα μιλήσω ωστόσο για κάτι από αυτήν που δεν το ξέρουν: στα πισινά της σκέλια η καμήλα έχει τέσσερα μεριά και τέσσερα γόνατα, και τα γεννητικά της όργανα ανάμεσα στα πισινά της σκέλια είναι στραμμένα προς την ουρά.
[3.104.1] Αυτόν λοιπόν τον τρόπο χρησιμοποιώντας οι Ινδοί και τέτοιας λογής ζέψιμο, ξεκινούν για το χρυσάφι, κάνοντας υπολογισμούς ώστε να φτάσουν και να το αρπάξουν την εποχή όπου υπάρχει ο μεγαλύτερος καύσωνας· γιατί εξαιτίας του καύσωνα τα μυρμήγκια χάνονται μέσα στη γη. [3.104.2] Όσο για τον ήλιο, στον τόπο αυτών των ανθρώπων είναι πιο ζεστός το πρωί και όχι το μεσημέρι, όπως στους τόπους των άλλων ανθρώπων, αλλά αφότου θα ανατείλει ώς τη διάλυση της αγοράς. Στο διάστημα αυτό μάλιστα καίει πολύ περισσότερο απ᾽ όσο στην Ελλάδα το μεσημέρι, τόσο που λέγεται ότι τότε οι άνθρωποι καταβρέχονται με νερό. [3.104.3] Καθώς μεσημεριάζει, ο ήλιος καίει στους Ινδούς το ίδιο σχεδόν όσο και στους άλλους ανθρώπους. Και όταν περνάει πια το μεσημέρι, ο ήλιος εκεί γίνεται όπως είναι το πρωί στους τόπους των άλλων ανθρώπων. Αποκεί και ύστερα, όσο κατεβαίνει ο ήλιος, τόσο περισσότερο κρύο κάνει, και όταν πια φτάσει στη δύση του, τότε το κρύο είναι πολύ δυνατό.
[3.105.1] Πηγαίνουν λοιπόν σ᾽ αυτή την περιοχή οι Ινδοί, και αφού γεμίσουν με άμμο τους σάκους που κουβαλούν μαζί τους, ξαναφεύγουν όσο μπορούν πιο γρήγορα γιατί τα μυρμήγκια, όπως τουλάχιστον λένε οι Πέρσες, τους καταλαβαίνουν αμέσως από τη μυρωδιά και τους παίρνουν στο κυνήγι. Και δεν έχουν τον όμοιό τους τα μυρμήγκια αυτά στη γρηγοράδα, τόσο που αν οι Ινδοί δεν προλάβαιναν να πάρουν δρόμο όταν αυτά συνάζονται, δεν θα γλίτωνε κανένας από δαύτους. [3.105.2] Τις αρσενικές λοιπόν καμήλες, που είναι κατώτερες από τις θηλυκές στο τρέξιμο, τις λύνουν καθώς σέρνονται, αλλά όχι και τις δύο ταυτόχρονα· οι θηλυκές όμως που θυμούνται τα μικρά τους που τα έχουν αφήσει, δεν κουράζονται καθόλου. Έτσι λοιπόν αποκτούν οι Ινδοί το μεγαλύτερο μέρος από το χρυσάφι, καθώς λένε οι Πέρσες· υπάρχει ωστόσο και άλλο χρυσάφι στη χώρα τους, από εξόρυξη, αλλά είναι σπανιότερο.