Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΟΜΗΡΟΣ

Ἰλιάς (13.673-13.722)


Ὣς οἱ μὲν μάρναντο δέμας πυρὸς αἰθομένοιο·
Ἕκτωρ δ᾽ οὐκ ἐπέπυστο Διῒ φίλος, οὐδέ τι ᾔδη
675 ὅττι ῥά οἱ νηῶν ἐπ᾽ ἀριστερὰ δηϊόωντο
λαοὶ ὑπ᾽ Ἀργείων. τάχα δ᾽ ἂν καὶ κῦδος Ἀχαιῶν
ἔπλετο· τοῖος γὰρ γαιήοχος ἐννοσίγαιος
ὄτρυν᾽ Ἀργείους, πρὸς δὲ σθένει αὐτὸς ἄμυνεν·
ἀλλ᾽ ἔχεν ᾗ τὰ πρῶτα πύλας καὶ τεῖχος ἐσᾶλτο,
680 ῥηξάμενος Δαναῶν πυκινὰς στίχας ἀσπιστάων,
ἔνθ᾽ ἔσαν Αἴαντός τε νέες καὶ Πρωτεσιλάου
θῖν᾽ ἔφ᾽ ἁλὸς πολιῆς εἰρυμέναι· αὐτὰρ ὕπερθε
τεῖχος ἐδέδμητο χθαμαλώτατον, ἔνθα μάλιστα
ζαχρηεῖς γίγνοντο μάχῃ αὐτοί τε καὶ ἵπποι.
685Ἔνθα δὲ Βοιωτοὶ καὶ Ἰάονες ἑλκεχίτωνες,
Λοκροὶ καὶ Φθῖοι καὶ φαιδιμόεντες Ἐπειοί,
σπουδῇ ἐπαΐσσοντα νεῶν ἔχον, οὐδὲ δύναντο
ὦσαι ἀπὸ σφείων φλογὶ εἴκελον Ἕκτορα δῖον,
οἱ μὲν Ἀθηναίων προλελεγμένοι· ἐν δ᾽ ἄρα τοῖσιν
690 ἦρχ᾽ υἱὸς Πετεῶο Μενεσθεύς, οἱ δ᾽ ἅμ᾽ ἕποντο
Φείδας τε Στιχίος τε Βίας τ᾽ ἐΰς· αὐτὰρ Ἐπειῶν
Φυλεΐδης τε Μέγης Ἀμφίων τε Δρακίος τε,
πρὸ Φθίων δὲ Μέδων τε μενεπτόλεμός τε Ποδάρκης.
ἤτοι ὁ μὲν νόθος υἱὸς Ὀϊλῆος θείοιο
695 ἔσκε Μέδων, Αἴαντος ἀδελφεός· αὐτὰρ ἔναιεν
ἐν Φυλάκῃ, γαίης ἄπο πατρίδος, ἄνδρα κατακτάς,
γνωτὸν μητρυιῆς Ἐριώπιδος, ἣν ἔχ᾽ Ὀϊλεύς·
αὐτὰρ ὁ Ἰφίκλοιο πάϊς τοῦ Φυλακίδαο.
οἱ μὲν πρὸ Φθίων μεγαθύμων θωρηχθέντες
700 ναῦφιν ἀμυνόμενοι μετὰ Βοιωτῶν ἐμάχοντο·
Αἴας δ᾽ οὐκέτι πάμπαν, Ὀϊλῆος ταχὺς υἱός,
ἵστατ᾽ ἀπ᾽ Αἴαντος Τελαμωνίου οὐδ᾽ ἠβαιόν,
ἀλλ᾽ ὥς τ᾽ ἐν νειῷ βόε οἴνοπε πηκτὸν ἄροτρον
ἶσον θυμὸν ἔχοντε τιταίνετον· ἀμφὶ δ᾽ ἄρα σφι
705 πρυμνοῖσιν κεράεσσι πολὺς ἀνακηκίει ἱδρώς·
τὼ μέν τε ζυγὸν οἶον ἐΰξοον ἀμφὶς ἐέργει
ἱεμένω κατὰ ὦλκα· τέμει δέ τε τέλσον ἀρούρης·
ὣς τὼ παρβεβαῶτε μάλ᾽ ἕστασαν ἀλλήλοιιν.
ἀλλ᾽ ἤτοι Τελαμωνιάδῃ πολλοί τε καὶ ἐσθλοὶ
710 λαοὶ ἕπονθ᾽ ἕταροι, οἵ οἱ σάκος ἐξεδέχοντο,
ὁππότε μιν κάματός τε καὶ ἱδρὼς γούναθ᾽ ἵκοιτο.
οὐδ᾽ ἄρ᾽ Ὀϊλιάδῃ μεγαλήτορι Λοκροὶ ἕποντο·
οὐ γάρ σφι σταδίῃ ὑσμίνῃ μίμνε φίλον κῆρ·
οὐ γὰρ ἔχον κόρυθας χαλκήρεας ἱπποδασείας,
715 οὐδ᾽ ἔχον ἀσπίδας εὐκύκλους καὶ μείλινα δοῦρα,
ἀλλ᾽ ἄρα τόξοισιν καὶ ἐϋστρεφεῖ οἶος ἀώτῳ
Ἴλιον εἰς ἅμ᾽ ἕποντο πεποιθότες, οἷσιν ἔπειτα
ταρφέα βάλλοντες Τρώων ῥήγνυντο φάλαγγας·
δή ῥα τόθ᾽ οἱ μὲν πρόσθε σὺν ἔντεσι δαιδαλέοισι
720 μάρναντο Τρωσίν τε καὶ Ἕκτορι χαλκοκορυστῇ,
οἱ δ᾽ ὄπιθεν βάλλοντες ἐλάνθανον· οὐδέ τι χάρμης
Τρῶες μιμνήσκοντο· συνεκλόνεον γὰρ ὀϊστοί.


Κι έτσι ωσάν φλόγα μ᾽ άσβεστην ορμήν επολεμούσαν·
γνώσιν δεν είχε ούτ᾽ είδησιν ακόμη ο θείος Έκτωρ
675πως οι Αργείοι τον λαόν εσύντριβαν στων πλοίων
τ᾽ αριστερά, κι οι Αχαιοί θα βγαίναν νικηφόροι.
Τέτοιος τους έσπρωχνε θεός και αυτός εσυμμαχούσε
ο γαιοφόρος Ποσειδών· αλλ᾽ έμεν᾽ όπου πρώτα
τες πυκνές τάξες έσπασε των ασπιστών Αργείων
680κι έπειτα μέσα επήδησε στες πύλες και στο τείχος.
Τα πλοία κει του Αίαντος και του Πρωτεσιλάου
ήσαν συρμένα της λευκής θαλάσσης εις την άκρην
κι ήταν το τείχος χαμηλό πολύ και αυτού με λύσσαν
εξόχως όλ᾽ οι μαχηταί κι οι ίπποι αγωνιζόνταν.
685Ίωνες μακροχίτωνες, Βοιωτοί, Λοκροί και Φθίοι,
και λαμπροφόροι Επειοί τον Έκτορα, που ορμούσε
προς τα καράβια, ωσάν φωτιά μ᾽ αγώνα τούς κρατούσαν,
αλλά και δεν κατόρθωναν μακράν τους να τον διώξουν.
Ο Μενεσθεύς, του Πετεώ υιός, λυγάρι οδήγα
690από Αθηναίους και μ᾽ αυτόν ο Φείδας και ο Στιχίος
ο Βίας ο ανδράγαθος· και ο Μέγης Φυλεΐδης
των Επειών ήτο αρχηγός, ο Αμφίων και ο Δρακίος,
κι ήσαν των Φθίων αρχηγοί ο Μέδων και ο Ποδάρκης.
Και άνομον ήταν γέννημα ο Μέδων του Οϊλέως,
695λωλάδελφος του Αίαντος· μακράν εις την Φυλάκην
στα ξένα εζούσε απ᾽ τον καιρόν που εφόνευσ᾽ έν᾽ αδέλφι
της μητρυιάς Εριώπιδος, ομόκλινης του Οϊλέως·
και ο Ποδάρκης ήτο υιός του Φυλακίδου Ιφίκλου.
Με τ᾽ άρματά τους τούτοι εμπρός των ανδρειωμένων Φθίων
700μάχονται ομού με τους Βοιωτούς να σώσουν τα καράβια.
Ο Αίας πάλιν ο γοργός, ο Οϊλείδης απ᾽ τον άλλον
τον Τελαμώνιον Αίαντα μακράν δεν κάμνει βήμα·
και ως μαύρα βόδια στον αγρόν συγκολλητόν αλέτρι
με μια ψυχή τραβούν ομού στο νέαμα κι επάνω
705τους αναβρύζ᾽ ίδρος πολύς στες ρίζες των κεράτων,
και μόν᾽ ο στιλβωτός ζυγός στην μέσην τούς χωρίζει
καθώς να σκίσουν προχωρούν τ᾽ αυλάκια πέρα πέρα·
όμοια κι εκείνοι εμάχονταν πλάγι με πλάγ᾽ οι δύο·
αλλ᾽ είχε ο Τελαμώνιος πολλούς σιμά του ανδρείους
710συντρόφους, κι έδιδε σ᾽ αυτούς να πάρουν την ασπίδα,
οπόταν κόπος κι ίδρωτας του λύγιζαν το γόνα.
Ούδ᾽ οι Λοκροί τον ψυχερόν Οϊλείδη ακολουθούσαν·
διότ᾽ εις μάχην σταθεράν δεν τους βαστούσε η γνώμη·
ότι ουδέ κράνη χάλκινα και φουντωτά φορούσαν,
715κόρυθες ούτε κυκλωτές και φράξινα κοντάρια,
αλλά στα τόξα θαρρετοί και στον καλοστριμμένον
φλόκον προβάτου, εκστράτευσαν στην Ίλιον και μ᾽ εκείνα
πυκνά βαρούσαν κι έσπαναν τες φάλαγγες των Τρώων.
Έτσι με τα λαμπρ᾽ άρματα του Αίαντος τα πλήθη
720εμπρός στον θείον Έκτορα κτυπούσαν και τους Τρώας,
και όπισθεν ρίχναν οι Λοκροί χωρίς να τους νοήσουν,
τόσο σφοδρά που εδείλιασαν από τα βέλ᾽ οι Τρώες.