Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ

Ὄρνιθες (1494-1530)


ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
οἴμοι τάλας, ὁ Ζεὺς ὅπως μή μ᾽ ὄψεται.
1495ποῦ Πισθέταιρός ἐστιν; ΠΙ. ἔα, τουτὶ τί ἦν;
τίς ὁ συγκαλυμμός; ΠΡ. τῶν θεῶν ὁρᾷς τινα
ἐμοῦ κατόπιν ἐνταῦθα; ΠΙ. μὰ Δί᾽ ἐγὼ μὲν οὔ.
τίς δ᾽ εἶ σύ; ΠΡ. πηνίκ᾽ ἐστὶν ἄρα τῆς ἡμέρας;
ΠΙ. ὁπηνίκα; σμικρόν τι μετὰ μεσημβρίαν.
1500ἀλλὰ σὺ τίς εἶ; ΠΡ. βουλυτὸς ἢ περαιτέρω;
ΠΙ. οἴμ᾽ ὡς βδελύττομαί σε. ΠΡ. τί γὰρ ὁ Ζεὺς ποεῖ;
ἀπαιθριάζει τὰς νεφέλας ἢ ξυννέφει;
ΠΙ. οἴμωζε μεγάλ᾽. ΠΡ. οὕτω μὲν ἐκκεκαλύψομαι.
ΠΙ. ὦ φίλε Προμηθεῦ. ΠΡ. παῦε παῦε, μὴ βόα.
1505ΠΙ. τί γάρ ἐστι; ΠΡ. σίγα, μὴ κάλει μου τοὔνομα·
ἀπὸ γάρ μ᾽ ὀλεῖς, εἴ μ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁ Ζεὺς ὄψεται.
ἀλλ᾽ ἵνα φράσω σοι πάντα τἄνω πράγματα,
τουτὶ λαβών μου τὸ σκιάδειον ὑπέρεχε,
ἄνωθεν ὡς ἂν μή μ᾽ ὁρῶσιν οἱ θεοί.
1510ΠΙ. ἰοῦ ἰοῦ·
εὖ γ᾽ ἐπενόησας αὐτὸ καὶ προμηθικῶς.
ὑπόδυθι ταχὺ δὴ κᾆτα θαρρήσας λέγε.
ΠΡ. ἄκουε δή νυν. ΠΙ. ὡς ἀκούοντος λέγε.
ΠΡ. ἀπόλωλεν ὁ Ζεύς. ΠΙ. πηνίκ᾽ ἄττ᾽ ἀπώλετο;
1515ΠΡ. ἐξ οὗπερ ὑμεῖς ᾠκίσατε τὸν ἀέρα.
θύει γὰρ οὐδεὶς οὐδὲν ἀνθρώπων ἔτι
θεοῖσιν, οὐδὲ κνῖσα μηρίων ἄπο
ἀνῆλθεν ὡς ἡμᾶς ἀπ᾽ ἐκείνου τοῦ χρόνου,
ἀλλ᾽ ὡσπερεὶ Θεσμοφορίοις νηστεύομεν
1520ἄνευ θυηλῶν· οἱ δὲ βάρβαροι θεοὶ
πεινῶντες ὥσπερ Ἰλλυριοὶ κεκριγότες
ἐπιστρατεύσειν φάσ᾽ ἄνωθεν τῷ Διί,
εἰ μὴ παρέξει τἀμπόρι᾽ ἀνεῳγμένα,
ἵν᾽ εἰσάγοιτο σπλάγχνα κατατετμημένα.
1525ΠΙ. εἰσὶν γὰρ ἕτεροι βάρβαροι θεοί τινες
ἄνωθεν ὑμῶν; ΠΡ. οὐ γάρ εἰσι βάρβαροι,
ὅθεν ὁ πατρῷός ἐστιν Ἐξηκεστίδῃ;
ΠΙ. ὄνομα δὲ τούτοις τοῖς θεοῖς τοῖς βαρβάροις
τί ἐστιν; ΠΡ. ὅ τι ἐστίν; Τριβαλλοί. ΠΙ. μανθάνω.
1530ἐντεῦθεν ἆρα τοὐπιτριβείης ἐγένετο.


Έρχεται ο Προμηθέας, κουκουλωμένος και κρατώντας μια ομπρέλα πάνω από το κεφάλι του· φαίνεται πολύ ανήσυχος.
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Του Δία το μάτι απάνω μου, αχ, μην πέσει.
Πού βρίσκεται ο Πισθέταιρος;
ΠΙΣ., βγαίνοντας από το σύδεντρο.
Τί πράμα,
καλέ, είν᾽ αυτό; Πώς έτσι σκεπασμένος;
ΠΡΟ. Κανένα θεό από πίσω μου μη βλέπεις;
ΠΙΣ. Κανένα. Μα ποιός είσαι; ΠΡΟ. Τί ώρα να ᾽ναι;
ΠΙΣ. Λιγάκι περασμένο μεσημέρι.
1500Αλλά ποιός είσαι; ΠΡΟ. Δειλινό ή βραδάκι;
ΠΙΣ. Άνοστος είσαι. ΠΡΟ. Κι ο καιρός πώς είναι;
Καλοκαιριάζει ο Δίας ή συννεφιάζει;
ΠΙΣ. Να σκάσεις. ΠΡΟ. Τότε βγάζω την κουκούλα.
Ξεσκεπάζεται.
ΠΙΣ. Ω φίλε Προμηθέα! ΠΡΟ. Σιγά, μη σκούζεις.
ΠΙΣ. Μα τί είναι; ΠΡΟ. Μη με λες με τ᾽ όνομά μου·
ο Δίας εδώ αν με δει, με καταστρέφεις.
Για να σου πω τί γίνεται εκεί πάνω,
κρύβε μου το κεφάλι με το σκιάδι,
από ψηλά οι θεοί να μη με βλέπουν.
1510ΠΙΣ. Μωρέ, μωρέ·
μας ήρθες με προμήθεια ωραίες ιδέες.
Χώσου από κάτω και με θάρρος μίλα.
ΠΡΟ. Άκου λοιπόν. ΠΙΣ. Μπρος, μίλα και σ᾽ ακούω.
ΠΡΟ. Ξόφλησε ο Δίας. ΠΙΣ. Τί; ξόφλησε; από πότε;
ΠΡΟ. Αφότου τον αέρα εσείς με τείχος
τον κλείσατε. Από τότε δεν προσφέρνει
στους θεούς κανένας άνθρωπος θυσία,
κνίσα ψητού δεν ήρθε πια εκεί πάνω
καμιά σ᾽ εμάς, σα να ᾽ναι Θεσμοφόρια,
1520νηστεύουμε· γυμνοί οι βωμοί· κι οι βάρβαροι
θεοί σαν Ιλλυριοί απ᾽ την πείνα σκούζουν
και με στρατό το Δία, λέει, θα χτυπήσουν
από ψηλά, αγορές αν δεν ανοίξει,
για να μπάσουν εντόσθια λιανισμένα.
ΠΙΣ. Μα κι άλλοι θεοί από πάνω σας υπάρχουν,
βάρβαροι; ΠΡΟ. Φυσικά· ο Εξηκεστίδης
ποιόν τότε θα είχε ρίζα της γενιάς του;
ΠΙΣ. Κι αυτούς τους θεούς τους βάρβαρους, γιά πες μου,
πώς τους λεν; ΠΡΟ. Τριβαλλούς. ΠΙΣ. Καταλαβαίνω·
1530αυτοί θα τριβελίζουνε τον κόσμο.