Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ

Εἰδύλλια (16.22-16.57)


Δαιμόνιοι, τί δὲ κέρδος ὁ μυρίος ἔνδοθι χρυσός
κείμενος; οὐχ ἅδε πλούτου φρονέουσιν ὄνασις,
ἀλλὰ τὸ μὲν ψυχᾷ, τὸ δέ πού τινι δοῦναι ἀοιδῶν·
25 πολλοὺς εὖ ἔρξαι πηῶν, πολλοὺς δὲ καὶ ἄλλων
ἀνθρώπων, αἰεὶ δὲ θεοῖς ἐπιβώμια ῥέζειν,
μηδὲ ξεινοδόκον κακὸν ἔμμεναι ἀλλὰ τραπέζῃ
μειλίξαντ᾽ ἀποπέμψαι ἐπὴν ἐθέλωντι νέεσθαι,
Μοισάων δὲ μάλιστα τίειν ἱεροὺς ὑποφήτας,
30 ὄφρα καὶ εἰν Ἀίδαο κεκρυμμένος ἐσθλὸς ἀκούσῃς,
μηδ᾽ ἀκλεὴς μύρηαι ἐπὶ ψυχροῦ Ἀχέροντος,
ὡσεί τις μακέλᾳ τετυλωμένος ἔνδοθι χεῖρας
ἀχὴν ἐκ πατέρων πενίην ἀκτήμονα κλαίων.
πολλοὶ ἐν Ἀντιόχοιο δόμοις καὶ ἄνακτος Ἀλεύα
35 ἁρμαλιὴν ἔμμηνον ἐμετρήσαντο πενέσται·
πολλοὶ δὲ Σκοπάδαισιν ἐλαυνόμενοι ποτὶ σακούς
μόσχοι σὺν κεραῇσιν ἐμυκήσαντο βόεσσι·
μυρία δ᾽ ἂμ πεδίον Κραννώνιον ἐνδιάασκον
ποιμένες ἔκκριτα μῆλα φιλοξείνοισι Κρεώνδαις·
40 ἀλλ᾽ οὔ σφιν τῶν ἦδος, ἐπεὶ γλυκὺν ἐξεκένωσαν
θυμὸν ἐς εὐρεῖαν σχεδίαν στυγνοῖο γέροντος·
ἄμναστοι δὲ τὰ πολλὰ καὶ ὄλβια τῆνα λιπόντες
δειλοῖς ἐν νεκύεσσι μακροὺς αἰῶνας ἔκειντο,
εἰ μὴ θεῖος ἀοιδὸς ὁ Κήιος αἰόλα φωνέων
45 βάρβιτον ἐς πολύχορδον ἐν ἀνδράσι θῆκ᾽ ὀνομαστούς
ὁπλοτέροις· τιμᾶς δὲ καὶ ὠκέες ἔλλαχον ἵπποι,
οἵ σφισιν ἐξ ἱερῶν στεφανηφόροι ἦλθον ἀγώνων.
τίς δ᾽ ἂν ἀριστῆας Λυκίων ποτέ, τίς κομόωντας
Πριαμίδας ἢ θῆλυν ἀπὸ χροιᾶς Κύκνον ἔγνω,
50 εἰ μὴ φυλόπιδας προτέρων ὕμνησαν ἀοιδοί;
οὐδ᾽ Ὀδυσεὺς ἑκατόν τε καὶ εἴκοσι μῆνας ἀλαθείς
πάντας ἐπ᾽ ἀνθρώπους, Ἀίδαν τ᾽ εἰς ἔσχατον ἐλθών
ζωός, καὶ σπήλυγγα φυγὼν ὀλοοῖο Κύκλωπος,
δηναιὸν κλέος ἔσχεν, ἐσιγάθη δ᾽ ἂν ὑφορβός
55 Εὔμαιος καὶ βουσὶ Φιλοίτιος ἀμφ᾽ ἀγελαίαις
ἔργον ἔχων αὐτός τε περίσπλαγχνος Λαέρτης,
εἰ μή σφεας ὤνασαν Ἰάονος ἀνδρὸς ἀοιδαί.


Τρελοί, τι κέρδος απ᾽ το βιος που ᾽ναι βαθιά κρυμμένο;
κανένα. Αυτός που επιθυμεί να δει καλό απ᾽ το βιος του,
μέρος σκορπά για λόγου του και μέρος για τη φτώχεια,
25κάνει καλό σε συγγενείς, κάνει καλό και σ᾽ άλλους
και κάνει και συχνές-πυκνές για τους θεούς θυσίες
κι είναι το σπίτι του ανοιχτό και καλοδέχετ᾽ όλους
και στο τραπέζι του καλεί με προθυμιά μεγάλη
και φεύγουν όταν θέλουνε και τους ξεπροβοδώνει·
κι απ᾽ όλους περισσότερο τιμάει τους ποιητάς μας
30αν θέλει και παινέματα ν᾽ ακούσει όταν πεθάνει
και να μην κλαίει αδόξαστος μέσα στον κρύο τον Άδη,
σαν το φτωχό το δουλευτή και τον ερημοσπίτη
που ᾽χουν οι απαλάμες του κάλους απ᾽ το σκερπάνι.
Πολλοί που σκλάβοι εδούλευαν στου Αντίοχου τα χωράφια
και στα χωράφια άλλοι πολλοί του βασιλιά του Αλεύα,
35επαίρνανε προμήθειες για ολόκληρο το μήνα·
πολλά μοσχάρια και πολλές καλόθρεφτες γελάδες
εγύριζαν με μουγκρητά στων Σκοπαδών τις στάνες·
κοπάδια αρνιά των Κρεωνδών έβοσκαν στα λιβάδια,
των Κρεωνδών που εδέχονταν καλόθελα τους ξένους.
40μα απ᾽ όλα αυτά τί κέρδισαν, τί πήρανε μαζί των,
όταν ο Χάρος ο σκληρός στη βάρκα του τους πήρε;
Λησμονημένοι θα ᾽μεναν και ξεχασμένοι πάντα
αν δεν τους έκανε γνωστούς και ξακουστούς στον κόσμο
45η αιολική πολύχορδη του Σιμωνίδη λύρα·
μα κι άλογα γοργόποδα δοξάστηκαν κι εκείνα
που απ᾽ τους αγώνας έφερναν της νίκης τα στεφάνια.
Ποιός της Λυκίας τους ήρωας, τον Κύκνο από το χρώμα
και ποιός τους γιους του Πρίαμου θα γνώριζεν ωστόσο
50αν δεν υμνούσαν οι ποιηταί τους παλαιούς πολέμους;
Ούτ᾽ ο Οδυσσεύς που εγύριζε χαμένος δέκα χρόνια
και στα στερνά και ζωντανός κατέβηκε στον Άδη
κι εξέφυγε κι απ᾽ τη σπηλιά του άγριου Κυκλομάτη,
55μα κι ούτε κι ο χοιροβοσκός ο Εύμαιος, κι ο βουκόλος
Φιλοίτιος, ούτε καν κι αυτός ο ηρωικός Λαέρτης
θενά ᾽χαν την πολύχρονη και την τρανή των δόξα
αν δεν τους αποθέωναν του Ομήρου τα τραγούδια.