Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ

Εἰδύλλια (8.1-8.32)


8. ΒΟΥΚΟΛΙΑΣΤΑΙ ‹β›: ΔΑΦΝΙΣ ΚΑΙ ΜΕΝΑΛΚΑΣ


Δάφνιδι τῷ χαρίεντι συνάντετο βουκολέοντι
μῆλα νέμων, ὡς φαντί, κατ᾽ ὤρεα μακρὰ Μενάλκας.
ἄμφω τώγ᾽ ἤστην πυρροτρίχω, ἄμφω ἀνάβω,
ἄμφω συρίσδεν δεδαημένω, ἄμφω ἀείδεν.
5 πρᾶτος δ᾽ ὦν ποτὶ Δάφνιν ἰδὼν ἀγόρευε Μενάλκας·
«μυκητᾶν ἐπίουρε βοῶν Δάφνι, λῇς μοι ἀεῖσαι;
φαμί τυ νικασεῖν, ὅσσον θέλω αὐτὸς ἀείδων.»
τὸν δ᾽ ἄρα χὠ Δάφνις τοιῷδ᾽ ἀπαμείβετο μύθῳ·
«ποιμὴν εἰροπόκων ὀίων, συρικτὰ Μενάλκα,
10 οὔποκα νικασεῖς μ᾽, οὐδ᾽ εἴ τι πάθοις τύγ᾽ ἀείδων.»
ΜΕΝΑΛΚΑΣ
χρῄσδεις ὦν ἐσιδεῖν; χρῄσδεις καταθεῖναι ἄεθλον;
ΔΑΦΝΙΣ
χρῄσδω τοῦτ᾽ ἐσιδεῖν, χρῄσδω καταθεῖναι ἄεθλον.
ΜΕ. καὶ τί νυ θησεύμεσθ᾽ ὅ κεν ἁμῖν ἄρκιον εἴη;
ΔΑ. μόσχον ἐγὼ θησῶ, τὺ δὲ θὲς ἰσομάτορα ἀμνόν.
15 ΜΕ. οὐ θησῶ ποκα ἀμνόν, ἐπεὶ χαλεπὸς ὁ πατήρ μευ
χἀ μάτηρ, τὰ δὲ μῆλα ποθέσπερα πάντ᾽ ἀριθμεῦντι.
ΔΑ. ἀλλὰ τί μὰν θησεῖς; τί δὲ τὸ πλέον ἑξεῖ ὁ νικῶν;
ΜΕ. σύριγγ᾽ ἃν ἐπόησα καλὰν ἔχω ἐννεάφωνον,
λευκὸν κηρὸν ἔχοισαν ἴσον κάτω ἶσον ἄνωθεν·
20 ταύταν κατθείην, τὰ δὲ τῶ πατρὸς οὐ καταθησῶ.
ΔΑ. ἦ μάν τοι κἠγὼ σύριγγ᾽ ἔχω ἐννεάφωνον,
λευκὸν κηρὸν ἔχοισαν ἴσον κάτω ἶσον ἄνωθεν.
πρώαν νιν συνέπαξ᾽· ἔτι καὶ τὸν δάκτυλον ἀλγῶ
τοῦτον, ἐπεὶ κάλαμός με διασχισθεὶς διέτμαξεν.
25 ΜΕ. ἀλλὰ τίς ἄμμε κρινεῖ; τίς ἐπάκοος ἔσσεται ἁμέων;
ΔΑ. τῆνόν πως ἐνταῦθα τὸν αἰπόλον, ἤν, καλέσωμες,
ᾧ ποτὶ ταῖς ἐρίφοις ὁ κύων ὁ φάλαρος ὑλακτεῖ.

Χοἰ μὲν παῖδες ἄυσαν, ὁ δ᾽ αἰπόλος ἦνθ᾽ ὑπακούσας·
χοἰ μὲν παῖδες ἀείδεν, ὁ δ᾽ αἰπόλος ἤθελε κρίνειν.
30 πρᾶτος δ᾽ ὦν ἄειδε λαχὼν ἰυκτὰ Μενάλκας,
εἶτα δ᾽ ἀμοιβαίαν ὑπελάμβανε Δάφνις ἀοιδάν
βουκολικάν· οὕτω δὲ Μενάλκας ἄρξατο πρᾶτος.


8. ΒΟΥΚΟΥΛΙΑΣΤΑΙ: ΔΑΦΝΙΣ, ΜΕΝΑΛΚΑΣ, ΑΙΠΟΛΟΣ


Τα προβατά του βόσκοντας απάντησ᾽ ο Μενάλκας
 απάνω στα ψηλά βουνά το Δάφνι το βουκόλο.
 Ήταν κι οι δυο ξανθόμαλλα κι ανήλικα κοπέλια,
 τεχνίτες στη φλογέρα οι δυο, τεχνίτες στο τραγούδι.
 5Και προς το Δάφνι στρέφοντας είπ᾽ ο Μενάλκας πρώτος:
 «Δάφνι, που βόδια εσύ βοσκάς με τα μουγκρίσματά των,
 θέλεις να δοκιμάσουμε ποιός κάλλιο τραγουδάει;
 Εγώ με το τραγούδι μου σου λέω πως θα νικήσω».
 Κι ο Δάφνις τ᾽ αποκρίθηκε και τέτοια λόγια του ᾽πε:
 «Μενάλκα, που τ᾽ αρνιά βοσκάς και παίζεις τη φλογέρα,
 10ποτέ δε με νικάς εσύ κι αν σκάσεις τραγουδώντας».
 ΜΕΝΑΛΚΑΣ
 Θέλεις να δοκιμάσομε και να στοιχηματίσεις;
 ΔΑΦΝΙΣ
 Θέλω να δοκιμάσομε και να στοιχηματίσω.
 ΜΕΝ. Τί στοίχημα να βάλομε καλό και για τους δυο μας;
 ΔΑΦ. Ένα μοσχάρι βάζω εγώ· εσύ τρανό κριάρι.
 15ΜΕΝ. Δε βάζω το κριάρι εγώ, τι έχω κακό πατέρα
 κι είναι κι η μάνα μου κακιά, κι όταν γυρνώ το βράδυ
 μου τα μετρούν τα πρόβατα και τα ξαναμετρούνε.
 ΔΑΦ. Τί θα κερδίσει ο νικητής; τί στοίχημα θα βάλεις;
 ΜΕΝ. Θα βάλω τη φλογέρα μου, μ᾽ εννιά φωνές φλογέρα,
 απ᾽ άκρη ως άκρη ολόστρωτα μ᾽ άσπρο κερί δεμένη·
 αυτή θα βάλω στοίχημα που ᾽ναι δικό μου πράμα·
 20ό,τ᾽ είναι του πατέρα μου δεν το στοιχηματίζω.
 ΔΑΦ. Ίδια φλογέρα έχω κι εγώ, μ᾽ εννιά φωνές φλογέρα,
 απ᾽ άκρη ως άκρη ολόστρωτα μ᾽ άσπρο κερί δεμένη.
 Τώρα κοντά την έκανα. Μου ᾽κοψε το καλάμι
 ετούτο μου το δάχτυλο και μου πονάει ακόμα.
 25ΜΕΝ. Ποιός θα μας κρίνει τώρα εδώ και ποιός θα μας ακούσει;
 ΔΑΦ. Εκείνο το γιδοβοσκό —που ο σκύλος του γαβγίζει
 απόκοντα στα γίδια του— ας κράξομε για νά ᾽ρθει.
Και τα κοπέλια εκράξανε κι αυτός ήρθε ν᾽ ακούσει.
 30Κι έβγαλαν κλήρο κι έλαχε κι άρχισεν ο Μενάλκας
 κι ο Δάφνις αποκρίνονταν μ᾽ αγροτικό τραγούδι
 και τραγουδούσε δεύτερος. Κι είπ᾽ ο Μενάλκας πρώτος.