Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΠΙΝΔΑΡΟΣ

Ὀλυμπιονίκαις (4.1-4.27)


ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΑΙΣ IV

ΨΑΥΜΙΔΙ ΚΑΜΑΡΙΝΑΙΩΙ


Ἐλατὴρ ὑπέρτατε βροντᾶς ἀκαμαντόποδος [στρ. α]
Ζεῦ· τεαὶ γὰρ Ὧραι
ὑπὸ ποικιλοφόρμιγγος ἀοιδᾶς ἑλισσόμεναί μ᾽ ἔπεμψαν
ὑψηλοτάτων μάρτυρ᾽ ἀέθλων·
ξείνων δ᾽ εὖ πρασσόντων
5ἔσαναν αὐτίκ᾽ ἀγγελίαν ποτὶ γλυκεῖαν ἐσλοί·
ἀλλὰ Κρόνου παῖ, ὃς Αἴτναν ἔχεις
ἶπον ἀνεμόεσσαν ἑκατογκεφάλα
Τυφῶνος ὀβρίμου,
Οὐλυμπιονίκαν
δέξαι Χαρίτων θ᾽ ἕκατι τόνδε κῶμον,

10χρονιώτατον φάος εὐρυσθενέων ἀρετᾶν. [ἀντ. α]
Ψαύμιος γὰρ ἵκει
ὀχέων, ὃς ἐλαίᾳ στεφανωθεὶς Πισάτιδι κῦδος ὄρσαι
σπεύδει Καμαρίνᾳ. θεὸς εὔφρων
εἴη λοιπαῖς εὐχαῖς·
ἐπεί νιν αἰνέω, μάλα μὲν τροφαῖς ἑτοῖμον ἵππων,
15χαίροντά τε ξενίαις πανδόκοις,
καὶ πρὸς Ἡσυχίαν φιλόπολιν καθαρᾷ
γνώμᾳ τετραμμένον.
οὐ ψεύδεϊ τέγξω
λόγον· διάπειρά τοι βροτῶν ἔλεγχος·

ἅπερ Κλυμένοιο παῖδα [ἐπῳδ. α]
20Λαμνιάδων γυναικῶν ἔλυσεν ἐξ ἀτιμίας.
22χαλκέοισι δ᾽ ἐν ἔντεσι νικῶν δρόμον
ἔειπεν Ὑψιπυλείᾳ μετὰ στέφανον ἰών·
«οὗτος ἐγὼ ταχυτᾶτι·
25χεῖρες δὲ καὶ ἦτορ ἴσον. φύονται δὲ καὶ νέοις
ἐν ἀνδράσιν πολιαί
θαμάκι παρὰ τὸν ἁλικίας ἐοικότα χρόνον.»


ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΟΣ Δ᾽

ΓΙΑ ΤΟΝ ΨΑΥΜΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΜΑΡΙΝΑ

ΝΙΚΗΤΗ ΣΕ ΑΡΜΑΤΟΔΡΟΜΙΑ


Ω Δία υπέρτατε, που την ακούραστη βροντή εξακοντίζεις, [στρ. α]
στο γύρισμα των Εποχών
οι ποικιλοφόρμιγγες ωδές εδώ με στέλνουν
μάρτυρα των πιο τρανών αγώνων.
Όταν οι φίλοι ευτυχούν,
5οι καλοί αμέσως χαίρονται με τη γλυκιά την είδηση.
Αλλ᾽, ω του Κρόνου γιε, συ που την Αίτνα ορίζεις,
τον ανεμόδαρτο όγκο που κρατάει δεσμώτη τον δυνατό
εκατοντακέφαλο Τυφώνα,
δέξου τον Ολυμπιονίκη
και, για χάρη των Χαρίτων, το τραγούδι αυτό το εγκωμιαστικό,

10που αίγλη πολύχρονη στης δύναμης τ᾽ αθλήματα χαρίζει. [αντ. α]
Γιατί ήρθε το άρμα του Ψαύμη
να τιμήσει, που στεφανώθηκε με την ελιά της Πίσας, και με ορμή
κινεί την Καμάρινα να δοξάσει. Και ο θεός είναι
καλόγνωμος στις άλλες του τις προσευχές για νίκη.
Γιατί κι εγώ τον παινεύω που τόσο φροντίζει τ᾽ άλογά του,
15που χαίρεται όλο τον κόσμο να φιλοξενεί,
και με τη γνώμη την καθάρια έχει τον νου του στραμμένο
στην Ησυχία που αγαπά την πόλη.
Με ψέμα εγώ τον λόγο μου δεν κηλιδώνω·
γιατί η πράξη είναι ο έλεγχος που τον θνητό αναδείχνει.

Αυτή γλίτωσε του Κλύμενου τον γιο [επωδ. α]
20από των Λημνίων γυναικών
την προσβολή.
Όταν στην οπλιτοδρομία χαλκάρματος είχε νικήσει
και πήγε το στεφάνι του να πάρει, είπε στην Υψιπύλη:
«Να τι είμαι εγώ στο τρέξιμο·
25έτσι είναι και τα χέρια και η καρδιά μου. Και σε άντρες νέους
πολλές φορές άσπρα μαλλιά φυτρώνουν,
αν και στα χρόνια τους ακόμα δεν ταιριάζουν».


ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΗΣ

(ΨΑΥΜΙΔΙ ΚΑΜΑΡΙΝΑΙΩΙ)


Ύψιστε Δία, που λάμνεις της βροντής [στρ.]
το άρμα το φτερωτό,
οι κόρες σου οι Ώρες, που με της μυριόφωνης
καθάρας το σκοπό
φέρνουνε γύρα το χορό τους,
να διαλαλήσω μ᾽ έστειλαν
τους πιο υψηλούς θριάμβους·
γιατί στην ευτυχία των φίλων των
5οι ευγενικές καρδιές σκιρτούνε ευτύς
από χαρά για το γλυκό το μήνυμα.
Μα, ω γιε του Κρόνου, κύριε
της ανεμοδαρμένης Αίτνας, που πλακώνει
μ᾽ όλο το βάρος της το φοβερό
με τα εκατό κεφάλια του Τυφώνα,
δέξου, με των Χαρίτων την τιμή,
τον ύμνο αυτό του Ολυμπιονίκη,

10που με το φως το πιο πολύχρονο [αντ.]
μεγάλα κατορθώματα λαμπρύνει·
γιατ᾽ απ᾽ του Ψαύμη έρχεται
το αμάξι, που στεφανωμένος
με την ελιά της Πίσας
πετάει απ᾽ τη λαχτάρα του
με δόξα την Καμάρινα να υψώσει.
Άμποτε ο θεός καλόβουλος
να δέχεται και τις επίλοιπες ευχές του.
Εγώ εγκωμιάζω τον πολύ το ζήλο του
πὄχει γι᾽ αγώνες άλογα να θρέφει
15και τη χαρά του στα φιλόξενα τραπέζια του
να δέχετ᾽ ένα πλήθος κόσμο,
έτσι καθώς με γνώμη καθαρή
είναι δοσμένος στη φιλόπολ᾽ Ησυχία.
Με ψέμα δεν θα υγράνω εγώ τ᾽ αχείλι μου·
η δοκιμή τούς ξεσκεπάζει τους ανθρώπους.

Αυτή και του Κλυμένου γλίτωσε το γιο [επωδ.]
20από των Λημνιάδων γυναικών
την καταφρόνια·
γιατί όταν μες στη χάλκινή του φορεσιά
στου δρόμου τον αγώνα ήρθε πρώτος,
είπε στην Υψιπύλεια,
σαν πήγε για το στέφανο μπροστά της:
—Τέτοιος στο τρέξιμο είμ᾽ εγώ,
25τα χέρια κι η καρδιά δεν πάνε πίσω,
μα και στους νέους συχνά
φυτρώνουνε ψαρά μαλλιά
και πριν απ᾽ το σωστό καιρό της ηλικίας.