Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Ἰφιγένεια ἡ ἐν Αὐλίδι (303-333)


ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ


ΠΡ. Μενέλαε, τολμᾷς δείν᾽, ἅ σ᾽ οὐ τολμᾶν χρεών.
ΜΕΝΕΛΑΟΣ
ἄπελθε· λίαν δεσπόταισι πιστὸς εἶ.
305ΠΡ. καλόν γέ μοι τοὔνειδος ἐξωνείδισας.
ΜΕ. κλαίοις ἄν, εἰ πράσσοις ἃ μὴ πράσσειν σε δεῖ.
ΠΡ. οὐ χρῆν σε λῦσαι δέλτον, ἣν ἐγὼ ᾽φερον.
ΜΕ. οὐδέ γε φέρειν σὲ πᾶσιν Ἕλλησιν κακά.
ΠΡ. ἄλλοις ἁμιλλῶ ταῦτ᾽· ἄφες δὲ τήνδ᾽ ἐμοί.
310ΜΕ. οὐκ ἂν μεθείμην. ΠΡ. οὐδ᾽ ἔγωγ᾽ ἀφήσομαι.
ΜΕ. σκήπτρῳ τάχ᾽ ἆρα σὸν καθαιμάξω κάρα.
ΠΡ. ἀλλ᾽ εὐκλεές τοι δεσποτῶν θνήσκειν ὕπερ.
ΜΕ. μέθες· μακροὺς δὲ δοῦλος ὢν λέγεις λόγους.
ΠΡ. ὦ δέσποτ᾽, ἀδικούμεσθα. σὰς δ᾽ ἐπιστολὰς
315ἐξαρπάσας ὅδ᾽ ἐκ χερῶν ἐμῶν βίᾳ,
Ἀγάμεμνον, οὐδὲν τῇ δίκῃ χρῆσθαι θέλει.
ΑΓΑ. ἔα·
τίς ποτ᾽ ἐν πύλαισι θόρυβος καὶ λόγων ἀκοσμία;
ΜΕ. οὑμὸς οὐχ ὁ τοῦδε μῦθος κυριώτερος λέγειν.
ΑΓΑ. σὺ δὲ τί τῷδ᾽ ἐς ἔριν ἀφῖξαι, Μενέλεως, βίᾳ τ᾽ ἄγεις;
320ΜΕ. βλέψον εἰς ἡμᾶς, ἵν᾽ ἀρχὰς τῶν λόγων ταύτας λάβω.
ΑΓΑ. μῶν τρέσας οὐκ ἀνακαλύψω βλέφαρον, Ἀτρέως γεγώς;
ΜΕ. τήνδ᾽ ὁρᾷς δέλτον, κακίστων γραμμάτων ὑπηρέτιν;
ΑΓΑ. εἰσορῶ, καὶ πρῶτα ταύτην σῶν ἀπάλλαξον χερῶν.
ΜΕ. οὔ, πρὶν ἂν δείξω γε Δαναοῖς πᾶσι τἀγγεγραμμένα.
325ΑΓΑ. ἦ γὰρ οἶσθ᾽ ἃ μή σε καιρὸς εἰδέναι σήμαντρ᾽ ἀνείς;
ΜΕ. ὥστε σ᾽ ἀλγῦναί γ᾽, ἀνοίξας ἃ σὺ κάκ᾽ εἰργάσω λάθρᾳ.
ΑΓΑ. ποῦ δὲ κἄλαβές νιν; ὦ θεοί, σῆς ἀναισχύντου φρενός.
ΜΕ. προσδοκῶν σὴν παῖδ᾽ ἀπ᾽ Ἄργους, εἰ στράτευμ᾽ ἀφίξεται.
ΑΓΑ. τί δέ σε τἀμὰ δεῖ φυλάσσειν; οὐκ ἀναισχύντου τόδε;
330ΜΕ. ὅτι τὸ βούλεσθαί μ᾽ ἔκνιζε· σὸς δὲ δοῦλος οὐκ ἔφυν.
ΑΓΑ. οὐχὶ δεινά; τὸν ἐμὸν οἰκεῖν οἶκον οὐκ ἐάσομαι;
ΜΕ. πλάγια γὰρ φρονεῖς, τὰ μὲν νῦν, τὰ δὲ πάλαι, τὰ δ᾽ αὐτίκα.
ΑΓΑ. εὖ κεκόμψευσαι πονηρά· γλῶσσ᾽ ἐπίφθονον σοφή.


ΠΡΩΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ


Έρχεται, βιαστικός και θυμωμένος, ο Μενέλαος κρατώντας το γράμμα· τον ακολουθεί από κοντά ο Γέρος.
 ΓΕΡ. Μενέλαε, φοβερή η αποκοτιά σου
 σε κάτι που για σε δεν πρέπει.
 ΜΕΝΕΛΑΟΣ
 Φεύγα·
 παραείσαι πιστός στο αφεντικό σου.
 ΓΕΡ. Τιμή μου αυτή η βρισιά σου. ΜΕΝ. Αν φέρνεσαι όπως
 δεν πάει σ᾽ εσέ, θα χύσεις μαύρα δάκρυα.
 ΓΕΡ. Δεν έπρεπε ν᾽ ανοίξεις γράμμα που είχα
 πάνω μου εγώ. ΜΕΝ. Και μήτε εσύ να φέρνεις
 συμφορές στην Ελλάδα. ΓΕΡ. Αντιμετρήσου
 μ᾽ άλλους γι᾽ αυτά· σ᾽ εμέ άφησε το γράμμα.
 310ΜΕΝ. Δεν τ᾽ αφήνω. ΓΕΡ. Κι εγώ δεν κάνω πέρα.
 ΜΕΝ. Το κεφάλι σού σπάω με το ραβδί μου.
 ΓΕΡ. Δόξα μου, να χαθώ για τον αφέντη μου.
 ΜΕΝ. Παράτα· οι δούλοι δε φλυαρούνε τόσο.
 ΓΕΡ., φωνάζοντας δυνατά.
 Αφέντη μου Αγαμέμνονα! Μας πιέζουν!
 Με το στανιό απ᾽ τα χέρια μου έχει αρπάξει
 το γράμμα σου· δε σέβεται ο δίκιο.
 Ο Αγαμέμνονας παρουσιάζεται στην πόρτα της σκηνής του.
 ΑΓΑ. Έι!
 Τί ᾽ναι τούτ᾽ η αντάρα κι οι άγριες οι φωνές μπρος στη σκηνή;
 ΜΕΝ. Κύρος έχουν τα δικά μου λόγια κι όχι τουτουνού.
 ΑΓΑ. Μα πώς πιάστηκες με δαύτον κι έτσι τον τραβολογάς;
 320ΜΕΝ. Νά με τί θ᾽ αρχίσω πρώτα: κοίτα με κατάματα.
 ΑΓΑ. Γιος του Ατρέα εγώ, θα τρέμω λες; Θα κλειώ τα μάτια μου;
 ΜΕΝ. Βλέπεις τούτο δω το γράμμα, το όργανο κακών σκοπών;
 ΑΓΑ. Ναι, το βλέπω, κι άφησέ το πρώτ᾽ αυτό απ᾽ τα χέρια σου.
 ΜΕΝ. Όχι· οι Δαναοί να δούνε πρώτα αυτά που γράφει εδώ.
 ΑΓΑ. Το ξεσφράγισες και ξέρεις ό,τι εσύ δεν έπρεπε;
 ΜΕΝ. Κλάψε· την κακή σου πράξη, την κρυφή, ξεσκέπασα.
 ΑΓΑ. Πού το έπιασες; Για πες μου. Θεέ μου, τί ξετσιπωσιά!
 ΜΕΝ. Καρτερούσα αν θά ᾽ρθει απ᾽ τ᾽ Άργος στο στρατό η κοπέλα σου.
 ΑΓΑ. Τί; παραφυλάς δικούς μου! Και δεν είναι αδιαντροπιά;
 330ΜΕΝ. Η περιέργεια με κεντούσε· δούλος σου δεν είμαι δα.
 ΑΓΑ. Πώς! Το σπίτι μου να ορίζω δε μ᾽ αφήνουν; Φοβερό!
 ΜΕΝ. Ναι, γιατί λοξά η βουλή σου πάει, αλλού κάθε φορά.
 ΑΓΑ. Έξυπνη έκφραση ατιμίας· μίσος η ευγλωττία γεννά.