[17.1] Αυτή η μάχη άλλαξε αμέσως πάρα πολύ τα πράγματα υπέρ του Αλέξανδρου, ώστε να πάρει και τις Σάρδεις, την προωθημένη θέση για την ηγεμονία των βαρβάρων στη θάλασσα, και να προσθέσει και άλλες πόλεις. [17.2] Οι μόνες που αντιστάθηκαν ήταν η Αλικαρνασσός και η Μίλητος, τις οποίες κυρίευσε εξ εφόδου, και όταν υπέταξε όλες τις γύρω περιοχές, βρισκόταν μεταξύ δύο επιλογών. [17.3] Έτσι, πολλές φορές έσπευδε να συγκρουστεί με τον Δαρείο και να βάλει σε κίνδυνο τα πάντα, ενώ πολλές φορές πάλι σκεφτόταν, αφού πρώτα ασκηθεί και ενισχυθεί με τις παραθαλάσσιες περιοχές και συγκεντρώσει χρήματα, τότε να προχωρήσει προς το εσωτερικό εναντίον εκείνου. [17.4] Υπάρχει στη Λυκία μια πηγή κοντά στην πόλη Ξάνθο, που λένε ότι τότε άλλαξε ροή από μόνη της και, καθώς ξεχείλισε, έβγαλε από το βάθος της χάλκινη πινακίδα με αρχαία γράμματα, με τα οποία δηλωνόταν ότι θα πάψει η κυριαρχία των Περσών, αφού θα έχει καταλυθεί από τους Έλληνες. [17.5] Επηρεασμένος από αυτά, βιαζόταν να καθαρίσει την παραλιακή ζώνη μέχρι τη Φοινίκη και την Κιλικία. [17.6] Η διέλευση μέσα από την Παμφυλία έγινε για πολλούς ιστορικούς υπόθεση για εκπληκτικά και ογκώδη συγγράμματα, ότι δηλαδή από κάποια θεϊκή παρέμβαση η θάλασσα υποχώρησε στον Αλέξανδρο, ενώ όλο τον άλλο καιρό έρχεται ορμητικά από το πέλαγος και σπάνια κάποτε αποκαλύπτει τους αιχμηρούς και βροντερούς βράχους κάτω από τα απότομα και κομμένα πλευρά των βουνών. [17.7] Αυτό δηλώνει και ο Μένανδρος σε μια κωμωδία του, αστειευόμενος με αυτή την παραδοξότητα:
Πόσο ταιριάζει αυτό τώρα στον Αλέξανδρο! Και αν ζητώ κάποιον,
αυτός θα εμφανιστεί από μόνος του· και να χρειαστεί να περάσω
κάποιον τόπο διασχίζοντας τη θάλασσα, αυτός θα γίνει για μένα διαβατός.
[17.8] Ο ίδιος ο Αλέξανδρος όμως δεν αναφέρει στα γράμματά του καμιά τέτοια τερατολογία· απλώς λέει ότι κατασκεύασε οδό, τη λεγόμενη Κλίμακα, και πέρασε μέσα από αυτήν ξεκινώντας από τη Φασιλίδα. [17.9] Γι᾽ αυτό είχε μείνει στην πόλη περισσότερες ημέρες. Σε αυτές τις ημέρες, βλέποντας στην αγορά το άγαλμα του νεκρού Θεοδέκτη, που ήταν από τη Φασιλίδα, μετά το δείπνο, μεθυσμένος και ευρισκόμενος σε ευθυμία, του έριξε πολλά στεφάνια. Έτσι, διασκεδάζοντας απέδωσε σ᾽ αυτόν μια όχι άχαρη τιμή λόγω της γνωριμίας του με τον άνδρα μέσω του Αριστοτέλη και της φιλοσοφίας.
[18.1] Ύστερα από αυτά νίκησε όσους από του Πισίδες αντιστάθηκαν και υπέταξε τη Φρυγία. [18.2] Και αφού κυρίευσε την πόλη Γόρδιο, που λέγεται ότι ήταν η πατρίδα του αρχαίου Μίδα, είδε την ξακουστή άμαξα, που ήταν δεμένη με φλοιό κρανιάς, και άκουσε γι᾽ αυτήν κάτι που πίστευαν οι βάρβαροι, πως, όποιος θα έλυνε τον κόμπο, ήταν γραφτό να γίνει βασιλιάς της οικουμένης. [18.3] Οι περισσότεροι λοιπόν λένε ότι, επειδή οι κόμποι είχαν κρυμμένη την αρχή τους και ήταν μπερδεμένοι στο βάθος πολλές φορές μεταξύ τους με δύσκολες θηλιές, ο Αλέξανδρος, αδυνατώντας να τους λύσει, τους έκοψε με το μαχαίρι· έτσι με το κόψιμο αποκαλύφτηκαν πολλές άκρες του. [18.4] Ο Αριστόβουλος όμως λέει ότι για τον Αλέξανδρο ήταν πολύ εύκολο το λύσιμο του Γόρδιου δεσμού, γιατί έβγαλε από το τιμόνι τον καλούμενο «έστορα» (:πάσσαλο), με τον οποίο συγκρατιόταν ο κόμπος και, τραβώντας το από κάτω, έλυσε τον ζυγό. [18.5] Από εκεί παίρνοντας με το μέρος του τους Παφλαγόνες και τους Καππαδόκες και, μαθαίνοντας τον θάνατο του Μέμνονα, ενός από τους στρατηγούς του Δαρείου στις παραθαλάσσιες περιοχές που θα δημιουργούσε στον Αλέξανδρο πολλά προβλήματα και μύριες αντιπαραθέσεις και καθυστερήσεις, πήρε ακόμη περισσότερο θάρρος για την προέλασή του στο εσωτερικό της Ασίας. [18.6] Ήδη κατέβαινε από τα Σούσα και ο Δαρείος όλος περηφάνια για το πλήθος του στρατού του —οδηγούσε στράτευμα εξακοσίων χιλιάδων ανδρών— και ενθαρρυμένος από ένα όνειρο, που οι μάγοι το εξηγούσαν περισσότερο για να τον ευχαριστήσουν παρά σύμφωνα με τις πιθανότητες. [18.7] Του φάνηκε δηλαδή πως είδε ότι η Μακεδονική φάλαγγα καιγόταν από μεγάλη φωτιά και ο Αλέξανδρος με στολή που φορούσε προηγουμένως ο ίδιος, ως ταχυδρόμος του βασιλιά, τον υπηρετούσε· και, πηγαίνοντας στο τέμενος του Βήλου, εξαφανίστηκε. [18.8] Με αυτά υποδηλωνόταν, όπως φαίνεται, από τον θεό ότι τα πράγματα των Μακεδόνων θα εξελισσόταν με λαμπρότητα και σαφήνεια και ότι ο Αλέξανδρος θα γινόταν κύριος της Ασίας, όπως ακριβώς είχε κυριαρχήσει ο Δαρείος, που από ταχυδρόμος είχε γίνει βασιλιάς, αλλά ότι γρήγορα με δόξα θα άφηνε τη ζωή του.