Δυο σύγχρονα παραδείγματα: Νορβηγοί, Δανοί - Κύπριοι

Για να γίνει κατανοητό αυτό το ζήτημα, ας δούμε κάποια σύγχρονα παραδείγματα. Οι Νορβηγοί και οι Δανοί μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους   αλλά δεν αισθάνονται ότι μιλούν διαλέκτους της ίδιας γλώσσας - αισθάνονται ότι μιλούν διαφορετικές γλώσσες. Γιατί συμβαίνει αυτό; Απλά γιατί η γλωσσική τους συνείδηση καθορίζεται από το γεγονός ότι «ανήκουν» σε διαφορετικά κράτη που το καθένα έχει ή, καλύτερα, πρέπει να έχει τη δική τους γλώσσα.

Το αντίθετο παράδειγμα είναι η περίπτωση της Κύπρου. Η Κύπρος είναι ένα ανεξάρτητο κράτος. Αλλά, σε αντίθεση με τους Νορβηγούς και τους Δανούς, οι Κύπριοι θεωρούν ότι μιλούν μια διάλεκτο της ελληνικής γλώσσας και όχι μια ξεχωριστή γλώσσα, την κυπριακή. Η γλωσσική συνείδηση των Κυπρίων δεν καθορίζεται, όπως στην περίπτωση των Νορβηγών και των Δανών, από την ξεχωριστή κρατική τους υπόσταση αλλά από την αίσθηση ότι αποτελούν μέρος του ελληνικού έθνους. Αυτή η αίσθηση, σε αντίθεση με τους Νορβηγούς και τους Δανούς, που δεν «αισθάνονται» να ανήκουν σε ένα σκανδιναβικό έθνος, είναι που κάνει τους Κυπρίους να θεωρούν τη γλωσσική μορφή που χρησιμοποιούν διάλεκτο της ελληνικής και όχι ελληνογενή (ελληνικής καταγωγής) γλώσσα. Και γι' αυτό χρησιμοποιούν στη διοίκηση και στην εκπαίδευση την κοινή νέα ελληνική και όχι την κυπριακή διάλεκτο.

Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι η διάκριση γλώσσας και διαλέκτου   καθορίζεται από τις περιπέτειες της ιστορίας και από τα αισθήματα για τη γλώσσα που δημιουργούν αυτές οι περιπέτειες.

Εικ. 5: Χάρτης Σκανδιναβικών γλωσσών στις οποίες ανήκουν οι Νορβηγοί και οι Δανοί