Εξώφυλλο

Νόστος:

Ο Αρχαιοελληνικός Μύθος στην Παγκόσμια Λογοτεχνία

Μνήμη Δ. Ν. Μαρωνίτη

[Τεκμηρίωση: βλ. Πυξίς]

Ζωή Καρέλλη

Τρία συμβολικά, συμβουλευτικά ποιήματα


I
Ο Μύθος, ο Ύπνος κι ο Όνειρος,
οι τρεις ομοιάζοντες, ομόπνοοι αδελφοί,
καθώς μου προσήλθαν προσηνείς
κι εγώ τους αισθανόμουν, ευτυχής,
και τους τρεις ομού οδεύοντας,
σ’ εκείνη τη μαγευτική απαρχή του φωτός
που συχνά αγνώριστη κυκλοφορεί
ανάμεσα στους βαρύθυμους, τους κενούς
ανθρώπους του βίου. Αυτούς
που ράθυμοι χάσαν τ’ αλαβάστρινα,
καθαρά βήματά τους και δεν μπορούν
να δουν πια, της ρόδινης αυγής
τα χρώματα πάνω στους ραδινούς δαίμονες:
το Μύθο, τον Ύπνο, τον Όνειρο
καθώς αποχωρούν —για νά ’ρθουν πάλι ξανά—
κι έτσι νογούν μονάχα του αδελφού τους
θανάτου, τ’ αόριστα περπατήματα,
απάνθρωπα, πιο στυγνά.

II
Ξανάρχομαι πάλι, την πάλη ζητώντας
να φανταστώ του Ορφέα με την Ευρυδίκη·
δεν την είχα καταλάβει σωστά, νομίζω,
πως εκείνη ήθελε, κυρίως,
να μείνει στην καθημερινή τάξη
της ίδιας ζωής κι άδικα την παρακαλούσε
ο ποιητής να τον ακολουθήσει
στο δρόμο των πουλιών,
στο χώρο των κυμάτων το χορό
ν’ ακούσει,
ν’ ακούσουν μαζί
λόγια διαφανή, ιριδίζοντα,
μαζί να παραδεχτούν τη μαγεία.

Εκείνη, βέβαια, τί να κάνει;
Κι αν το είχε θελήσει καλόκαρδα,
δεν μπορούσε, καθώς φορούσε
εκείνο το βαρύ όνομά της,
να παραδοθεί στη μουσική.

Ύστερα πια, μετά το θάνατό της,
οι Μαινάδες κομμάτιασαν τον ωραίον Ορφέα,
το νεανικό και αγνό που είχε,
παράφορα μοναχικός, αγαπήσει
τη σκιά της, τη φαντασία, τόσο
και δεν μπορούσε ν’ αφήσει την περιβολή του
αυτός, το περιβόλι του ονείρου.

III
Ιώ, Ιώ, μη φεύγεις, μην πτοείσαι,
φώναξε ο Βελλερεφόντης — ή
μήπως, θεοί, ήταν ο Περσέας;
Ας ήταν να την γλιτώσει τη δύσμοιρη,
που την κυνηγούσε οίστρος μελανός!
Όμως αυτός αγάπησε τ’ άστρα
στη νυκτερινή κόμη της Ανδρομέδας
κι η δύστυχη Ιώ πήγε να ιστορήσει
το βλοσυρό καημό της,
σ’ άλλον βασανισμένο από τον Δία
— πατέρα ανθρώπων και θεών.
Πώς να ρωτηθώ για τους τρόπους,
τους αμείλικτους κι αμίλητους
Νεφεληγερέτα, που μ’ αυτούς πορεύεις
τα κοπάδια των ανθρώπων;
Τί φταίνε πάνω στη γη και τόσο δυστυχείς
υπάρχουν, οδήγησέ τους...
Ιώ, Ιώ, και συ, δέξου τον ορισμό της υποταγής,
νωρίς, να μη σε πάρει η ώρα
της πικρής παρόρμησης,
το νόημα της πιο πικρής εγκατάλειψης,
Ιώ, Ιώ, τυραννισμένη κι ανήσυχη.

Ζωή Καρέλλη. 1973. Το σταυροδρόμι. Αθήνα. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Ζωή Καρέλλη. 1973. Τα ποιήματα της Ζωής Καρέλλη. Τόμ. B΄ (1955–1973). Αθήνα: Οι εκδόσεις των φίλων.