Portfolio (assessment)

Ανοιχτός φάκελος. Μπαγάκης 2005:41.

Αξιολόγηση βάσει φακέλου. Εφραιμίδης 2009:9. Μανωλάκος 2010. Χαρίσης 2006α:42.

Ατομικό δελτίο. Κωνσταντίνου 2002:44.

Ατομικός φάκελος επιτευγμάτων του μαθητή. Φρύδα 2008:32.

Ατομικός φάκελος. Καπαχτσή 2008:49. MacBeath et al. 2005:232.

Ντοσιέ. Κακανά κ.ά. 2006:250.

Φάκελος δειγμάτων εργασίας. Παντελιάδου & Πατσιοδήμου 2007:4.

Φάκελος επιδόσεων και δραστηριοτήτων του μαθητή. Λουκέρης κ.ά. 2010:79.

Φάκελος επιδόσεων. Λουκέρης κ.ά. 2010. Λυγίζου 2002:57.

*Φάκελος εργασιών. Γεωργόπουλος & Λιθοξοΐδου 2006:564. Κακανά κ.ά. 2006:438. Μπότσογλου & Παναγιωτίδου 2006:150. Παντελιάδου & Πατσιοδήμου 2007:4. Ρεκαλίδου κ.ά. 2010:25-26. Στυλιανού 2008:27. Ταρατόρη-Τσαλκατίδου 2009:14.

Φάκελος προόδου. Σκανδαλάκη κ.ά. 2008:493.

Φάκελος σταδιοδρομίας. Σκανδαλάκη κ.ά. 2008:493.

Φάκελος του παιδιού. Κακανά κ.ά. 2006:38.

Φάκελος υλικού επίδοσης. Αρβανίτης 2007:168.

Φάκελος υλικού του μαθητή. Αρβανίτης 2007:170.

Χαρτοφυλάκιο αξιολόγησης. Woolfolk 2007:556.

Χαρτοφυλάκιο αξιών. Σκανδαλάκη κ.ά. 2008:493.

Χαρτοφυλάκιο επιδόσεων και δραστηριοτήτων του μαθητή. Λουκέρης κ.ά. 2010:79.

Ο φάκελος είναι μια συστηματική συλλογή εργασιών στην οποία συχνά περιλαμβάνεται και η εργασία που βρίσκεται σε εξέλιξη, οι αναθεωρήσεις, οι αυτοαναλύσεις του μαθητή και οι σκέψεις του σχετικά με το τι έχει μάθει. Συνεπώς, πρόκειται για ένα προσωπικό αρχείο εγγράφων που συμπληρώνεται και ενημερώνεται τακτικά, κυρίως από τον ίδιο. Όπως κάθε μορφή αυθεντικής αξιολόγησης, ο φάκελος εργασιών δεν εστιάζει στη σύγκριση μεταξύ των επιδόσεων των μαθητών, αλλά στο ίδιο το παιδί και στο τι μπορεί αυτό να κάνει. Θεωρείται ευέλικτος τρόπος αξιολόγησης, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για αυτοαξιολόγηση είτε για ετεροαξιολόγηση.

Ένας πλήρης φάκελος πρέπει να περιέχει: α) αυθεντικές εργασίες του μαθητή, β) συμπληρωμένα πρωτόκολλα αξιολόγησης του μαθητή και γ) αναλύσεις των παραπάνω από τον εκπαιδευτικό, τα οποία περιγράφουν ποιους στόχους του αναλυτικού προγράμματος έχει πετύχει ο μαθητής, ποιες είναι οι αδυναμίες του, ποιες στρατηγικές χρησιμοποιεί κατά την εκτέλεση των εργασιών, ή άλλα σχόλια για τα γνωστικά και μεταγνωστικά χαρακτηριστικά του.

Η αξιολόγηση βάσει φακέλου αποτελεί μία από σημαντικότερες μορφές εναλλακτικής αξιολόγησης, αφού μέσα από αυτό το αρχείο είναι εύκολο να μάθει κανείς για έναν μαθητή «τι έχει μάθει, πώς το έχει μάθει, πώς σκέφτεται, πώς υποβάλλει ερωτήσεις, πώς αναλύει, συνθέτει, παράγει, δημιουργεί, πώς επικοινωνεί με τους άλλους πνευματικά, συναισθηματικά και κοινωνικά (Grace 1992, όπως αναφέρεται στο Στυλιανού 2008:29).

Η αξιολόγηση βάσει φακέλου εργασιών μπορεί να έχει έναν ή περισσότερους από τους εξής στόχους: Πρώτο, να φανερώσει την πρόοδο των μαθητών. Δεύτερο, να ενισχύσει την προσπάθεια των μαθητών στο να θέτουν στόχους μάθησης. Τρίτο, να προβάλει απτή απόδειξη της προσπάθειας του κάθε μαθητή και να ανοίξει το δρόμο για βαθύτερη κατανόηση του αντικειμένου. Τέταρτο, να παρουσιάσει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του κάθε μαθητή εν είδει λευκώματος. Πέμπτο, να δώσει εικόνα του κάθε μαθητή στον καθηγητή, έτσι ώστε να είναι σε θέση να προσαρμόσει τη διδασκαλία του κατάλληλα. Τέλος, να χρησιμοποιηθεί ως πρόσθετο εργαλείο στην τυπική αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών (Hewitt 1995:72-73). Ένα από τα πλεονεκτήματα της αξιολόγησης βάσει φακέλου είναι ότι ενισχύεται η συνεργασία και η επικοινωνία μεταξύ των καθηγητών και των γονέων των παιδιών, και οι γονείς καλούνται να ασχοληθούν και να εκτιμήσουν σε μεγαλύτερο βάθος τη δουλειά και προσπάθεια των παιδιών τους.

Οι Hancock και Brooks-Brown (1994:171), αναφερόμενοι στον Gentile, διακρίνουν τρία διαφορετικά είδη φακέλου εργασιών: Αυτούς που χρησιμοποιούνται μέσα στην τάξη και προκύπτουν από τη συνεργασία μεταξύ καθηγητών και μαθητών (classroom portfolios), αυτούς που περιλαμβάνουν εργασίες που έχουν συλλεχθεί είτε μόνο από τους μαθητές είτε από τους καθηγητές και τους μαθητές μαζί (combination portfolios), και τέλος, τους φακέλους που χρησιμοποιούνται ως εργαλεία αξιολόγησης (assessment portfolios).

Βιβλιογραφία

  • Αρβανίτης Ν. (2007). Ο φάκελος υλικού (portfolio) ως μέσο εναλλακτικής και αυθεντικής παιδαγωγικής αξιολόγησης του μαθητή. Eπιστημονικό Bήμα, 6. Πρόσβαση [on line]: https://sdoukakis.files.wordpress.com/2010/10/an_portfolios.pdf [24/05/15].

  • Γεωργόπουλος Α., Λιθοξοΐδου Λ. (2006). Αναζητώντας ένα μοντέλο αξιολόγησης για την περιβαλλοντική εκπαίδευση στην προσχολική ηλικία. Στο Δ. Κακανά, Κ. Μπότσογλου, Ν. Χανιωτάκης, Ε. Καβαλάρη (επιμ), Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση: Παιδαγωγική και διδακτική διάσταση: 71 κείμενα για την αξιολόγηση. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, 561-567.

  • Εφραιμίδης Π. (2009). Η αξιολόγηση του διδακτικού έργου από τον ίδιο τον εκπαιδευτικό ως παιδαγω­γική πράξη. Πρόσβαση [on line]: http://www.taekpaideutika.gr/ekp_89-90/pdf/011.pdf [12/11/10].

  • Κακανά Δ. Μ, Μπότσογλου Κ., Χανιωτάκης Ν., Καβαλάρη Ε. (2006). Η αξιολόγηση στην Εκπαίδευση: Παιδαγωγική και διδακτική διάσταση: 71 κείμενα για την αξιολόγηση. Αφοί Κυριακίδη.

  • Καπαχτσή Β. (2008). Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου: στάσεις Ελλήνων εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης απέναντι στην αξιολόγηση. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.

  • Κωνσταντίνου Χ. (2002). Η αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή σύμφωνα με το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 7: 37-51. Πρόσβαση [on line]: http://www.pi-schools.gr/download/publications/epitheorisi/teyxos7/epitheor_7.pdf [11/11/10].

  • Λουκέρης Δ., Μαντάς Π., Μέλλα Α. (2010). Το χαρτοφυλάκιο επιδόσεων και δραστηριοτήτων του μαθητή (portfolio) ως εναλλακτικός τρόπος αξιολόγησής του. Μέντορας, 12: 77-86. Πρόσβαση [on line]: http://www.pi-schools.gr/download/publications/mentor/mentor_12.pdf [12/11/10].

  • Λυγίζου Χ. Ι. (2002). Διδακτική Μεθοδολογία και Στοιχεία Ψυχοπαιδαγωγικής: για το Διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Αθήνα: Εκδόσεις Σαββάλας.

  • Μανωλάκος Π. (2010). Η Αξιολόγηση του Μαθητή. Εφαρμοσμένη Παιδαγωγική. Περιοδική Ηλεκτρονική Έκδοση του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης (ΕΛΛ.Ι.Ε.Π.ΕΚ.),1. Πρόσβαση [on line]: http://www.elliepek.gr/documents/firstissue/Manolakos_Efarmpaid.pdf [20/01/12].

  • Μπαγάκης Γ. (2005). Αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας. Αθήνα: Μεταίχμιο.

  • Μπότσογλου Κ., Παναγιωτίδου Ε. (2006). Μορφές και τεχνικές αξιολόγησης των νηπίων στο νηπιαγωγείο. Στάσεις και πρακτικές των παιδαγωγών προσχολικής ηλικίας. Στο Δ. Κακανά, Κ. Μπότσογλου, Ν. Χανιωτάκης, Ε. Καβαλάρη (επιμ), Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση: Παιδαγωγική και διδακτική διάσταση: 71 κείμενα για την αξιολόγηση. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, 149-154.

  • Παντελιάδου Σ., Πατσιοδήμου Α. (2007). Εφαρμογές διδακτικής αξιολόγησης και μαθησιακές δυσκολίες. Θεσσαλονίκη: Γράφημα.
  • Ρεκαλίδου Γ., Ζάνταλη Θ., Σοφιανίδου Μ. (2010). Η Αξιολόγηση στο νηπιαγωγείο. Πιλοτική εφαρμογή ενός σχεδίου Αξιολόγησης και Αυτοαξιολόγηση με βάση το Φάκελο Εργασιών. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 16. Πρόσβαση [on line]: http://www.pi-schools.gr/publications/epitheorisi/teyxos16 [07/11/10].

  • Σκανδαλάκη Ν., Βιβιλάκη Β., Λιονής Χ. (2008). Ανασκόπηση των κυριότερων εργαλείων για την αξιολόγηση των μεταπτυχιακών μαθημάτων. Ανασκόπηση Νοσηλευτική, 47/4: 489-496. Πρόσβαση [on line]: http://www.hjn.gr/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CF%89%CE%BD-%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CF%89%CE%BD/ [24/05/15].

  • Στυλιανού Μ. (2008). Η αυτοαξιολόγηση των μαθητών/τριών με βάση το Φάκελο Εργασιών (Portfolio Assessment), ως μέσο ανάπτυξης επικοινωνιακών δεξιοτήτων και ειδικότερα κατανόησης και παραγωγής γραπτού λόγου. Διπλωματική εργασία. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

  • Ταρατόρη-Τσαλκατίδου Ε. (2009). Σχολική αξιολόγηση: Αξιολόγηση της σχολικής μονάδας, του εκπαιδευτικού και της επίδοσης του μαθητή. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.

  • Φρύδα Χ. (2008). Το Portfolio ως εναλλακτική μορφή αξιολόγησης. Εφαρμογές στην περίπτωση της Γερμανικής ως ξένης γλώσσας. Διπλωματική εργασία. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

  • Χαρίσης Α. Ε. (2006α). Αξιολόγηση της Σχολικής Μάθησης. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.


  • Hamp-Lyons L., Condon W. (2000). Assessing the Portfolio: Principles for Practice, Theory and Research. United States of America: Hampton Press.

  • Hancock C., Brooks-Brown S. (1994). Teaching, Testing, and Assessment: Making the Connection. National Textbook Company.
  • Hewitt G. (1995). A Portfolio Primer: Teaching, Collecting, and Assessing Student Writing. London: Heinemann.
  • MacBeath J., Schratz M., Meuret D., Jacobsen L. (2005). Η αυτοαξιολόγηση στο Ευρωπαϊκό Σχολείο: Πώς άλλαξαν όλα. Αθήνα: Μεταίχμιο.
  • Paris S. G., Ayres L. R. (1994). Becoming Reflective Students and Teachers with Portfolios and Authentic Assessment. Washington: American Psychological Association.

  • Tierney R. J., Carter M. A., Desai L. E. (1991). Portfolio Assessment in the Reading-Writing Classroom. Norwood, MA: Christopher-Gordon Publishers.

  • Woolfolk A. (2007). Εκπαιδευτική ψυχολογία (μτφρ. Ε. Μακρή-Μπότσαρη, Μ. Μπαρπάτση). Αθήνα: Έλλην.