Nominal scale

Κατηγορική κλίμακα.

Ονομαστική κλίμακα. Ευαγγελόπουλος 1987:36. Γεωργούσης 1991:10.

*Ονοματική κλίμακα. Τσοπάνογλου 20102:71.

Η ονοματική κλίμακα είναι ένα (το πρώτο) από τα τέσσερα βασικά είδη κλιμάκων που χρησιμοποιούνται για διεξαγωγή επιστημονικής έρευνας. Το κύριο χαρακτηριστικό που τη διαφοροποιεί από την τακτική κλίμακα (δηλαδή το δεύτερο είδος κλίμακας) είναι ότι μεταξύ των βαθμίδων της δεν υπάρχει ιεράρχηση. Δηλαδή οι τιμές που μπορεί να πάρει μια μεταβλητή όταν μετριέται με ονοματική κλίμακα δεν είναι η μία καλύτερη ή ανώτερη ή υψηλότερη από τις άλλες, κάτι που συμβαίνει με την τακτική κλίμακα. Με άλλα λόγια, η ονοματική δεν είναι κλίμακα, και οι βαθμίδες της δεν είναι πραγματικά βαθμίδες, παρόλο που καταχρηστικά τις ονομάζουμε έτσι.

Η διαφοροποίηση της ονοματικής κλίμακας από το τρίτο είδος κλίμακας, την ισοδιαστημική, έγκειται στο γεγονός ότι, όπως ήδη δηλώθηκε, η ονοματική δεν έχει ιεράρχηση των βαθμίδων/τιμών που παίρνει, ενώ η ισοδιαστημική όχι μόνο έχει ιεράρχηση αλλά και ίση απόσταση ανάμεσα στις βαθμίδες.

Τέλος, η διαφοροποίηση της ονοματικής από την αναλογική κλίμακα έγκειται στο γεγονός ότι η τελευταία διαθέτει και πραγματικό μηδέν, όχι απλά συμβατικό.

Μία ιδιότητα, τέλος, που διαφοροποιεί την ονοματική από όλα τα άλλα είδη κλίμακας είναι ότι κάποιος, ως προς τη μεταβλητή ιδιότητα που μετριέται, μπορεί να ανήκει ταυτόχρονα σε περισσότερες από μία «βαθμίδες».

Ως παραδείγματα μεταβλητών που μετριούνται με ονοματική κλίμακα μπορεί να αναφέρει κανείς το φύλο, την καταγωγή, το θρήσκευμα στο οποίο ανήκει το υποκείμενο της έρευνας και κάθε άλλη ιδιότητα που δεν μπορεί να ιεραρχηθεί.

Η έλλειψη συγκεκριμένης απόστασης μεταξύ των τιμών/βαθμίδων της ονοματικής κλίμακας δεν επιτρέπει την εκτέλεση αριθμητικών πράξεων πάνω στα δεδομένα που συλλέγονται με τη χρήση της.

Βιβλιογραφία

  • Γεωργούσης Π. (1991). Στατιστική εφαρμοσμένη στις επιστήμες της συμπεριφοράς. Τόμος Α': Περιγραφική στατιστική. Αθήνα.

  • Ευαγγελόπουλος Σ. (1987). Πειραματική Παιδαγωγική με στοιχεία στατιστικής: Μεθοδολογία και μέσα επιστημονικής έρευνας. Αθήνα.

  • Τσοπάνογλου Α. (20102). Μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας και εφαρμογές της στην αξιολόγηση της γλωσσικής κατάρτιση. Θεσσαλονίκη: Εκδ. Ζήτη.